VOV4.Bahnar - Dang ei, lơ pơ gar vải kơ kon pơ lei lơ̆m dêh char Dak Nông tŏk bŏk yak lơ̆m pơ yan phĕ tĕch. Tơ̆ hơ năp tơ drong jĭ Covid-19 đei ƀôh kre ehơ mơt, tơ drpng tĕch tơ mam tơ ƀơ̆p mơ mat tat, 1,2 ŭnh hnam đei vải lơ hlôi pơ̆ih ‘măng sơng tơ moi năm chă lăng, hơ vơn sa đĕch plei vải kơ tă tơ̆ pơ gar; tơ moi ‘meh răt gô mơ̆t kơ dih tơ̆ pơ gar rơ̆ih plei mơ̆ng kiơ̆ ‘meh vă. Trong jang âu tĕch đei tơ mam hai păng đei tơ drong hiôk vă tơ roi tơ drong hlôh vao vei lăng ‘long đei iŏk yua.

Ŭnh hnam ƀok Thắng tơ̆ thôn 17, xăh Nhân Cơ, apŭng Đắk R’lấp, dêh char Dak Nông đei hloh 500 tơ nơm ‘long vải thiều. ‘Nâu jĭ sơ năm mă 2 pơ gar vải phĕ iŏk tơm, tơ chăng hơ drol vải phĕ iŏk lơ̆m pơ yan ‘nâu dang 20 tấn.

Kiơ̆ kơ ƀok Thắng, yua kơ ƀơm kơ nê̆ đơ̆ng jĭ Covid-19, rim bơ ngai mơ dro ư̆h kơ gan răt iŏk pơm ăn pơ yan vải sơ năm ‘nâu kơ ŭnh hnam tơ ƀơ̆p mơ mat tat găh hơ nih tĕch. Lơ̆m kơ plăh ‘noh, pơ gar vải kơ ŭnh hnam hlôi pơ tơm đum đĭ. Kơ lih thoi noh, ŭnh hnam sư hlôi chih ƀai tăh lơ̆m mạng tơ pôl vă tơ chă trong tĕch ăn hloh 2 hek tar vải thiều tŏk bŏk ăn phĕ tĕch. Dôm năr blŭng, ŭnh hnam sư lăp tĕch le đei 2,3 kĭ vải kiơ̆ trong pơ jao iŏk. Mă lei truh dang ei, ŭnh hnam sư hlôi tĕch đei hloh tấn vải kơ tă tơ̆ pơ gar hloi.

Ƀok Thắng tơ băt, blŭng a bơ ngai răt lăp bôl buăl, bơ ngai joăt đĕch. Đơ̆ng rŏng ‘noh, đei lơ hơ nih tĕch le, đe bôl buăl năm tơ chă truh tơ̆ pơ gar răt vải. Ŭnh hnam sư oei pơ̆ih ‘măng ăn tơ moi năm chăng lăng. Tơ moi năm truh tơ̆ pơ gar vải chă lăng, phĭn rup, sa vải đĕch, ăp kơ răt brŏk mă iŏk jên hăm kơ jă 20.000 hlak jên 1 kĭ, re hloh pơ têng hăm anih tĕch mơ dro 5.000 – 10.000 hlak jên 1 kĭ.

Pơ gar vải kơ ŭnh hnam ƀok Thắng yak lơ̆m pơ yan phĕ tĕch

Năm lăng tơ drong jang pơ tăm păng vei lăng vải thiều păng sa kơ tă hloi tơ̆ pơ gar hơ drol kơ răt hơ nhăk ăn tơ drong hơ iă ăn tơ moi. Truh dang ei, tơ moi ư̆h khan lăp mơ̆t hơ dai lơ̆m jơ năr rơ ngơp hiôk, mă oei tơ chă hơ len đei trong pơ tăm, vei lăng, ti kơ dih phĕ plei ‘long păng sa hloi tơ̆ pơ gar ư̆h kơ đei hoach jên, 1 tơ drong năm tơ mang lăng vă băt ‘nao.

Pơ̆ih ‘măng pơ gar sơng tơ moi năm chă lăng păng sa tơ gŭm ŭnh hnam sư ư̆h pă kăl kơ năm tơ̆ kơ chơ tĕch plei ‘long mă oei iŏk jên kơ triêụ rim năr. Kiơ̆ kơ ƀok Thắng, tơ pă yan âu, tơ drong tơ jê̆ anih tĕch mơ dro hăm trong  ‘nâu hlôi đei kon pơ lei jang chŭn mir rim tơ ring pơ tăm ‘long sa plei mă đe ư hơ nhang tơ̆ 1,2 dêh char, pơ lei tơm lơ̆m teh đak jang đei jơ nei ‘lơ̆ng. Mă lei, hăm kon pơ lei jang chŭn mir tơ̆ Dak Nông, tơ drong ‘nâu oei tôch kơ ‘nao. Trong hơ nhăk truh bơ ngai răt yua đơ̆ng ƀok Thắng pơ̆ih ăn tơ drong hiôk ‘nao hơ nhăk tơ mam chŏh jang sa tơ jê̆ ‘lơ̆ng hloh hăm anih tĕch mơ dro kơ tă anih.

