VOV4.Bahnar - Chă prôi phŏng tŏ sĕt, tŭh mơ̆r lơ, ‘nŏh trong jang sa mă kon pơlei Gia Lai vă kĕ yak hlŏh tơap tap đơ̆ng kơ jă phŏng măt. Dơnŏ anĭh bơ̆ jang tơring jei atŏk kơtang vei lăng kơ jăp tơdrong mơdro sa, păng athei kon pơlei chă răt prôi phŏng băt hơdăh hơnĭh pơơm tơlĕch vă veh ver phong ya.

Kơ jă tơmam drăm pơ yua ăn chŏh jang sa tŏk măt, kon pơlei jang sa Gia Lai ŭh mơ̆r kơđŏh chehphe vă tŭh ăn ‘long pơtăm

Khei năr au ki, kơ jă rim phŏng, pơgang vei lăng ‘long pơtăm tŏk măt hlôi pơm kơnê̆ trŭh tơdrong jang sa kơ kon pơlei Gia Lai. Mă đơ̆ng ư̆h kơ ‘mĕh ră, mă lei lơ ŭnh hnam hlôi chă prôi tŏ sĕt phong ăn ‘long pơtăm. Ƀok Trần Quốc Toản oei tơ̆ tơring Ia Châm, apŭng Ia Grai tơbăt:“ Sơnăm au ŭnh hnam jang 2 ha chehphe, 5 sao krô̆i hroi, sơnăm au kơ jă phŏng măt hloh pơtêng hăm rim sơnăm ‘nŏh ŭnh hnam jei chă prôi tŏsĕt ƀiơ̆. Nhen rim sơnăm ŭnh hnam prôi ăn 2 ha chehphe ‘nŏh 1 tân 5 tă phŏng lơ̆m 1 ‘măng, sơnăm au lăp 1 tân đĕch. Nhen rim sơnăm lơ̆m pơyan ‘mi prôi 3 ‘măng, mălei sơnăm au lăp pơ̆n prôi 2 ‘măng đĕch”

        Atŭm hăm prôi tŏ sĕt phŏng, kon pơlei chŏh jang sa Gia lai jei iŏk hloi mơ̆r pơm tơlĕch phŏng vi sinh vă vei lăng năng tông ăn ‘long pơtăm. Ƀok Lại Quang Huấn oei tơ̆ thôn Chư Wâu, tơring Chư A Thai, apŭng Phú Thiện, tŏk bŏk jang 6 ha ‘long sa plei, tơbăt:“Sơnăm au phŏng măt dêh hnang, đơ̆ng nŏh ba mă chă hŏk pơhrăm, tơchĕng hơlen pơm phŏng vi sinh. Iŏk mơ̆r ŭnh hnam, chă răt đơ̆ng koeng ƀôt hăm kơ jă re ‘nŏh ba ŭh đang chă tŭh ăn ‘long pơtăm tôch kơ ‘lơ̆ng”

Khŭl bơ̆ jang dăr lăng hơlen phŏng

Vă vei lăng năng tông găh ‘lơng, kơ jă phŏng, tơmam pơ yua ăn chŏh jang sa lơ̆m tơring rim hơnĭh bơ̆ jang kơ dêh char Gia Lai hlôi atŏk kơtang dăr lăng, lăng hơlen tơdrong pơm tơlĕch, tĕch mơdro rim tơmam drăm au. Đơ̆ng blŭng sơnăm trŭh dang ei, Gia Lai hlôi ƀô̆h, xek phak 78 ‘măng đe pơm glăi lơ̆m tĕch mơdro phŏng, pơgang vei lăng ‘long pơtăm; phak kăp jên 230 trĭu hlak jên păng ư̆h kơ ăn tĕch mơdro hăm 3 hơnĭh tĕch mơdro phŏng. Ƀok Lê Hồng Hà, Kơdră chĕp pơgơ̆r Hơnĭh vei lăng Mơdro sa dêh char Gia Lai tơbăt:“Lơ hơnĭh mơdro sa pơlơ̆m lơ̆m mă kơ jă phŏng măt vă pơm tơlĕch păng tĕch mơdro phŏng ư̆h kơ ‘lơ̆ng. Tơ̆ hơnăp tơdrong au hlôi pơrô̆ athei rim khŭl vei lăng mơdro sa, lơ̆m au đei khŭl bơ̆ jang dăr lăng, iŏk khăm hơlen phŏng au ‘lơ̆ng dăh mă ư̆h. Dang ei nhôn hlôi iŏk 10 kơ loăi phŏng au vă khăm hơlen, păng hlôi ƀô̆h 4 kơ loăi phŏng ư̆h kơ ‘lơ̆ng”

