Đei măt tơ̆ Khoa kâp kư̆u, Hnam pơgang Đa khoa tơring Tây Nguyên lơ̆m dôm năr Tết Ất Tỵ 2025, nhôn đei lăng ƀôh tôch kơ lơ bơngai kâp kư̆u yua đơ̆ng gre tơ̆m, pơ̆k preh băl mă găh lơ lơ̆m kơsô̆ âu tă kơ đei et tơdrô, hơlăk, ƀier ngăl pơm ăn kơ ƀak si păng bơngai jang pơgang măh bơ̆jang hơnơ̆ng, ưh kơ đei chă pơdơh tŏ sĕt ƀiơ̆ hloi. Sa roi tơ̆ gơmăng, mă loi ‘noh jĭ lơ̆m dôm năr lêh, tết ‘noh hơnih âu sa roi lơ bơngai jĭ, ƀôh lơ ‘noh jĭ bơngai jĭ đơ̆ng gre tơ̆m, pơ̆k preh băl yua đơ̆ng et tơdrô, hơlăk, ƀier.

Kiơ̆ chih jô̆ đơ̆ng khoa Kâp kư̆u, jô̆ păh lăp 1 năr khoa sơng iŏk đơ̆ng 20 truh 30 ‘nu jĭ đơ̆ng gre tơ̆m pơ̆k preh băl ƀơm truh tơdrô hơlăk, ƀier. Năr lêh Tết tŏk lơ đơ̆ng 60 truh 70 ‘nu. Lơ bơngai ƀĭch tơ̆ hnam pơgang yua đơ̆ng et tơdrô, hơlăk, ƀier đei jĭ ăl, lăng ưh kơ kĕ hơrih, pơm ăn tơdrong jang kâp kư̆u tơƀơ̆p lơ mơmat tat, athei hơlen lăng lơ khoa joăt jang vă hơmet pơ ‘lơ̆ng, kâp kư̆u. Bơngai jĭ păh lăp kŭm đei ƀơm ưh kơ ‘lơ̆ng truh ưh kơ băt kiơ, ưh kơ hơdơ̆r, ƀơm ưh kơ ‘lơ̆ng truh tơdrong khăm, hơmet.  Ƀơ̆t lăp đei dôm bơngai jĭ dăh mă bơngai năm hơdai yua đơ̆ng soai, ưh kơ kĕ vei lăng, ưh kơ chơ̆n jơhngơ̆m hơnhăk truh pơm ăn tơtŭn băl, teh bơngai jang pơgang... Đĭ đăng dôm tơdrong ‘nâu sa roi pơm pơhiơ̆ jơ hơmet ăn bơngai jĭ, hơnhăk truh hơmơt kơ lôch lơ. Tơroi găh dôm tơdrong mơmat tat ƀơ̆t sơng iŏk hơmet bơngai jĭ đơ̆ng gre tơ̆m pơ̆k preh băl ƀơm truh tơdrô hơlăk, mŏ Trần Thị Anh, điều dưỡng Khoa Kâp kư̆u roi tơbăt:

"Lơ bơngai jĭ đei soai tơdrô hơlăk mơ̆t tơ̆ âu đei ranh, ưh kơ vei kơdih kơna ƀơ̆t lăp pơm ƀlĕk hăm bơngai jang pơgang dăh mă pơm mơmat tat , pơma nơ̆r pơjăm pơjoă, ưh kơ trŏ kơna kŭm pơm ăn ‘nhŏng oh ưh kơ hiôk. Tơƀơ̆p dôm bơngai ‘noh nhôn chă pơlung kơdih kâu yua đơ̆ng đe sư et tơdrô hơlăk, ƀier, đei ranh kơna pơm thoi noh vă hơnơ̆ng jang đang tơdrong jang. Lơ bơngai oei chĕp săng druh hloi bơngai jang pơgang. Đơ̆ng rŏng kơ bơngai jĭ hơđơ̆ng nhôn hơnơ̆ng bơ̆jang kâp kư̆u ăn bơngai jĭ. Nhôn 1 păh yua đơ̆ng hư̆ch hanh tơdrong jang, 1 păh mơnat kơ đe sư, tơchĕng yua đơ̆ng jơhngơ̆m đon ưh kơ ‘lơ̆ng kơna mă pơm thoi noh.”

