VOV4.Bahnar - Vă ato\k kơtang kơ jă tơmam drăm chehphe, mo\ K’ Chăm (30 sơnăm, oei tơ\ tơring Đạ Sar, apu\ng Lạc Dương, dêh char Lâm Đồng) hlôi ho\k pơhra\m, chă lăng đơ\ng đe, pơjing hơnăn chehphe Yũ M’nang, hơnhăk tơmam drăm chehphe rơgo\h ‘lơ\ng tru\h hăm bơngai răt yua. Đơ\ng ro\ng 2 sơnăm pơjing, chehohe Yũ M’nang hlôi io\k đei hla bơar pơkăp ‘lơ\ng OCOP dêh char Lâm Đồng pawng đei lơ tơmoi hôn bơnê.

K’ Chăm hăm chehphe ‘lơ\ng

Sơnăm 2018, bơngai hơdru\h cử nhân K’ Chăm, to\k bo\k pơm kô pơtho nơ\r Anh tơ\ m^nh hnam trương jăl kơ đe\h, hlôi tơchơ\t ap^nh pơdơ\h jang vă v^h tơ\ hnam pơjing tơdrong jang hăm hơnăn chehphe Yũ M’nang – kơ loăi chehphe pu\k đei hơdre\ng ot đơ\ng găr chehphe Arabica kơ tơring. Mo\ K’Chăm tơroi, ‘long chehphe hlôi tơ klep hăm u\nh hnam păng kon pơlei tơ\ au lơ jơhnơr bơih. Mă lei lăp chă te\ch găr đech, kơna mư\h che\hphe tơ jur kơ jă, kon pơlei jang vei lăng prăt sơnăm ư\h kơ đei io\k yua dôm yơ. Lăng [o#h tơmoi lơ\m te\h đak păng te\h đak đe hơnơ\ng năm tơ\ kông M’nang ko\h hre, tơmang lăng pơkao anh đào cho#h pơkao, mo\ mă [re\ng tơche\ng tru\h pơjing hơnăn ăn chehphe g^t kăl kơ tơring vă tơgu\m ăn kon pơlei jang sa đei io\k yua kơ jăp [iơ\. Tơche\ng ‘no\h jang hloi, mo\ K’Chăm hlôi pơjing hơn^h huch chehphe, tok io\k vă je# 200 tr^u hlak jên răt kmăi kmo\k hơdre\ng, tăh ‘nu\ng chehphe pu\k. “Hrei au kon pơlei hơnơ\ng chă phe\ kư\ kă, mư\h ^nh pơjing chehphe Yũ M’nang ^nh ‘me\h vă jing bơngai pơm ju\k yu\k trong hơlau jang chehphe ‘lơ\ng păng tơgu\m ăn kon pơlei [o#h hơdăh vă pơm kiơ\ đơ\ng no\h hơnhăk đei chehphe ‘lơ\ng. Kơ yuơ chehphe Arabica tơ\ Đạ Sar hăp jei ‘lơ\ng nhen rim chehphe tơring anai đe\ch. &nh ‘me\h vă kon pơlei jang chehphe tơ\ tơring au mư\h phe\ ‘no\h phe\ plei đum vă mư\h te\ch hăp măt [iơ\”.

