VOV4.Bahnar - Tru\h đ^ khei 12/2020, apu\ng Đắk R'lấp de#h char Dak Nông gô đei thim 4 xăh jang đang tơ ring sơ lam ‘nao, kiơ\ đơ\ng no\h tơ gu\m tơ ring jing apu\ng mă blu\ng kơ de#h char Dak Nông jang đang tơ drong jang tơm te\h đak găh pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao. Đei đăi io\k io\k yua âu đơ\ng ro\ng hlo\h 10 sơ năm tơ le\ch jang ‘no\h j^ gơ nang đơ\ng tơ drong mơ\t jang hơ drin đơ\ng pơ đ^ khu\l jang ch^nh tr^, tơ drong lăp đon 1 jơ hngơ\m vang tơ gop đơ\ng rim răih kon pơ lei.

Tru\h tơ\ xăh Đắk Sin apu\ng Đắk R'lấp dôm năr âu mă [o#h đ^ đei tơ drong hơ drin, hăt hot đơ\ng kon pơ lei tơ ring ‘nâu hăm tơ drong jang pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao. Lơ\m trong pơ lei thôn 3, 4 tơ [ư\h hăm An^h kơ drơ\m An^h jang vei lăng kon pơ lei xăh, tơ ge\ch dôm năr to\ hre\ng, kơ hre\ng ‘nu kon pơ lei ku\m hăm khu\l hơ dru\h tơ dăm, kon pơ lei linh vei lăng kơ d^h… pơ gơ\r chưk tơ hnă trong, tu\h hrâu chuơ\h xi măng tơ mo pơm trong nơ năm.

{ok Lê Trường Đinh, oei tơ\ thôn 3, xăh Đắk Sin, apu\ng Đắk R'lấp tơ băt, đơ\ng ro\ng kơ te\h đak tơ le\ch jang pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao, u\nh hnam hlôi hơ drin vang jang. Ku\m hăm plang song hlo\h 1.500 m2 te\h, dôm j^t năr jang pơm trong, sư oei tơ gop tôm bơ\n jên ming man dôm an^h jang tơ ring tơ rang ‘nao nai hai.

"An^h vei lăng kon pơ lei xăh đe sư pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao [ơ\t đe sư đei athei tơ gop, plang song te\h pơm trong ‘no\h u\nh hnam nhôn vang tơ gop, plang song hloi. Dôm kơ so# jên tơ ra đơ\ng 5-10 triệu ăn rim tơ drong jang ‘no\h u\nh hnam hơ met ăn jên vă vang tơ gop tôm. Jên âu vă pơm trong, hơ met ming hnam trưng păng tơ drong jang tơ pôl kơ na kon pơ lei ling lang vang tơ gop.”

Đắk Sin ‘no\h j^ 1 lơ\m 4 xăh uơ oei dơ\ng kơ apu\ng Đắk R'lấp to\k bo\k jang đang rim tơ drong hơgăt pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao lơ\m sơ năm 2020. {ok Đỗ Ích Chiến – Pho\ kơ dră An^h vei lăng kon pơ lei xăh Đắk Sin tơ roi, io\k đơ\ng tơ le\ch jang tru\h dang ei, xăh hlôi hơ vơn đei dôm j^t ti hlak jên đơ\ng jên jang te\h đak păng jên tơ gop đơ\ng kon pơ lei vă ming man bơ\n trong nơ năm, hnam trưng ho\k, hnam ho\k hôp pơ lei, kơ chơ…. Dang ei xăh hlôi jang đang đei 11/19 tơ drong hơ găt. Dôm tơ drong hơ găt nhen: Cham char, an^h jang kăl, vei sơ đơ\ng, trong jang jo\h ayo\, u\nh hnam dơ nu\h hin… gô jang đang hloi lơ\m khei jăl II/2020 âu. Hơ dro# rim tơ drong hơ găt trong nơ năm, dơ nâu đak, hnam oei kon pơ lei gô hơ drin jang đang [ơ\t đ^ sơ năm 2020.

Đơ\ng ro\ng hlo\h 10 sơ năm tơ le\ch jang pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao, Đắk R'lấp hlôi tơ pl^h ‘lơ\ng

{ok Đỗ Ích Chiến hơ len lăng, mơ mat tat hlo\h oei jing jang kiơ\ rim tơ drong hơ găt trong nơ năm, dơ nâu đak, hnam oei kon pơ lei yua kơ kăl jên tơ mơ\t jang lơ. Mă lei, An^h vei lăng kon pơ lei apu\ng hlôi đei trong jang tơ gu\m xăh thim dang 27 ti hlak jên, kon pơ lei tơ gop 2,2 ti hlak jên bơ\ jang, hơ me\ng dôm tơ drong hơ găt uơ oei dơ\ng gô jang đang [lep trong tơ le\ch jang.

