VOV4.Bahnar - Hăm hlo\h 10 tơ mam găh Tây Nguyên, lơ\m no\h lơ hlo\h ‘no\h j^ dôm tơ mam so găh go\ ge, bo#i, pơ nhan, bơ ngai chă ako\m vei răk Võ Minh Luân tơ\ pơ lei tơm Buôn Ma Thuột, de#h char Dak Lak to\k bo\k tơ che\ng vă pơm đei hnam tăh ming bơ\n go\ ge vă vei răk dôm tơ drong kăp g^t jo\h ayo\ kơ Tây Nguyên ăn jơ hnơr đơ\ng ro\ng. Hơ dai hăm, tơ pl^h an^h jang jing 1 an^h ‘măn răk tơ mam so găh Tây Nguyên kiơ\ đơ\ng bơ\n go\ ge, bo#i, pơ nhan…
Hnam tơ\ trong Hải Triều, pơ lei tơm Buôn Ma Thuột, de#h char Dak Lak đei bơ ngai chă ako\m vei răk Võ Minh Luân ming man ‘măn hơ dro# ăn tơ drong ming pơ dă dôm tơ mam. Hnam pơm tôch kơ hơ len, đơ\ng hang lơng, ‘măng đei sư pơm, rơ\ih io\k hơ len păng tơ chă tơ mam mă lăp. Tơ\ lơ\m hnam să dang 500 mét vuông, tơ mam ako\m vei răk “Tây Nguyên tơ\ go\ ge, bo#i đei sư pro\h ming hơ met kiơ\ rim tăl pha ra băl, đei chă hơ năn ‘no\h “Đại Ngàn House”. ‘Nho\ng Võ Minh Luân tơ băt, dôm tơ mam tru\h hăm sư nhen 1 tơ drong hơ găt, đei dôm tơ mam sư athei tơ chă tôch kơ đunh ‘mơ\i đei đăi mă lei ku\m đei dôm tơ mam sư đei dôm bơ ngai chă ako\m vei răk t^h asong ăn dơ\ng:
Kơ loăi bo#i, go\ ge Thành Lễ ‘no\h j^ 1 lơ\m kơ loăi ge mă ^nh to\k bo\k chă ako\m vei răk, răt ư\h kơ [ônh kiơ o#h. Kơ d^h kâu ^nh chă io\k ako\m vei răk đơ\ng sơ năm 2017 tru\h dang ei mă lei đei dôm tơ mam răt đei lăp 1 pôm đe\ch. {ơ\t lăp sơ\ đei dôm bơ ngai nghệ nhân đe sư hơ\r ‘no\h đe sư chhơ\ lăp [lep 1 pôm ‘no\h đe\ch. Tơ dăh ba ư\h kơ vei răk, ư\h kơ tơ chă ako\m răk ‘no\h sư gô hiong. Dôm tơ drong chhơ\ bơ\n rup Tây Nguyên lơ\m go\ ge găh dôm kơ loăi go\ ge Biên Hòa, Lái Thiêu ku\m đei. Nhen tơ\ âu ^nh [o#h lơ le#h kơ Tây Nguyên bơ\n lơ\m go\ ge, nhen le#h ko\h sa kơ pô, le#h tôn ch^ng chêng, chă rôp hơ ‘ngoang sem bri brăh, t^ng n^ng ch^ng klơk, dăh mă le#h hơ ngoang ro#ih, đei tôm hloi. Dôm kơ loăi go\ ge thoi no\h sư tôch kơ kăp g^t tơ\ Việt Nam bơ\n, [ơ\t lăp dang ei ư\h pă đei dơ\ng bơ\ih.
Hlo\h 10 rơ bâu to\ tơ mam, đơ\ng dôm kơ loăi go\ ge chăl Đông sơn, Lý, Trần, Lê, kơ hre\ng to\ ge so găh dôm kơ loăi Biên Hòa, Lái Thiêu, Châu Ổ, Quảng Đức, Gò Sành păng lơ tơ mam chhơ\ pơ ro\ [ơm tru\h Tây Nguyên. ‘Nâu j^ tơ mam chă ako\m vei răk mă Võ Minh Luân hlôi ‘măn tôch bơ ne\h chă ako\m vei răk lơ\m hlo\h 3 sơ năm âu ki. Luân tơ roi, gơ nang đơ\ng chă hơ len lăng găh go\ ge mă sư băt thim lơ tơ drong găh jơ hnơr ar^h. hăm sư, dôm tơ mam, mă loi ‘no\h j^ tơ mam go\ ge ư\h khan lăp hơ nhăk tơ drong ‘lơ\ng hơ iă hơ dro# đe\ch mă oei ôn tơ\ găh lơ\m tơ drong tơ roi găh tơ drong ar^h sa, jo\h ayo\, tơ drong joăt đơ\ng rim hơ dre\ch bơ ngai đei bơ ngai pơm go\ ge sơ\ chhơ\ pơ ro\ tơ\ tơ mam.