K’ Chăm pơtho ăn kon pơlei jang chehphe ‘lơ\ng

Dang ei m^nh k^ chehphe Arabica đum [ru\ng, mo\ K’ Chăm răt io\k plei đum kơ jă 10.000 hlak jên, lơ\m mă no\h tơdăh kon pơlei chă phe\ kư\ kă ‘no\h lơ\m 1 k^ lăp đơ\ng 6 tru\h 7.000 hlak jên. Lăp đơ\ng ro\ng hơdre\ng, ot, m^nh k^ chehphe Arabica đum ngu\i kơ jă 600.000 hlak jên, lơ hlo\h [ar ‘măng pơtêng hăm dôm kơ loăi chehphe hmă. Yă K’ Hên, oei tơ\ thôn 4 tơring Đạ Sar, apu\ng Lạc Dương tơroi, [o#h K’ Chăm jang đei io\k yua kơ jăp ‘no\h kon pơlei nhôn ho\k kiơ\. Mă đơ\ng chă phe\ ple\h plei đum hiong lơ jơ ‘năr ră, mă lei te\ch hăp măt [iơ\ kơna bu bu jei chơt hơ iă ngăl. “Chehphe tơ\ au ‘lơ\ng, ư\h kơ chă hrau hăm tơmam drăm anai ôh kơna tơmoi jei răt io\k lơ, đe sư oei hôn bơnê khan chehphe ‘lơng kơna nhôn chă te\ch jei măt [iơ\”.

Đơ\ng ro\ng 2 sơnăm pơjing tơdrong jang, chehphe Yũ M’nang kơ K’ Chăm hlôi đei ăn hla bơar pơkăp ‘lơ\ng OCOP 3 sao kơ dêh char Lâm Đồng. Vă te\ch mơdro dôm chehphe ‘lơ\ng, K’Chăm hlôi jang hơdoi hăm m^nh [ar u\nh hnam kon pơlei lơ\m tơring chă jang chehphe rơgo\h ‘lơ\ng. Adoi mo\ jei hơngu\r chă tơroi tơ [o#h lơ\m mạng tơpôl păng kơd^h mo\ hlôi năm tru\h rim hơn^h te\ch mơdro lơ\m dêh char păng dêh char anai vă tơchă hơn^h răt io\k chehphe sư.

Yă Liêng Trang K’ Sáu- Kơdră che\p pơgơ\r Khu\l kon pơlei cho\h jang sa tơring Dạ Sar tơbăt, trong jang, pơm tơle\ch, te\ch mơdro chehphe kơ K’Chăm hlôi tơgu\m ăn lơ u\nh hnam tơpl^h trong jang sa. Che\hphe Yũ M’nang io\k đei pơkăp ‘lơ\nh OCOP hlôi pơjing dơ\ng khu\l jang sa hơđoi lơ\m pơm tơle\ch, tech răt, hơnhăk jang sa io\k đei ăn kon pơlei bơngai K’ho. “Khei năr au ki kơ jă chehphe tơ jur kơna kon pơlei ư\h gan vei lăng tơnăp mư\h kơ jă pho\ng, jên hơvơ\h đe jang măt. Kơ yuơ lơ lo\h mư\h K’Chăm jang io\k đei jơnei trong jang chehphe rơgo\h ‘lơ\ng hlôi tơgu\m ăn kon pơlei io\k đei kơ jăp, adoi pơih dơ\ng trong jang sa hle kơna kon pơlei bu bu jei chơt hơ iă ‘nă hal. Đơ\ng trong jang pơjing tơdrong jang kơ K’Chăm hlôi pơjing dơ\ng jơhngơ\m pran ăn rim hơdru\h tơdăm anai pơjing tơdrong jang sa. Lơ\m khei năr kơnh nhôn gô hơnơ\ng jang hơdoi hăm rim hơn^h mơdro sa tơgu\m tơchă hơn^h răt io\k chehphe, pơjing rơvơn ăn u\nh hnam to\k io\k kon jên tơmơ\t jang sa”.

Pơjing tơdrong jang hăm tơmam drăm tơm kơ pơlei pơla, K’Chăm hlôi tơgop ato\k tơdrong kăp g^t kơ ‘long chehphe Arabica tơ\ jơ\ng kông M’nang, pơ\ih trong ato\k tơ iung mu\k drăm kơ jăp ‘lơ\ng, tơ klep hăm jang tơmang pơ hiơ\ ăn kon pơlei bơngai K’ho oei tơ\ Đạ Sar ./.

Bơngai ch^h: Tuấn Anh

Tơblơ\ nơ\r: Amazưt