VOV4.Bahnar - Mă đơ̆ng ƀơm ưh kơ ‘lơ̆ng kơ tang yua đơ̆ng jĭ hơ buh covid19, hăm tơ drong vei lăng kơ tang đơ̆ng Khŭl kơ dră teh đak, tơ drong tơ plih trong tơ tom kiơ̆ trong pơm lăp sơ đơ̆ng, tơ tĕnh vei lăng ‘lơ̆ng đei yua, mŭk drăm teh đak bơ̆n hlôi đei tŏk ‘lơ̆ng. Lơ̆m noh choh jang sa ‘noh jĭ 1 lơ̆m dôm  tơ drong jang tơm gĭt kăl, pơm tơ drong ‘lơ̆ng ăn sơ năm 2022 tơ iung ming, jang tŏk.

Kiơ̆ kơ Anih tơm vei lăng găh choh jang sa păng hơ tŏk tơ iung tơ ring tơ rang, sơ năm âu ki, ƀa oei iŏk đei dang 44 triệu tấn, lơ hloh pơ têng hăm sơ năm 2020. Dôm tơ mam choh jang sa nai nhen ‘nhĕm dôm kơ loăi đei dang 5,67 triệu tấn, tŏk 5,3%; ka hơ dang đei dang 8,6 triệu tấn, tŏk 2,4%. Mă loi ‘noh, dôm tơ mam choh jang sa, tơ̆r ‘long, ka hơ dang tŏk pơ đĭ găh kơ sô̆ păng kơ jă tĕch tơ̆ teh đak đe. ‘Nâu ji pơ tôch đei anih vei lăng tơ mam choh jang sa Liên hợp quốc hơ len lăng ‘noh tôch kơ gĭt kăl, yua kơ tơ drong pơ vei jang tŏk pơm tơ lĕch phe ƀa, tơ mam sa, vei sơ đơ̆ng phe ƀa tơ mam sa lơ̆m rim tơ drong. Ưh khan lăp măh mai vei sơ đơ̆ng phe sa ƀa sŏng, tơ mam choh jang sa, tơ drong hơ nơ̆ng tơ chă đei trong năm ‘nao, hơ met pơ ‘lơ̆ng dôm tơ drong oei đei, tam mă ‘lơ̆ng, mă loi ‘noh, hơ tŏk kơ jă lơ̆m tơ drong pơm tơ lĕch choh jang sa. Kơ dră Anih vei lăng choh pơ tăm, Anih tơm vei lăng găh choh jang sa păng hơ tŏk tơ iung tơ ring tơ rang Nguyễn Như Cường hơ len lăng:

        “Bơ̆n hlôi đei dôm trong jang ‘lơ̆ng păng đei tơ drong jang hơ tŏk tơ iung lăp; hlôi pơm tơ lĕch đei dôm tơ mam choh pơ tăm, tơ mam tơ̆r ‘long hlôi pơm lăp đei rim tơ drong hơ găt găh ‘lơ̆ng păng dôm tơ drong hơ găt găh vei sơ đơ̆ng rơ goh ‘lơ̆ng tơ mam sa đơ̆ng rim anih tĕch mơ dro.”  

Anih jang găh choh jang sa hơ nơ̆ng tơ chă đei dôm trong năm ‘nao

          Yak lơ̆m sơ năm 2022, hơ năp jang tơm đơ̆ng Anih vei lăng choh jang sa ‘noh jĭ hơ nơ̆ng jang kiơ̆ đei yua tơ drong jang hơ dai hăm hơ drin, kơ tang hloh dơ̆ng, vei sơ đơ̆ng jĭ hơ buh mưh pơm tơ lĕch, chơ chuĕn. Jĭ Covid19 đei tơ dra hơ drol đei lơ tơ plih ưh kơ ê, tam mă đei vei lăng lơ̆m jơ̆p apŭng plĕnh teh. Yua thoi noh, kăl kơ lăng truh mă dêh dôm tơ drong hơ găt vă tơ mam ƀônh kơ tĕch mơ dro lơ̆m dôm teh đak nai. Vă dar deh hơ met pơ ‘lơ̆ng tơ drong tơ mam đơ̆ng choh jang sa đei đom tơ̆ tơ ring sơ lam, ƀok Nguyễn Quốc Toản – Kơ dră Anih vei lăng pơm tơ lĕch păng hơ tŏk tơ iung tĕch mơ dro tơ mam đơ̆ng choh jang sa ( Anih tơm vei lăng găh choh jang sa păng hơ tŏk tơ iung tơ ring tơ rang) hơ len lăng: Kăl athei đei trong tơ lĕch jang kơ jăp ‘lơ̆ng, mă ưh kơ sĭ lăp jing hơ met pơ ‘lơ̆ng kiơ̆ pơ yan jang ôh:

“Nhôn hlôi jang tơ gŭm păng bơ̆ jang hăm dêh char Lạng Sơn vă hơ met ăn dôm tơ ring đei chơ chuĕn. Bơ̆n kŭm kăl kơ băt hơ dăh akhan, hăm trong jang tơ gŭm “zero Covid” ‘noh bơ̆n kĕ sơng đei lơ kon jên, lơ anih jang mơ dro sa đơ̆ng 2 păh tơ mơ̆t jên jang vă đĭ đăng tơ mam choh jang sa đơ̆ng bơ̆n mưh hơ met ăn vă tơ lĕch tơ̆ tơ ring sơ lam ‘noh gô đei tơ ring vei lăng ‘lơ̆ng.”