Bơ ngai chă ako\m vei răk Võ Minh Luân (ao kok) tơ roi tơ [o#h ăn tơ moi tơ mang lăng găh sơ năm păng chăl ar^h đơ\ng 1,2 tơ mam đei pơ dă tơ [o#h
{ok Đặng Gia Duẩn, Pho\ Kơ dră an^h vei lăng găh jo\h ayo\ - tơ plo\ng kơ dâu păng tơ mang lăng de#h char Dak Lak akhan, tơ mam chă ako\m vei răk “Tây Nguyên tơ\ go\ ge” ‘no\h j^ 1 “ an^h ‘măn răk tơ mam drăm so pơm ie\ găh jo\h ayo\ Tây Nguyên” lăp hơ dro# đe\ch đơ\ng sơ\ tru\h dang ei tơ\ Dak Lak. Đei dôm tơ mam lơ\m tơ mam chă ako\m vei răk ‘no\h kơ tă tơ\ rim an^h ‘măn răk tơ mam drăm so t^h ku\m ư\h kơ đei. Tơ drong ‘no\h ăn [o#h kơ l^h tơ drong hưch hanh păng tơ drong mơ nơ\h kơ rim kơ jă kăp g^t jo\h ayo\ păng tơ ring Tây Nguyên hlôi pơm ăn kơ sư pơm đei an^h chă ako\m vei răk bơ\n tơ mam so âu. Kiơ\ đơ\ng no\h tơ gop g^t kăl lơ\m tơ drong vei răk dôm kơ jă kăp g^t jo\h ayo\ kơ Tây Nguyên ‘moi kiơ\ tơ drong ‘lơ\ng ro\ đơ\ng go\ ge. {ok Đặng Gia Duẩn tơ roi:
Nhôn đei tơ drong tơ [ơ\p, pơ ma dơ nu\h păng pơ lung, ‘me\h akhan ‘nâu gô jing 1 an^h năm tru\h găh tơ mang lăng. Hơ drin pơm liơ vă năr le#h che\h phe Buôn Ma Thuột ‘măng mă 8, sơ năm 2021 ‘no\h gô et hơ to\k an^h tơ mang lăng âu, jing 1 lơ\m an^h năm tru\h đơ\ng tơ moi tơ mang lăng mư\h tru\h hăm le#h che\h phe Buôn Ma Thuột păng đơ\ng ro\ng ‘no\h j^ đunh đai. Mă 2 dơ\ng ‘no\h j^ vă hơ to\k tơ găl an^h tơ mang lăng ‘no\h nhôn ku\m ling lang tơ gu\m găh tơ drong joăt jang păng pơ lung Luân kăl kơ tơ pl^h an^h kơ sư jing 1 an^h ‘măn răk tơ mam drăm so kơ d^h vă gơ\h ‘lơ\ng hlo\h, vă gơ\h krao hơ vơn đei tơ drong 1 tơ drong tơ gu\m đơ\ng rim bơ ngai, khu\l gru\p, tơ pôl lơ\m te\h đak, đei hloi apu\ng ple\nh te\h vă hơ to\k tơ iung an^h ‘măn răk tơ mam drăm so tru\h hăm tơ pôl lơ hlo\h.
Tơ găh tơ drong tơ klep hơ dai hăm tơ drong chă ako\m vei răk tơ mam so, Võ Minh Luân tơ băt, blu\ng a sư tơ chă hơ len găh go\ ge yua kơ ‘me\h chă dôm tơ mam pơ ro\ lơ\m hnam. Đơ\ng ro\ng no\h, roi chă hơ len lăng sư roi [o#h lơ tơ drong hơ iă, dôm tơ mam go\ ge pơm ăn kơ sư hưch hanh, yak jru\ lơ\m chă hơ len lăng tơm a, jơ hnơr pơ jing tru\h tơ drong vei răk.
