VOV4.Bahnar - Pơ lei tơm Đà Lạt, de#h char Lâm Đồng to\k bo\k lơ\m pơ yan tơ mang lăng g^t kăl hlo\h kơ sơ năm. Vă pơ jing tơ drong ‘nao plơ\ng, Đà Lạt to\k bo\k lăng kăl tru\h tơ mang lăng mir, pơ gar, hăm hơ me\ng ‘nâu gô jing tơ drong hơ iă hăm pơ đ^ tơ moi tơ mang lăng lơ\m păng ‘ngoăih te\h đak.  

Đơ\ng blu\ng sơ năm 2018 tru\h dang ei, pơ lei tơm Đà Lạt (Lâm Đồng) sơng đei kơ hre\ng rơ bâu ‘nu tơ moi lơ\m păng ‘ngoăih te\h đak tru\h năm lăng, pơ dơ\h ngôi. Tơ drong kăl kơ pơ ma, ‘ngoăih kơ rim an^h năm tơ mang lăng joăt joe hlôi đei đơ\ng Đà Lạt, găh lơ tơ moi tơ mang lăng tơ chă tru\h dôm an^h tơ mang lăng tơ\ mir, pơ gar vă kơ băt.

Đei măt tơ\ 1 an^h tơ mang lăng mir, pơ gar ‘nao đei tơ mơ\t lơ\m bơ\ jang [lep [ơ\t blu\ng sơ năm ‘nao tơ\ phường 9, pơ lei tơm Đà Lạt, tom băt dơ\ng lăng păng chă hơ len dôm tơ mam ‘nhot, [um, plei dôm kơ loăi đei pơ tăm, vei lăng hăm kơ măy kơ mo\k ‘nao kiơ\ trong sơ đơ\ng, mo\ Nguyễn Thị Nhung, tơ moi tơ mang lăng tru\h đơ\ng pơ lei tơm Hồ Chí Minh akhan ‘nâu j^ 1 tơ drong vă kơ băt ‘nao tôch kơ hơ iă:

“&nh [o#h tôch kơ hơ iă [ơ\t tru\h năm tơ mang an^h tơ mang lăng pơ gar thoi âu. Yua kơ [ơ\t tru\h an^h âu, ^nh hlôi đei tom măt dơ\ng lăng ‘long pơ tăm sư đei t^h vơ\ păng blu\h jing lơ\m cham char thoi yơ. Kiơ\ đơ\ng no\h, ^nh mă băt hơ dăh đei kơ măy kơ mo\k pơ tăm kiơ\ trong sinh học, kiơ\ trong rơ go\h ‘no\h kiơ, trong kon pơ lei pơm đei tơ mam ‘lơ\ng, tơ mam rơ go\h ăn bơ ngai răt yua đei kon pơ lei pơm lơ liơ”.

Oei hăm mo\ Nguyễn Thị Lệ Hằng, tơ moi tơ mang lăng tru\h đơ\ng pơ lei tơm Hà Nội, đơ\ng ro\ng năm tơ mang lăng păng kơ d^h kâu rơ\ih phe\ dôm plei dâu tây đum [rê tơ\ 1 an^h tơ mang lăng mir, pơ gar tơ\ phường 8, pơ lei tơm Đà Lạt, mo\ akhan kơ loăi tơ mang lăng âu kăl đei pơ\ih să păng tơ mơ\t jên jang ‘lơ\ng hlo\h, ư\h khan lăp hơ dro# tơ\ Đà Lạt mă oei kăl athei hơ to\k tơ iung jơ\p jang tơ\ lơ tơ ring nai lơ\m te\h đak:

“&nh hlôi đei năm tơ mang lăng lơ tơ ring, lơ te\h đak bơ\ih mă lei [ơ\t tru\h tơ\ âu ^nh tôch kơ hơ mrêng, [o#h pơ gar nhen thoi âu mă sơng đei tôch kơ lơ tơ moi tơ mang lăng pơ đ^ hloi bơ ngai ‘lo\ hăm hơ io\h tru\h lăng. Tơ pă ‘nâu jing 1 tơ drong jang tơ mang lăng kăl kơ pơ\ih să thim ư\h khan lăp tơ\ Lâm Đồng mă oei lơ\m te\h đak hloi”.

Yua đơ\ng ‘me\h vă tơ mang lăng, vă kơ băt đơ\ng tơ moi tơ mang lăng roi ‘năr roi to\k, ‘ngoăih kơ hlo\h j^t an^h tơ mang lăng pơ gar đei tơ mơ\t jên jang [lep tơ drong, dang ei đei lơ dôm an^h tơ mang lăng pơ gar kơ Đà Lạt adoi hơ to\k tơ iung kiơ\ kơ d^h, ư\h kơ vei sơ đơ\ng dôm tơ drong ‘lơ\ng găh an^h, tơ mam, trong nơ năm lơ\m pơ gar, an^h pơ dơ\ng gre.. pha ra đei 1,2 an^h tơ mang lăng pơ gar pơ\ih ‘măng sơng đei tơ moi năm tơ mang lăng lăp vă chă te\ch dôm tơ mam cho\h jang sa hăm kơ jă tôch kơ măk.  