"Găh trong jang ‘no\h hlôi đei tơ le\ch jang hơ dăh vă pơ jing jang đang rim tơ drong hơ găt. Nhôn oei tơ hlăk lơ\m kon jên tơ mơ\t jang đơ\ng kơ pal, păng tơ dăh hơ met pơ ‘lơ\ng đei ‘no\h nhôn jang đang đei dôm tơ drong hơ găt kăl kơ jên lơ âu. Kơ dră Đảng, kơ dră che\p kơ\l păng kon pơ lei tơ\ tơ ring ‘no\h tôch kơ hơ drin vă pơm liơ tu\n hre\nh tru\h hơ tuch sơ năm 2020 âu xăh gô jang đang tơ ring tơ rang ‘nao kiơ\ [lep trong tơ le\ch jang.”

Tơ drong hơ dăh lơ\m pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao tơ\ apu\ng Đắk R'lấp ‘no\h j^ tơ drong mơ\t jang đơ\ng pơ đ^ khu\l jang ch^nh tr^, tơ drong drơ\ng lăp 1 jơ hngơ\m đon vang tơ gop đơ\ng rim răih kon pơ lei. Đơ\ng rim kon jên chă hơ vơn, lơ tơ drong jang tơ ring tơ rang ‘nao kơ tơ ring hlôi đei jang đang. Xăh Đắk Wer ‘no\h j^ 1 xăh pơ t^h gia hơ dăh găh tơ drong hơ vơn jơ hngơ\m kon pơ lei lơ\m pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao tơ\ apu\ng Đắk R'lấp.

Tơ drong jang ‘long sa plei tơ\ Đắk R'lấp ăn io\k yua kơ hre\ng triệu hlak jên rim sơ năm

Găh tơ drong hlo#h vao hơ vơn jơ hngơ\m kon pơ lei, yă Lý Hải Uyên – Kơ dră Khu\l vei lăng kon pơ lei jang chu\n mir xăh Đắk Wer akhan: Pơ đ^ rim an^h jang khu\l gru\p hlôi tu\n pran tơ roi tơ băt vă kon pơ lei hlo#h đ^ tơ drong tơm, tơ drong ‘lơ\ng, tơ drong gơ\h jang păng hơ năp jang đơ\ng kơ d^h lơ\m tơ drong jang. Đơ\ng no\h kon pơ lei băt hơ dăh đei tơ drong ‘lơ\ng đơ\ng tơ drong jang đang kơ ‘no\h vang jang, gơ nang đơ\ng no\h xăh hlôi jang đang tơ ring tơ rang ‘nao lơ\m hơ tuch sơ năm 2019 păng to\k bo\k oei pơ jing xăh tơ ring tơ rang ‘nao ‘lơ\ng tơ\ apu\ng.

"Pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao, Đắk Wer hlôi hơ vơn đei hlo\h 70 ti hlak jên, lơ\m no\h kon pơ lei tơ gop 8,5 ti hlak jên. {ơ\t nhôn tơ le\ch jang ‘no\h kon pơ lei vang tơ gop tơ năp. Ku\m hăm tơ le\ch jang tơ drong jang plang song te\h, tơ gop năr jang, mu\k drăm ‘no\h rim kơ dră oei tơ le\ch jang tơ drong jang pơ jei băl jang sa păng kon pơ lei vang jang tôch tơ năp, sơ năm đơ\ng ro\ng ling lang lơ hlo\h kơ sơ năm hơ drol. Đơ\ng no\h tơ drong jang lang să jơ\p jang. Đắk Wer oei đei apu\ng rơ\ih ‘no\h j^ xăh pơ long lăng hơ io\k jang ‘lơ\ng.”

Đắk R'lấp ‘no\h j^ tơ ring đei An^h vei lăng kon pơ lei de#h char Đắk Nông rơ\ih ‘no\h j^ apu\ng pơ long kơ de#h char găh pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao. Hlo\h 10 sơ năm âu ki, Đắk R'lâp hlôi hơ vơn đei 3.700 ti hlak jên pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao, lơ\m no\h, jên jang te\h đak ‘no\h j^ 2.300 ti hlak jên, jên yua đơ\ng kon pơ lei tơ gop dang 1.400 ti hlak jên.