Trong ăn tơ moi mơ̆t tơ̆ pơ gar tơ mang lăng đĕch păng iŏk jên mư̆h răt plei ‘long iŏk đei tơ drong lăp đon ‘lơ̆ng đơ̆ng tơ moi, bơ ngai yua. Bơ ngai răt yua, tơ moi tơ mang lăng ư̆h pă bơ ngơ̆t kơ jên mơ̆t lăng, plei ‘long ‘lơ̆ng kơ nê̆, ư̆h kơ bơ ngơ̆t kơ răt măk mă đei sa tơ mam rơ goh, kơ jă re. Lơ̆m kơ plăh ‘noh, ŭnh hnam ư̆h kơ bơ ngơ̆t pơ gơ̆ kơ jă, ư̆h kơ hŭt kŏng păng jên năm tơ̆ kơ chơ tĕch tơ mam mă oei tĕch đei tơ mam kơ tă tơ̆ pơ gar lơ̆m tơ drong mơ mat tat nhen hrei ‘nâu.

Dang ei, pơ gar vải hloh 250 tơ nơm lơ̆m teh xă dang 1,5 hek tar kơ ƀok Nguyễn Văn Nuôi, plei Păng Sim, xăh Trường Xuân, apŭng Đắk Song tŏk bŏk yak lơ̆m pơ yan phĕ tĕch. Sơ năm ‘nâu, pơ gar vải plei ‘yăl hai, plei dang 20 tấn. Hơ drol ki, ƀơ̆t tam mă đei jĭ Covid-19, pơ gar vải âu ăn iŏk yua dang 300 triệu hlak jên. Mă lei dang ei, tơ drong chă tĕch tơ ƀơ̆p mơ mat tat yua kơ ƀơm kơ nê̆ đơ̆ng jĭ Covid-19.

Pơ gar vải plei hơ kriu hơ krau kơ ƀôk Nguyễn Văn Nuôi ăn iŏk yua lơ

Tơ roi kơ plăh pơ jing pơ gar vải âu, ƀok Nuôi tơ băt: Sơ năm 2004, ŭnh hnam pơ tăm 180 tơ nơm ‘long vải mă lei đơ̆ng rŏng 5 sơ năm oei ư̆h kơ lĕch plei. Ƀok hơ vơn kỹ sư đơ̆ng pơ lei tơm Hồ Chí Minh năm truh tơ̆ pơ gar pơ tho păng tơ mơ̆t yua khoa hŏk ki thuơ̆t lơ̆m vei lăng ‘noh pơ gar vải mă pơ tơm lĕch plei. Lơ̆m kơ plăh vei lăng, sư hiong dơ̆ng 3 sơ năm vă tơ chĕng hơ len păng tơ mơ̆t yua dơ̆ng tơ drong hlôh vao, pơ gar vải mă ăn phĕ tĕch hơ nơ̆ng. Lơ̆m 8 sơ năm âu ki, rim sơ năm, pơ gar vải đe ƀok Nuôi ăn iŏk yua đơ̆ng 15-25 tấn plei, lơi rim sơ năm kơ triệu hlak jên.

Pơ gar vải đei ŭnh hnam ƀok Nuôi pơ tăm kiơ̆ trong rơ goh, kơ na plei ‘lơ̆ng, lom hơ ƀơ̆l, găr iĕ, ‘ngam păh lăp, bơ ngai răt yua tôch ‘mĕh vă. Kiơ̆ kơ ƀok Nuôi, ‘long vải đa đei dôm tơ drong jĭ thán thư, hơ drông sa, plei iŭ... Yua athoi noh, mư̆h pơ tăm mih ma duch nă athei tang găn jĭ hăm trong yua vôi, dôm kơ loăi pơ gang vei lăng ‘long. ‘Mĕh plei vải ‘ngam, mih ma duch nă athei săy kali lăp tôm ăn kơ ‘long. Tơ drong hơ nat hloh lơ̆m vei lăng ‘noh jĭ lê̆ pơ gar vải plei ‘yăl, bơ ngai pơ tăm athei tơ mơ̆t yua ki thuơ̆t pơm ăn lĕch pơ kao.

Pơ gar vải ŭnh hnam ƀok Nuôi ‘noh jĭ tơ drong jang hơ nhăk ăn kơ jă mŭk drăm lơ, tơ gop pơm tơ plih ‘long pơ tăm lơ̆m xăh Trường Xuân, apŭng Đắk Song, dêh char Đăk Nông. Dang ei, ŭnh hnam ƀok Nuôi hlôi pơ̆ih ‘măng pơ gar vải ăn kơ rim bơ ngai năm tơ mang lăng đĕch. Ƀơ̆t tơ moi năm tơ mang lăng pơ gar vải, bu bu kŭm răt tŏ sĕt plei. Tơ drong ‘nâu tơ gŭm roi ‘năr roi đei lơ bơ ngai băt truh pơ gar vải kơ ŭnh hnam, gĭt kăl hloh ‘noh jĭ tơ drong tĕch tơ mam đei hiôk hloh.

Thuem: Tơ blơ̆