Vang hơdai jơhngơ̆m đon hăm mŏ Anh, mŏ Nguyễn Thị Châu, Điều dưỡng Khoa kâp kư̆u, Hnam pơgang Đa khoa tơring Tây Nguyên kŭm tơroi:

Ĭnh bơ̆jang tơ̆ âu đei 17 sơnăm. Đơ̆ng năr ĭnh bơ̆jang tơ̆ âu bơngai đei gre tơ̆m preh băl ƀơm truh tơdrô hơlăk, ƀier tôch kơ lơ. Gre tơ̆m pơ̆k preh băl mă đei tơdrô, hơlăk, ƀier bơih ‘noh đe sư pơma sa ưh kơ ‘lơ̆ng, ranh, nơ̆r pơma pơm pơhiơ̆ tơdrong jang khăm hơmet jĭ. Đe sư mơ̆t tơ̆ âu hăm jơhngơ̆m đon thoi noh kơna pơma sa ưh kơ ‘lơ̆ng hăm bơngai jang. Đei hil, pơm tơblĕk, ưh kơ jang hơdai hăm bơngai jang pơgang. Mă tơpă lơ̆m 17 sơnăm bơ̆jang đei lơ bơngai mơ̆t tơ̆ hnam pơgang jĭ dêh, hil, tô bơlô, pơma pơjĭ jơhngơ̆m mă lei jang đunh sơnăm bơih kŭm jing joăt. ‘Nao âu ĭnh tôch sơ ‘ngon, ƀơ̆t lăp ưh kơ ‘meh jang hloi bơih, mă lei mưh tơchĕng yua kơ ‘nâu jĭ tơdrong, jĭ hơnăp jang kơna athei yak hloh.

Tơdrong kăl lơ̆m kâp kư̆u ‘noh jĭ y ƀak si gô tơgŭm hơdrol bơngai jĭ ăl vă akŏm dŏng hơmet, đơ̆ng rŏng ‘noh mă truh bơngai jĭ păh lăp păng tơdrong băt hơdăh bơngai jĭ ăl, păh lăp lăp đei y, ƀak si khăm mă gơh băt. Đei dôm bơngai jĭ tơ̆ ‘ngoăih ưh kơ đei ƀôh jĭ rơđăh mă lei rơka ăl tơ̆ lơ̆m. Tơplơ̆ dơ̆ng, ‘noh đei dôm bơngai jĭ đei rơka, lĕch pham, lăng hăm măt hmă rŏ kơ kơ ăl ră, mă lei mă tơpă lăp rơka tơ̆ ‘ngoăih hơkar đĕch, ưh kơmăh dêh ră. Mă lei, lơ bơngai jĭ, bơngai ŭnh hnam yua kơ bơngơ̆t, vă kơ jăh đei dŏng hơmet kơna hlôi đei nơ̆r pơma păng pơm ưh kơ trŏ tơdrong, ƀơ̆t lăp đei bơngai teh kang ƀô̆ kang pơgang.

Kiơ̆ kơ ƀak si CKII Nguyễn Doãn Sơn, Phŏ Kơdră Khoa kâp kư̆u, tơdrong mơmat đơ̆ng đe ƀak si mưh kâp kư̆u gre tơ̆m pơ̆k prăh băl ‘noh jĭ bơngai jĭ đei et tơdrô hơlăk, ƀier hơnhăk truh tơdrong mơmat kơ hơlen lăng băt tơdrong jĭ. Lơ bơngai, ƀak si ưh kơ băt bơngai jĭ ưh kơ hơdơ̆r yua đơ̆ng tơdrô hơlăk, ƀier dăh mă yua đơ̆ng jĭ rơka. Ƀơ̆t mă tơdrong kăl kâp kư̆u ‘noh jĭ đe ƀak si athei lăng, athei pel lơ̆m hơnih jĭ păng apĭnh bơngai jĭ. Mă lei hăm bơngai jĭ ƀĭch tơ̆ hnam pơgang yua đơ̆ng gre tơ̆m, pơ̆k preh băl đei et tơdrô hơlăk, ƀier ‘noh dôm trong ‘nâu tă ưh kơ gơh pơm ngăl, hơnhăk truh ƀônh kơ đei hŭt lon lê̆ tơdrong jĭ. Ƀak si Nguyễn Doãn Sơn roi tơbăt:

Dôm bơngai et tơdrô hơlăk, ƀier mơ̆t hơmet đei gre tơ̆m pơ̆k preh băl đa đei jĭ rơ ka lơ. Ưh kơ băt hơdăh đei ‘noh jĭ ưh kơ hơdơ̆r yua đơ̆ng jĭ ƀơm tơ̆ ‘ngok dăh mă yua đơ̆ng pơnhŭl tơdrô hơlăk. Mưh et tơdrô hơlăk jơ lĕch pham gô pơdui đunh, pham lĕch tôch kơ lơ kơna kơplăh hơmet, chĭt pham lĕch, chô̆ hơmet rơka gô mơmat tat hloh. Dôm bơngai et tơdrô hơlăk, ƀier lơ đei gre tơ̆m pơ̆k prăh băl đa đei jĭ rơka tôch ăl, đei ưh kơ ‘lơ̆ng lơ hơnih hơdai 1 ‘măng hloi. Tơdrong mơmat ‘noh jĭ ƀônh kơ đei hŭt lê̆ dôm tơdrong đei ƀôh jĭ kơnăl. Mă loi ‘noh jĭ đei ƀôh ưh kơ ‘lơ̆ng tơ̆ ‘ngok.