Tơ̆ hơ năp kơnh, 1,2 tơ drong hơ găt găh vei sơ đơ̆ng rơ goh ‘lơ̆ng tơ mam sa păng pơm hla ar tơ mam sa tĕch tơ lĕch tơ̆ teh đak đe gô đei tơ mơ̆t yua. ‘Nâu jĭ tơ drong mơ mat tat, long nol tih hăm dôm tơ mam ‘nâu. Yua thoi noh, vă tơ mam choh jang sa đei tŏk dơ̆ng, kăl kơ hơ nơ̆ng pơ gơ̆r pơm tơ lĕch ƀlep tơ drong pơ kăp ‘lơ̆ng tơ̆ dôm tơ ring pơm tơ lĕch, pơm liơ vă tơ mam choh jang sa pơm đei tơ găl hăm kơ jă tĕch. Hơ dai hăm ‘noh, kăl hơ nơ̆ng pơ gơ̆r jang kiơ̆ dôm tơ drong jang pơ trŭt tĕch mơ dro, tơ roi tơ ƀôh tơ mam tơ̆ lơ anih jang tĕch mơ dro pơ đĭ tơ̆ lơ̆m păng ‘ngoăih teh đak, sơ kơ̆t hơ dăh hơ năn tơ mam ‘lơ̆ng, asong hơ năn kơ sô̆ tơ ring pơ tăm, đei dơ̆ng trong jang tơ gŭm lăp hăm dôm tơ drong pơm tơ lĕch, vă choh jang sa Việt Nam hơ nơ̆ng jing tơ drong jang tơm kơ mŭk drăm hơ tŏk tơ iung kơ jăp ‘lơ̆ng, roi ‘năr roi tih pran hloh. Kơ dră Anih tơm vei lăng găh choh jang sa păng hơ tŏk tơ iung tơ ring tơ rang Lê Minh Hoan tơ ƀôh rơ đăh:

“Anih choh jang sa hăm dôm jĭt triệu ŭnh hnam kon pơ lei jang chŭn mir, kăl kơ mă tơ tĕnh ƀiơ̆, hơ bĕch hơ băl ƀiơ̆, pŭ tơ jră hăm jĭ hơ buh hai mă lei oei pơm đei kơ jă mŭk drăm. Păng akŏm dôm kơ jă mŭk drăm ‘noh, kŭm hăm tơ drong hơ bĕch hơ bal đơ̆ng tơ pôl jang mơ dro sa pơm đei tơ drong arih đơ̆ng dôm jĭt triệu ŭnh hnam kon pơ lei păng dôm jĭt rơ bâu anih jang mơ dro sa choh jang sa bơ̆n. ‘Noh jĭ đon lui, jĭ tơ drong ‘lơ̆ng lơ̆m arih sa sơ đơ̆ng hmă ‘nao. Bơ̆n kŭm lăng dơ̆ng tơ drong jang hơ tŏk tơ iung choh jang sa - kon pơ lei jang chŭn mir păng Tơ ring tơ rang 1 trong ‘lơ̆ng hloh.”

Kăl hơ nơ̆ng pơ trŭt mơ dro sa, tơ roi tơ ƀôh tơ mam tơ̆ lơ anih tĕch mơ dro

      Tơ pă yan âu, trong jang yak hloh mơ mat tat, vei đei jang tŏk, tơ dăh lăp đơ̆ng păh anih jang vei lăng ‘noh tam mă tôm, bơ̆n oei đei dôm tơ drong hiôk dơ̆ng, ‘noh jĭ tơ drong kơ chăng, jang hơ dai, pơm lăp đơ̆ng păh anih jang mơ dro sa hăm kon pơ lei; pơm lăp hăm vei sơ đơ̆ng vă yak hloh jĭ hơ buh, pơm lăp hăm athei ‘nao đơ̆ng anih tĕch mơ dro, pơm lăp hăm tơ drong hơ tŏk tơ iung kơ măy kơ mŏk, tơ plih tŏ ‘mi kial... jang hơ dai kơ jăp hăm kon pơ lei choh jang sa vă vang hơ nơ̆ng yak hloh mơ mat tat tơ̆ hơ năp kơnh. Băt hơ dăh tơ drong kăl pơm lăp sơ đơ̆ng mă Thủ tướng teh đak pơ ma hơ dăh lơ ‘măng khei ‘năr âu ki ưh khan lăp pơm hơ drô̆ lơ̆m tơ drong tơ jră hăm jĭ hơ buh, mă oei đei tơ drong ‘lơ̆ng găh đunh đai, kơ jăp ăn hơ tŏk tơ iung tơ̆ hơ năp kơnh.

Thuem: Tơ blơ̆