Ƀak si Nguyễn Thị Mới, Kơdră Khoa hơnet jĭ nhiệt đới, Hnam pơgang Hơmet hơioh jĭ dêh char Gia Lai ăn tơbăt, Khoa đei 40 tŏ giơng bơngai jĭ ƀĭch mă lei dôm năr âu ki kơsô̆ bơngai jĭ grŏnh tŏk hrĕnh, đei năr hloh 100 ‘nu hơioh jĭ grŏnh vang ƀĭch hơmet hơnhăk truh hrăt hrot tôch kơ dêh. Kơsô̆ hơioh đei jĭ grŏnh tŏk hrĕnh 1 păh ‘noh yua đơ̆ng mơ̆t lơ̆m pơyan jĭ, hơdai hăm 'noh lơ hơioh tam mă ƀet vắc-xin bơ̆ng jĭ grŏnh dăh mă ƀet mă lei tam mă tôm pơm hơtŏk tơdrong hơmơt kơ ƀơm jĭ păng đei ƀôh jĭ gô ăl hloh pơting hăm dôm hơioh nai.

“Tơdrong jĭ grŏnh dang 3 khei kơ âu đei ƀôh tŏk, năr jô̆ păh lăp tơ̆ lơ̆m khoa đei dang 100 ‘nu jĭ, đei ƀơ̆t lăp athei ƀĭch tơgep, tăh thim giơng, ƀak si athei hơtŏk jơ bơ̆jang hloh 2 ‘măng, mă loi ‘noh jĭ lơ̆m năr têt tôch kơ gleh hrat”- Ƀak si Nguyễn Thị Mới, toi rơbăt.

Vei lăng kon 14 khei hơmet tơ̆ Khoa hơmet jĭ nhiệt đới, mŏ Rơ Lan Tuyết, plei T’nung, xăh H’bông, apŭng Chư Sê roi tơbăt, mon tam mă ƀet vắc xin bơ̆ng jĭ grŏnh kơna mưh đei jĭ ‘noh jĭ dêh hloh kơ hơioh nai. Truh dang ei, mon đĭ hơmet đei 3 năr, dang ei jơhngơ̆m pran đĭ sơđơ̆ng ƀiơ̆.

 “Kon ĭnh jĭ 7 năr tơ̆ hnam yuh ưh kơ dă ƀiơ̆ kơna chơ tơ̆ hnam pơgang apŭng, chơ tơ̆ noh 7 năr ‘noh tŏk tơ̆ hnam pơgang hơmet hơioh jĭ vă răp hơlen lăng. Dang ei mon gơh sa, gơh mŏm, dui jơhngơ̆m hiôk ƀiơ̆, hiĕn ‘noh oei hiĕn, chroh ‘noh pă ƀôh bơih”.

Kăl kơ tơtăm ‘noh jĭ tơdrong hơioh đei tơpoh băl tơ̆ dôm anih jang pơgang. Mŏ Yao, oei tơ̆ kueng kơphô̆ 8, thị trấn Đăk Đoa, apŭng Đăk Đoa đei kon 5 khei đei jĭ ƀôh jĭ tơsoh ăl tơroi:

“Mon tơ̆ âu đơ̆ng ‘năr 2 tết, hơdrol ‘noh mon đei jĭ tơsoh ƀĭch tơ̆ hnam pơgang apŭng  Đăk Đoa hơmet 1 giĕng. Yua kơ lơ̆m apŭng đei hơioh jĭ grŏnh ƀơ̆t mơ̆t lơ̆m lăm ƀĭch hơdai  hơmet na jing mon đei tơpoh”.

Đơ̆ng blŭng sơnăm truh dang ei, Hnam pơgang hơmet Hơioh jĭ Gia Lai sơng iŏk vă hơmet vă jê̆ 500 ‘nu hơioh ƀĭch tơ̆ hnam pơgang yua đơ̆ng jĭ grŏnh, tŏk lơ pơting hăm khei ‘nâu sơnăm 2024. Ƀak si Từ Mai Linh, Phŏ kơdră vei lăng hnam pơgang roi tơbăt, đơ̆ng trong pơtho tơtă đơ̆ng Anih tơm vei lăng găh Jang pơgang, hnam pơgang hlôi hơmet ăn găh bơngai jang, tơmam, kơmăy kơmŏk, pơgang, dôm lăm ăn ƀĭch hơdrô̆ tơ̆ dôm khoa, lăm vă chă ƀôh bơngai jĭ grŏnh păng hơmet ‘lơ̆ng hloh.

“Hnam pơgang kŭm hlôi rơih hơmet ăn dơ̆ng dôm tơdrong jĭ nhiệt đới pha ra băl, đei ƀĭch lăm hơdrô̆ vă vei sơđơ̆ng veh ver tơpoh băl. Hơtŏk loi dơ̆ng bơngai jang, hơmet ăn tơmam kơmăy kơmŏk, kơmăy dui jơhngơ̆m, Cpap vă hơmet bơngai jĭ ‘lơ̆ng hloh. Mưh đei ƀôh hơioh yuh, hiĕn, hơnơ̆k, lĕch ƀre ƀrônh ƀơm truh grŏnh ‘noh ŭnh hnam kăl kơ năm tơ̆ dôm hnam pơgang vă đei khăm jĭ, pơtho tơƀôh, hơmet mĭnh trong lăp ‘lơ̆ng, tơdrong ƀet bơ̆ng jĭ grŏnh kŭm tôch kơ gĭt kăl păng hơioh pơtơm ƀet đơ̆ng 9 khei, ƀet ƀlep, tôm kiơ̆ tơdrong hơgăt đơ̆ng Anih tơm vei lăng găh jang pơgang.