Tơpă yan âu ăn ƀôh et tơdrô hơlăk, ƀier lơ dêh hnang hơnhăk truh ưh kơ vei jơhngơ̆m đon pơm ăn hiong răm tôch kơ trăp trĭn găh jơhngơ̆m pran, dei lơ bơngai ưh kơ kĕ klăih, ưh kơ kĕ jang, jo po hloi păng hloi đei lơ bơngai lôch. Yua thoi noh, đe ƀak si khoa kâp kư̆u  tơtă kơ kon pơlei athei et tơdrô hơlăk, ƀier păh lăp. Tơdăh đĭ et tơdrô hơlăk, ƀier ‘noh ‘nĕ  kơ hao gre, tơdăh athei chă nơnăm ‘noh athei hao gre đe đa chă chơ vă vei lăng jơhngơ̆m pran ăn kơdih kâu păng tơpôl.

Pha hăm dôm khoa hơmet jĭ hmă, đe y, ƀak si tơ̆ khoa kâp kư̆u bơ̆ jang ưh đei jơnăr pơdơ̆h. ‘Nâu jĭ 1 lơ̆m dôm tơdrong jang tôch gleh hrat, hăm lơ tơdrong krê hơmơt tơ̆ hnam pơgang. Vă băt hơdăh ƀiơ̆ dôm tơdrong pơmat tat, gleh hrat đơ̆ng khul y, ƀak si bơ̆ jang dŏng hơmet ăn bơngai jĭ, nhôn đei jơ pơma nuh hăm ƀak si CKII Nguyễn Doãn Sơn, Phŏ Kơdră chĕp kơ̆l Khoa kâp kư̆u hnam pơgang Đa khoa tơring Tây Nguyên, đơ̆ng noh vă gơ̆h hlôh vao, roi ‘mêm mơnat kơ đe kăn ƀô̆ jang pơgang tơ̆ âu!

- Ƀak si ăi, jang tơ̆ khoa Kâp kư̆u pơmat tat thoi yơ hă?

-Ƀak si Sơn: Jang tơ̆ Khoa kâp kư̆u tôch gleh hrat, rim tơdrong iŏk jang pơđĭ, tơdrong jĭ kiơ kŭm truh hăm khoa kâp kư̆u. Kơdih kâu inh jang tơ̆ âu đei 7 sơnăm bơih mă lei tơdăh gơ̆h rơih ‘nŏh inh oie ‘mĕh jang tơ khoa nai đĕch. Yoa tơ̆ khoa Kâp kư̆u jang tôch lap, đei lơ tơdrong jang, lơ tơdrong krê hai kơna jơhngâm đon ƀak si kŭm tôch tơtăng. Mă lei ‘nâu jĭ tơdrong jang hlôi đei pơjao kơna nhôn hơnơ̆ng pơlung băl yak hlŏh dôm tơdrong pơmat tat. Lăp kăl đei 1 ‘nu bơngai jĭ hơyơ ‘nŏh đei khăm hơmet huei pă krê lôch răm, đei pran jăng dơ̆ng ‘nŏh rim tơdrong gleh hrat pơmat tat nhen hiong đĭ. Oei ƀlŏk hơnơ̆ng 1 ‘nu bơngai pơ̆k gre jĭ ưh măh dêh ră, nhôn sơng iŏk, khăm hơlen mă lei tam mă tom pơm hla ar ‘nŏh, bơngai âu đei et tơdrô, hil hơmrăi nhôn, pơ ư kơdih jang ‘nâu jang to. Đơ̆ng rŏng đei khăm hơmet ăn bơngai jĭ, rim tơdrong thoi đêl dơ̆ng, khoa pơm hla ar phak yoa dôm nơ̆r pơma blei hiap, tơhli, jăm joă, vă teh bơngai jang pơgang. Kơplăh âu bơngai lơ̆m hnam sư đei nơ̆r pơtruh păng bơngai jĭ đơng rŏng kơ 'nŏh kŭm năm pơtruh ăn nhôn 'năi. Bơngai hơvĕng, blei hiap kăn ƀô̆ jang pơgang nai 'nŏh jĭ 1 'nu bơngai jĭ klơm đơ̆ng pơ̆k. Khoa krao lơ ƀak si đơ̆ng dôm khoa nai vang truh khăm hơlen, răih hơmet đang 'lơ̆ng 'nŏh kơtă lơ̆m năr 'nŏh đe năm bơnê păng pơtruh ăn nhôn yoa đei nơ̆r pơma kơnê̆ hăm đe y ƀak si 'năi.