Lơ\m kơ so# dôm tơ mam chă ako\m vei răk đei, Võ Minh Luân ‘meh hlo\h ‘no\h j^ pơ nhan chhe\r chhơ\ găh tôn che\ng chêng Tây Nguyên. ‘Nâu j^ tơ mam sư đei Bơ ngai chă ako\m vei răk tơ mam so Phạm Hải Long asong ăn
Đơ\ng [ơ\t lăp chă ako\m vei răk vă kơ chơt, [o#h hơ iă ‘no\h hơ nhăk v^h, tru\h dang ei, đei tơ drong tơ gu\m đơ\ng u\nh hnam, mă loi ‘no\h j^ đơ\ng hơ kăn, sư hlôi đei lơ tơ mam chă ako\m vei răk pha ra băl, ku\m hăm tơ mam “Tây Nguyên tơ\ go\ ge” đei sư vei răk tơ\ tơ ring te\h Tây Nguyên, sư oei đei 1 an^h chă ako\m vei răk t^h găh jo\h ayo\ Sài Gòn pơm tơ\ pơ lei tơm Hồ Chí Minh. Luân oei jing bơ ngai jang lơ\m Kâu lak [o# tơ che\ng hơ len chă ako\m vei răk tơ mam drăm so, găh Khu\l jang UNESCO Việt Nam păng jing bơ ngai jang khu\l che\p kơ\l pơ gơ\r Gru\p tơ che\ng hơ len chă ako\m vei răk tơ mam drăm so de#h char An Giang. Lăp kăl kơ tơ\ng tơ\ yơ đei go\ ge so sơ\ ‘lơ\ng, hrăt dang yơ sư ku\m pơ dơ\h le# ‘mơ\i rim tơ drong vă ar^h hăm tơ drong hưch hanh chă ako\m vei răk tơ mam drăm so.
Luân tơ roi, năm lơ, chă hơ len lăng lơ, sư roi chă [o#h đei lơ tơ drong hơ iă đơ\ng dôm tơ mam mă sư đei. Hơ dai hăm ‘no\h, sư ku\m tơ che\ng lơ tơ drong, mă loi ‘no\h j^ tơ drong roi hiơt hiong đơ\ng lơ tơ mam jo\h ayo\ lơ\m tơ drong ar^h sa chăl dang ei. Tơ dăh ư\h kơ băt vei răk pơ ‘lơ\ng, dôm tơ mam to\k bo\k oei đei [o#h pă jor ku\m gô đei hiong đ^. Sư to\k bo\k ‘me\h vă ming man “Đại Ngàn House” jing 1 an^h ‘măn răk tơ mam drăm so găh jo\h ayo\ Tây Nguyên, m^nh “Hnam ‘măn răk go\ ge” vă vei răk dôm tơ mam găh Tây Nguyên đei [lep hlo\h.
&nh ‘me\h vă pơm liơ vă chă ako\m vei răk đei đ^ dôm kơ loăi go\\ ge kơ Việt Nam đei pơm tơ le\ch lơ\m te\h đak Việt Nam bơ\n, yua đơ\ng [ok yă bơ\n sơ\ chă pơ sư\ ăn. &nh chă ako\m vei răk thoi no\h păng ‘măn le# tơ\ groi te\h Tây Nguyên âu vă kơ sư oei ling lang vă pơm liơ đơ\ng ro\ng âu kơnh kon sâu ^nh dăh mă dôm bơ ngai tơ\ groi te\h âu đe sư băt. &nh ‘me\h tơ pl^h an^h âu jing an^h jo\h ayo\ kơ do\ soang ‘lơ\ng ro\ Tây Nguyên, gơ\h tơ pl^h an^h âu jing 1 hnam mong răk go\ ge so vă apu\ng ple\nh te\h băt đei jo\h ayo\ Tây Nguyên bơ\n ‘lơ\ng thoi no\h, sư hơ iă păng đei lơ thoi no\h.
‘Mêm kơ groi te\h sư rơ ne\h păng t^h vơ\, bơ ngai chă ako\m vei răk tơ mam so Võ Minh Luân ‘mêm kơ đ^ đăng rim tơ mam găh Tây Nguyên. Đơ\ng tơ drong pơ chơt hăm go\ ge, sư tru\h hăm um rup, hla ar đei hơ năn găh Tây Nguyên sơ\ păng dang ei. Lơ\m Đại ngàn House dang ei đei lơ um rup đơ\ng rim bơ ngai chhơ\ đe ư hơ nhang tơ\ de#h char Dak Lak hlôi đei io\k jơ nei t^h tơ\ tơ ring, te\h đak păng vang ako\m rim ‘măng pơ dă tơ [o#h um rup apu\ng ple\nh te\h. Lơ tơ mam lơ\m kơ so# ‘no\h đei kơ d^h bơ ngai pơ che\h asong dơ\ng ăn kơ sư hăm hơ me\ng tơ mam gô đei vei răk dơ\ng lơ\m groi te\h Tây Nguyên ling lang.
H’Xíu H’mốc: Ch^h
Thuem: Tơ blơ\
Viết bình luận