Kiơ\ kơ ‘nho\ng Dương Ngọc Lan, Ko\ng ti tơ mang lăng Đà Lạt jơk, 1 lơ\m dôm an^h jang joăt dơ\ng io\k pơ gơ\r rim tour tơ mang lăng ăn tơ moi tơ mang lăng, vă hơ met ming dôm tơ drong ư\h kơ ‘lơ\ng âu ku\m nhen vă tơ mang lăng pơ gar tơ pă hơ to\k tơ iung kơ jăp, ‘ngoăih tơ drong pơ jing tơ drong hiôk ‘lơ\ng đơ\ng khu\l kơ dră tơ ring, athei kơ d^h kâu dôm bơ ngai pơ gar vei sơ đơ\ng pơm lăp hăm dôm tơ drong tơm kăl găh tơ drong ‘lơ\ng pơ v^h pơ văn kiơ\ hơ găt:

“Rim tơ drong jang tơ mang lăng pơ gar tơ\ Đà Lạt đei lơ tơ mam, j^ dôm an^h to\k bo\k tơ gop tôch kơ t^h lơ\m um rup atu\m ăn tơ drong jang tơ mang lăng kơ Đà Lạt. Vă dôm tơ drong jang tơ mang lăng cho\h jang sa âu yak mơ\t ‘lơ\ng ku\m nhen tru\h jơ\p jang ăn tơ moi tơ mang lăng, ‘no\h khu\l kơ dră tơ ring kăl pơ jing tơ drong hiôk ‘lơ\ng ăn kon pơ lei găh tơ drong khôi luơ\t, tơ gu\m đe sư tơ roi tơ băt, tơ [o#h dôm tơ drong jang sa đei io\k yua. Mă kăl hlo\h, ‘no\h j^ đơ\ng găh dôm bơ ngai jang pơ gar kăl athei tơ mơ\t jên jang găh rim tơ mam drăm.”

Kiơ\ hơ len lăng đơ\ng an^h jang tơ mang lăng de#h char Lâm Đồng, dang ei rim an^h tơ mang lăng cho\h jang sa kơ pơ lei tơm Đà Lạt to\k bo\k jing an^h năm tru\h roi ‘năr roi hơ iă ăn lơ tơ moi tru\h tơ mang lăng păng vă kơ băt. Tơ drong ‘nâu ăn [o#h, tơ drong lăng kăl păng hơ nhăk tơ mang lăng pơ gar lơ\m trong vă jang hơ to\k tơ iung kơ jăp kơ tơ ring ‘no\h j^ 1 trong năm ‘lơ\ng. Tơ drong nai dơ\ng, an^h vei lăng kon pơ lei de#h char Lâm Đồng hlôi tơ le\ch 30 tơ drong hơ găt vă drơ\ng rim tơ drong jang tơ mang lăng pơ gar, mă hơ dăh lăng kiơ\ lơ\m dôm tơ drong hơ găt hơ len lăng găh ‘măng jang, an^h sơng io\k tơ moi, kơ [ang pơ tho tơ [o#h, te\ch tơ mam athei đei băt hơ dăh an^h pơm tơ le\ch, đei khu\l jang pơ tho tơ [o#h, trong nơ năm lơ\m pơ gar, an^h rơ go\h rơ ngơp, vei sơ đơ\ng rơ go\h cham char....

Yă Nguyễn Thị Bích Ngọc, Pho\ kơ dră vei lăng an^h jo\h ayo\ tơ plo\ng kơ dâu păng tơ mang lăng de#h char Lâm Đồng akhan, ‘nâu j^ dôm tơ drong tơm tơ gop pơm hơ dăh dôm tơ drong hơ găt đơ\ng te\h đak, vă kiơ\ đơ\ng no\h an^h jang tơ mang lăng de#h char Lâm Đồng gô pơ gơ\r hơ len lăng, tơ blang hơ dăh dôm tơ drong ‘lơ\ng, tam mă ‘lơ\ng tơ gu\m ăn rim an^h jang, kơ d^h hơ to\k ‘lơ\ng tơ drong jang pơm tơ le\ch păng te\ch mơ dro đơ\ng tơ drong jang tơ mang lăng pơ gar đơ\ng kơ d^h:

“‘Me\h vei sơ đơ\ng ăn tơ drong jang đơ\ng tơ mang lăng pơ gar hơ to\k tơ iung [lep tơ drong ‘lơ\ng păng kơ jăp, ‘no\h athei hơ drin pơ vei ‘lơ\ng rim tơ drong jang hlôi đei drơ\ng ăn. Yua kơ đei lơ an^h jang dang ei hlôi đei tôm dôm tơ drong hơ găt bơ\ih mă lei tơ dăh bơ\ jang ư\h kơ vei sơ đơ\ng, ư\h kơ ‘lơ\ng ‘no\h dôm tơ drong hơ găt ‘no\h gô ư\h pă lăp tơ dăh rim an^h jang ‘no\h ư\h pă bơ ngơ\t tru\h. Hơ dai hăm ‘no\h, rim an^h jang gô athei kơ chăng vă sơng io\k tơ roi tơ mang lăng tru\h hăm an^h jang kơ d^h, mă lei tơ drong nai athei vei sơ đơ\ng tơ drong jang pơm tơ le\ch te\ch mơ dro, găh bơ\ jang cho\h pơ tăm.”

Hăm trong vă jang lơ\m tơ drong jang tơ gu\m, pơ jing tơ drong hiôk ‘lơ\ng vă kơ loăi tơ drong jang tơ mang lăng ‘nao âu hơ to\k tơ iung ‘lơ\ng, ku\m hăm tơ drong pran lơ\m hơ to\k tơ iung cho\h jang sa kơ măy kơ mo\k ‘nao kơ tơ ring, lui nge\h akhan tơ drong jang tơ mang lăng pơ gar kơ Đà Lạt - Lâm Đồng gô đei lơ hơ me\ng vă hơ to\k tơ iung kơ jăp lơ\m khei ‘năr tơ\ hơ năp kơnh.

Quang Sáng ch^h

Thuem tơ blơ\