VOV4.Bahnar - 5 sơ năm tơ je# âu, jo# păh lăp 1 sơ năm dêh char Kon Tum io\k yoa dang 150 ti hlak jên đơ\ng cham char bri brăh, mă lơ ‘no\h đơ\ng dôm Hnam kơ măy u\nh điên lơ\m dêh char. Kiơ\ đơ\ng An^h mong jên vei lăng păng ato\k tơ iung bri ‘long dêh char, kơ so# jên âu đei tơ le\ch ăn 20 tơ ‘ngla bri ‘no\h j^ dôm Công ty, An^h vei lăng bri tang găn sar bar, bri ‘long kơ drơ\ng; 75 Dơ no\ an^h vei lăng kon pơ lei xăh, th^ trơ\n păng pơ jao ăn dôm An^h pơ tăm vei bri kla ăn hlo\h 3.600 u\nh hnam păng 22 khul tơ pôl vang vei lăng bri. Tơ drong đei yoa ‘lơ\ng hlo\h đơ\ng kla jên io\k yoa cham char bri brăh ‘no\h hlôi pơ jing đei an^h jang mu\k drăm kơ jăp ‘lơ\ng, kon pơ lei, tơ pôl, khul gru\p jang ăn Te\h đak đei dơ\ng jên, vă đơ\ng no\h sơ đơ\ng jơ hngâm vei lăng păng ato\k tơ iung bri.

Sơ\ đei năng j^ tơ ring ko\ phă bri ‘long glăi luât dêh hlo\h, đơ\ng ro\ng 3.200 ha bri brăh tơ\ xăh Đăk Tờ Can, apu\ng Tu Mrông, dêh char Kon Tum đei pơ jao ăn 5 pơ lei bơ ngai Sêđăng vei lăng, tơ drong pơm glăi luât vei lăng bri jur tôch lơ. Tơ\ plei Đăk  Prông, vă vei lăng 700 ha bri đei pơ jao, 110 u\nh hnam kon pơ lei pơ jing 5 khul vei lăng, hơ nơ\ng dăr joang, gak tơ\ dôm jăl trong mât lơ\m bri. ‘Nho\ng A Tuấn, 1 ‘nu kon pơ lei ăn tơ băt: “Rim hnam hơ nơ\ng dăr joang tơ\ dôm tơ ring kơ dih io\k vei lăng. Xăh ku\m pơ gơ\r jang hơ doi hăm an^h vei lăng bri tơ\ tơ ring gak, dăr joang tơ\ dôm tơ ring vei lăng. Kơ dih kâu inh năm dăr joang hơ nơ\ng ưh ăn đei ko\h phă bri dăh mă ko\h io\k ‘long kư\ kă. Năng atu\m tơ\ tơ ring bri đei pơ jao đei vei lăng ‘lơ\ng.”

Tơ drong kla jên đơ\ng io\k yoa cham char bri oei tơ gu\m ăn dêh char Kon Tum hơ to\k hrenh tơ drong pơ jao te\h, pơ jao bri. Truh dang ei, hlo\h 600 rơ bâu ha bri ku\m hăm te\h bri kơ dêh char hlôi đei tơ ‘ngla vei lăng. Hơ dro# hơ găt te\h pơ yoa ăn tơ drong io\k yoa cham char bri đei hlo\h 360.000ha hơ to\ hăm 60% te\h bri ‘long lơ\m dêh char. Jo# truh đ^ sơ năm 2015 hơ găt te\h bri đei pơ jao ăn hlo\h 3.600 u\nh hnam păng 22 khul tơ pôl vei lăng hăm hlo\h 45.200ha. U|nh hnam vei lăng bri đei kla jên hlo\h 4 triu 1 sơ năm. Hăm khul tơ pôl ‘no\h jo# păh lăp dang 18 triu hlak jên. Gơ nơm pơm hơ to\k tơ drong ser xa đơ\ng bri, kon pơ lei roi đei đon vei lăng păng ato\k tơ iung bri. {ok A Cường, tơ\ plei Đăk Vớt, xăh Hơ Moong, apu\ng Sa Thầy ăn tơ băt: “Kon pơ lei drơ\ng nơ\r pơ jung khul vă vei lăng păng io\k dơ\ng m^nh [ar unh hnam vang vei lăng hai. Vă vei kơ jăp bri kon pơ lei hrei ‘nâu đei 1 nơ\r pơ kăp sek tơ lang tơ păt dôm tơ drong pơm glăi găh ko\h phă bri găh tu đak kơ pơ lei vei lăng.”