        Tơ̆ hơnăp kơ jă phŏng, tơmam drăm pơ yua ăn chŏh jang sa Gia Lai hlôi pơkă athei kon pơlei kăl vei lăng năng tông mir pơgar mă ‘lơ̆ng, răt yua phŏng băt hơdăh hơnĭh pơm tơlĕch vă veh ver răt ƀơm phŏng ya. Ƀok Bùi Trọng Thành, Kơdră chĕp pơgơ̆r Dơnŏ anih vei lăng Chŏh jang sa păng Atŏk tơ iung tơring tơrang apŭng Phú Thiện pơma:“Hơnĭh bơ̆ jang vei lăng chŏh jang sa jei pơtho tơbăt ăn kon pơlei păng rim tơring ‘nŏh iŏk yua phŏng ‘lơ̆ng, băt hơdăh hơnĭh pơm tơlĕch. Păng chă prôi mă pơkom. ‘Ngoăih kơ ‘nŏh hơnĭh au jei athei kon pơlei hơdrin iŏk yua phŏng vi sinh, mơ̆r chă tŭh ăn ‘long pơtăm vă dă ƀiơ̆ tơhoach kon jên tơmơ̆t jang”

Ƀok Lê Tấn Hùng- Kơ iĕng Kơdră chĕp pơgơ̆r Dơnŏ anĭh vei lăng Chŏh jang sa păng Atŏk tơ iung tơring tơrang apŭng Đak Đoa tơbăt, đơ̆ng sơnăm 2021 trŭh dang ei, kơ jă phŏng, pơgang vei lăng ‘long pơtăm păng đak xăng đak dau tŏk măt. Lơ̆m au, pơgang vei lăng ‘long pơtăm tŏk kơ jă đơ̆ng 15 trŭh 30%. Hơdrô̆ phŏng, đei lơ kơ loăi kơ jă tŏk măt hlŏh 2 ‘măng. Tơdrong mă au pơm ăn kon jên răt phŏng vă prôi ăn mĭnh hektar chehphe, tiu lơ hlŏh trŭh mơjĭt trĭu. Kiơ̆ đơ̆ng ƀok Hùng, găh păh kon pơlei jang sa, vă dă ƀiơ̆ đei ƀơm kơnê̆ đơ̆ng kơ jă tơmam drăm chŏh jang sa tŏk măt, hơmet pơ ‘lơ̆ng kon jên jang sa, ‘nŏh kăl đei trong jang kiơ̆ chŏh jang sa tŭh mơ̆r ăn ‘long pơtăm. Lơ̆m au, kon pơlei kăl jang kiơ̆ tơruih đak pơkom, pơtăm ‘ngiĕt, ‘ngiĕt ƀum krĕm lơm mir pơgar vă tĕh ju păng rơhŭ. Hăm phŏng, ƀok Hùng pơkă athei kon pơlei tuh mơ̆r vă dă ƀiơ̆ tơhoach lơ kon jên jang sa:“ Khei năr au ki, dêh char păng hơnĭh bơ̆ jang kơ apŭng hlôi pơtrŭh hla bơar pơtho tơbăt hơnơ̆ng, pơrô̆ pơrôp, pơtho tơbăt athei kon pơlei răt prôi tŏ sĕt phŏng, pơ gĕnh tŭh mơ̆r, pơm tơlĕch mơ̆r đơ̆ng kơđŏh chehphe au  vă hơnhăk đei iŏk yua kơ jăp ăn kon pơlei”.

Tơplih trong jang sa kiơ̆ trong tŭh mơr gô tơgŭm ăn kon pơlei pơkom ƀiơ̆ kon jên jang sa lơ̆m khei ‘năr kơ jă tơmam drăm pơyua ăn chŏh jang sa hơnơ̆ng tŏk măt nhen hrei au.

Bơngai chĭh: Hoàng Qui

Tơblơ̆ nơ̆r: Amazưt