-Tơdrong bơngai jĭ, unh hnam bơngai jĭ pơm pơmat tat ăn đe y, ƀak si ƀơm ưh ‘lơ̆ng thoi yơ truh tơdrong khăm, dŏng hơmet bơngai jĭ hă ƀak si?

-Ƀak si Sơn: Mât tơ̆ khoa Kâp kư̆u mă lơ mă tŏ sĕt kŭm đei tơdrong ưh ‘lơ̆ng truh tơ̆ jơhngâm pran bơih, mă lei đei bơngai jĭ ưh kơ dêh, mă lei sư pơ pơm, ôr hơdrăih, blei hiap akhan kăn ƀô̆ jang pơgang lăng pơhơi tơdrong jĭ sư, oei nhôn ‘nŏh hăt hơmet ăn dôm bơngai jĭ ăl ‘mơ̆i. Lơ bơngai tam mă đei nhôn hơmet đa tơchĕng nhôn chă trong apinh jên kơna đe sư đei lơ nơ̆r pơma tôch kơnê̆, jăm joă hloi tơdrong jang nhôn. Iŏk điên thoăi krao ăn kơsô̆ tơm lơ̆m Hnam pơgang, krao hloi ăn đe ƀok yŏng hnam pơgang. Mă tơpă nhôn athei iŏk hơmet ăn bơngai jĭ ăl hơdrol ‘mơ̆i, đang kơ ‘nŏh truh bơngai jĭ lơlăp, ưh kơsĭ bơngai yơ truh hơdrol khăm hơmet hơdrol ôh. Tơdăh bơngai jĭ băt, mơ̆ng kơ nhôn jang lei hơiă pă băt dang yơ. Oei ưh ‘nŏh nhôn oei hơnơ̆ng bơ̆ jang kiơ̆ tơdrong hơgăt đơ̆ng Anih tơm vei lăng jang pơgang ưh kơsĭ jang kiơ̆ nơ̆r athei đơ̆ng bơngai jĭ ôh. Tơdrong bơngai jĭ, bơngai lơ̆m hnam bơngai jĭ hil hơvĕng, blei hiap, tơhli, teh phă tơmam ƀơm ưh ‘lơ̆ng truh jơhngâm đon đe y, ƀak si. Tơdăh tơdrong ‘nŏh đei ƀât blŭng jơ trư̆k ‘nŏh bơngai jang pơgang ưh hiôk jơhngâm truh đĭ ka trư̆k hloi.

-Lei ƀak si hăm đei nơ̆r tơtă kiơ hăm bơngai jĭ, bơngai lơ̆m hnam bơngai jĭ mưh truh kâp kư̆u tơ̆ hnam pơgang ưh?

-Ƀak si Sơn: Mưh bơngai lơ̆m hnam, bơngai jĭ đĭ rơih hnam pơgang vă truh khăm hơmet bơih ‘nŏh nhen thoi đei đon lui hăm hnam pơgang păng khul kăn ƀô̆ jang pơgang tơ̆ noh bơih. Nhôn jĭ ƀak si, bơngai jang pơgang bơ̆ jang sơng iŏk, khăm hơlen hơdrol kơna đei lơ tơdrong pơmat mă lei truh dang ei oei hơnơ̆ng bơ̆ jang tơ̆ khoa kâp kư̆u tơdrong ‘nŏh sơ tơƀôh hơdăh nhôn jĭ dôm bơngai jang tôch tơnăp. Bơngai jĭ tơdăh lui nhôn bơih athei đei đon jang hơdoi hăm bơngai jang pơgang, pơyom đe sư vă bơngai jĭ đei khăm hơmet ‘lơ̆ng hlŏh. Nhôn đei pơtho, hŏk pơhrăm tôch ‘lơ̆ng, đei pơtâp trong dŏng hơmet ăn rim bơngai jĭ, khăm hơlen tơdrong jĭ thoi yơ, bơngai jĭ thoi yơ kăl đei khăm hơmet hơdrol, nhôn ưh hli pơmat tat, ưh jô̆ drŏ kăn dăh mă drŏ nglo, ‘lơ̆p dăh mă kră. ‘Nâu jĭ dôm tơdrong mă nhôn ‘mĕh pơma hăm rim bơngai jĭ, kơtum kơtŏng ‘nhŏng oh bơngai jĭ mưh truh kâp kư̆u tơ̆ Hnam pơgang Đa khoa tơring Tây Nguyên.

 -Lei a, bơnê kơ ih ƀak si hơ.