Jên đơ\ng io\k yoa cham char bri brăh oei tơ gu\m ăn dôm tơ ‘ngla bri tơ\ Kon Tum, mă loi j^ dôm Công ty pơ tăm, vei bri kơ te\h đak hơ met pơ ‘lơ\ng đei mơ mat tat găh jene jang vă vei lăng năng tông păng ato\k tơ iung bri. Kiơ\ kơ dôm Công ty vei bri tơ\ tơ ring, [ât tam mă đei trong thu jên đơ\ng io\k yoa cham char bri adrol ki, jên te\h đak [ơk rim sơ năm ăn an^h jang vă vei lăng bri lăp 15 rơ bâu 1ha. Dang ei, kơ so# jên âu hlo\h 200 rơ bâu, đei tơ ring hlo\h 300 rơ bâu hlak. Đei io\k hlo\h 3 ti hlak jên 1 sơ năm đơ\ng kơ so# jên io\k yoa cham char bri brăh, [ok Đào Xuân Thủy, Pho\ kơ dră che\p kơ\l Pơ gar ‘long te\h đak Chư Mang Mrai ăn tơ băt: “An^h jang nhôn bơ\ jang rim sơ năm hăm kơ so# jên te\h đak [ơk ăn ngăl kơ na tôch mơ mat lơ\m tơ drong vei lăng bri. Tơ drong kla jên mưh io\k yoa cham char bri brăh pơm ăn an^h nhôn kơ chăng [iơ\ mưh bơ\ jang vei lăng bri, mă loi j^ găh tơ drong dăr joang, kla jên ăn tơ drong dăr joang, vei lăng. Đei yoa hlo\h mă nhôn [ôh đơ\ng kla jên vei bri ‘no\h nhôn pơ jao ăn đ^ đăng tơ pôl tơ\ tơ ring vang vei lăng bri. ‘Nâu j^ kơ so# jên io\k yoa pôm păi hăm dôm u\nh hnam tơ\ tơ ring oei tôch mơ mat tat tơ\ âu.”

Tơ drong kon pơ lei, tơ pôl, dôm khul jang kơ te\h đak tơ\ Kon Tum đei xa yoa đơ\ng tơ drong kla jên mưh io\k yoa cham char bri brăh hlôi pơm ‘lơ\ng truh đon tơ che\ng, hơ năp jang vei lăng păng ato\k tơ iung bri. Mă hơ dăh, lơ\m sơ năm 2011 lơ\m dêh char đei 528 tơ drong ko\h phă bri glăi luât ‘no\h truh sơ năm 2015 jur oei pă 33 tơ drong. Hơ găt te\h bri đei đe ko\h phă đơ\ng hlo\h 84ha jur oei pă hơ la kơ 9ha. Tơ drong ko\h io\k ‘long glăi luât đơ\ng 153 ‘măng jur oei pă 46 ‘măng. Hơ găt te\h bri ‘long răm kơ u\nh xa lơ\m pơ yan phang đơ\ng hlo\h 300ha jur oei pă 34ha. ‘Nâu j^ tơ drong tôch hơ iă, jing tơ drong ‘lơ\ng vă dêh char Kon Tum jang đang ‘lơ\ng tơ drong pơ tăm păng ato\k tơ iung bri ‘long kơ jăp ‘lơ\ng.

Khoa Điềm: Chih

Dơ\ng: Tơ blơ\