M^nh tơ drong jang rong ie\r hơ chăng lơ\m pơ gar tơ\ apu\ng Đắk R'lấp ăn io\k yua dôm j^t triệu hlak jên 1 khei

Kơ so# jên âu đei tơ mơ\t jang pơ jing ming man rim tơ drong jang nhen: Gơng, trong nơ năm tơ ring tơ rang, u\nh điên, rim tơ drong jang đei io\k yua ăn tơ pôl păng tơ mơ\t jên jang pơm tơ le\ch te\ch mơ dro. Tru\h khei ‘năr âu, m^nh  thị trấn păng đ^ đăng 10 xăh kơ apu\ng tă kơ đei u\nh điên, trong nơ năm v^h vơ\t hiôk ngăl, tơ gop hơ to\k tơ iung mu\k drăm – tơ pôl ăn tơ ring.

Kiơ\ kơ [ok Phan Nhật Thanh – Kơ dră An^h vei lăng kon pơ lei apu\ng Đắk R'lấp, io\k đơ\ng tơ le\ch jang tơ drong jang pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao, lơ\m apu\ng đei [o#h lơ tơ drong jang hơ to\k tơ iung mu\k drăm ăn io\k yua lơ nhen: pơ tăm kơ su, che\h phe, tiu, ‘long sa plei; rim tơ drong jang vei rong rơ mo io\k đak to\h, rơ mo te\ch, nhu\ng, ie\r, pơ be… Đơ\ng an^h io\k yua đơ\ng kon pơ lei jo# păh lăp dang 26-27 triệu hlak jên 1 ‘nu 1 sơ năm lơ\m sơ năm 2010, ‘no\h tru\h dang ei hlôi to\k hlo\h 45 triệu hlak jên 1 ‘nu 1 sơ năm. Gơ nang đơ\ng no\h kơ so# u\nh hnam dơ nu\h hin kơ tơ ring tơ jur đơ\ng 22% lơ\m sơ năm 2010 jur oei pă tam mă tru\h 5% lơ\m hơ tuch sơ năm sơ\.   

Tơ drong jang pơ tăm gui yuăn tơ\ xăh Đắk Sin, apu\ng Đắk R'lấp ăn io\k yua lơ

{ok Phan Nhật Thanh hơ len lăng: Hăm tơ drong tơ mơ\t jên jang pran đơ\ng te\h đak, tơ drong 1 jơ hngơ\m vang tơ gop đơ\ng rim răih kon pơ lei, tơ drong io\k yua jơ nei jên tơ mơ\t jang ‘no\h tơ drong Đắk R'lấp jang đang pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao lơ\m hơ tuch sơ năm 2020 âu ‘no\h tôch kơ ‘lơ\ng.  

"Tru\h khei ‘năr âu hlôi đei 8/10 xăh păng 1 thị trấn kơ apu\ng Đắk R'lấp jang đang ‘lơ\ng tơ ring tơ rang ‘nao. Dang ei oei pă 2 xăh ‘no\h Hưng Bình păng Đắk Sin to\k bo\k vă jang đang lơ\m to\k bo\k sơ năm 2020. Hơ dro# dôm xăh uơ oei dơ\ng gô atu\m rim kon jên vă hơ drin jang đang lơ\m khei jăl III dăh mă khei jăl IV lơ\m sơ năm ‘nâu. Kiơ\ đơ\ng no\h gô hơ nhăk apu\ng âu jing apu\ng mă blu\ng tơ\ Dak Nông jang đang tơ ring tơ rang ‘nao, păng gô jang pơ ke\h hla ar hô sơ hơ len lăng ăn de#h char lơ\m khei jăl I/2021 vă de#h char k^ ăn."

Hăm tơ drong mơ\t jang hơ- drin đơ\ng pơ đ^ khu\l jang ch^nh tr^, ku\m hăm tơ drong lăp đon vang tơ gu\m đơ\ng rim răih kon pơ lei, Đắk R'lấp gô jing apu\ng mă blu\ng kơ de#h char Dak Nông jang đang tơ ring tơ rang ‘nao mư\h đ^ sơ năm 2020. Hơ me\ng ‘nâu gô jing tơ drong ‘lơ\ng lang să pran kơ tang pơ tru\t rim tơ ring nai tơ\ de#h char Dak Nông tu\n pran hlo\h dơ\ng tơ drong jang kiơ\ tơ drong jang tơm te\h đak găh pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao.

Tuấn Long: Ch^h

Thuem: Tơ blơ\