Lơ̆m Hnam tĕch mơdro tơmam sŏng sa tŏk bŏk plei Akŏ Dhông, mĭnh pơlei tơmang lăng kơ dêh char tơ̆ phường Buôn Ma Thuột, ‘nhŏng Y’Nuel Niê hăt hot sơng, ăn rim grŭp tơmoi mơ̆t sŏng sa por ‘nhot joăt joe Ê Đê. ‘Nhŏng Y Nuel roi tơbăt, kon pơlei lơ̆m pơlei dang ei ưh pă jang mŭk drăm hơdrô̆ choh jang sa. Tơmang lăng joh ayŏ, tơmam sa tŏk bŏk ƀrư̆ ƀrư̆ jing tơdrong jang sa ‘nao.

“Dang ei teh ưh pă măh vă pơtăm cheh phe sầu riêng ‘noh bơ̆n tơplih trong lơ̆m tơmang lăng. Mă loi ‘noh tơmang lăng tơpôl lơ̆m noh đei cheh phe, tơmam sa pơtăm dôm kơloăi ‘nhot, pro har kơ bơngai kon kông bơ̆n, dang ei iŏk yua tôch kơ lơ, pơjing tơpôl pơlei jang tơmang lăng tôch kơ ‘lơ̆ng”.

Kŭm hăm plei Akŏ Dhông, lơ̆m 5 sơnăm âu ki, Đắk Lắk pơjing đei 10 pơlei tơmang lăng tơpôl, ƀrư̆ ƀrư̆ hơnhăk joh ayŏ rim pơlei pơla jing iŏk đei mŭk drăm. Ƀok Y Wer Ktul kơdră pơgơ̆r plei Tuôr, mĭnh pơlei tơmang lăng tơpôl nai kơ Đắk Lắk roi tơbăt, đơ̆ng 2,3 ŭnh hnam jang tơmang lăng jơnei, trong jang ‘nao tŏk bŏk đei roi tơƀôh jơ̆p jang. Đơ̆ng hơmrŭk chĭng chêng, boa hơri, hnam kơjung păng pơđĭ hloi thong đak tu pơlei, dang ei tă kơ lơ̆m trĕng lăng vă iŏk jang tơmang lăng ngăl.

"Tơgĕch iŏk yua tơdrong ‘lơ̆ng đơ̆ng thong đak Ea Tuôr, đak krong Sêrêpôk păng dôm tơdrong oei sa ‘lơ̆ng hơiă vă hơtŏk tơiung tơmang lăng tơpôl, tơmang lăng cham char bri brăh. Pơlei kŭm hlôi pơgơ̆r ăn lơ buăl mơlôh năm hŏk dôm lăm pơhrăm jang tơmang lăng bơih, dang ei mơ̆t jang đĕch. Pơlei hlôi hơmet tôm, gô hơdrin păng kŭm ‘meh rim kơdră chĕp kơ̆l tơgŭm dơ̆ng vă gơh jang đei jơnei.”

Hơdai hăm tơmang lăng, dôm tơdrong jang pơm tơlĕch tơm hơnơ̆ng tŏk pran, 8 khei âu ki, jên tĕch tơmam tơ̆ teh đak đe kơ dêh char jô̆ pơhlom đei hloh 2 ti USD, iŏk đei 91% trong tơlĕch jang, tŏk 33,9% pơting hăm khei ‘nâu sơnăm sơ̆. Kơmăy kơmŏk, jên jang tam mă đei jing tơdrong ‘lơ̆ng kơ dêh char kŭm hlôi iŏk đei kơsô̆ tŏk 12,3%. Dôm hơnih jang kơmăy kơmŏk păih Pơmơ̆t dêh char, hlôi sơng đei dơ̆ng 7.000 ‘nu bơngai jang.

Lơ̆m jăl jang, Đắk Lắk hơnơ̆ng pơih să hơnăp jang lơ̆m trong jang kơjă tơmam đơ̆ng choh jang sa kơ teh đak, mă loi hăm ‘long kăp gĭt păng ‘long sa plei. Hơdai hăm ‘noh, tơdrong tơplih hơmet ming mŭk drăm hlôi pơjing rơđăh ‘lơ̆ng, đơ̆ng “choh jang sa hơdrô̆” jing tơdrong jang “choh jang sa- kơmăy kơmŏk - tơmang lăng” hơdai băl. Đei ‘lơ̆ng lơ̆m trĕng lăng đơ̆ng dêh char ‘noh jĭ pơih să hơnih hơtŏk tơiung găh păih Hơlĕch. Hơnih jang mŭk drăm păih Pơbăh Phú Yên – hăm teh să hloh 20.000 hek tar, pơklep tơnŏk đak jrŭ Bãi Gốc – tŏk bŏk jing ‘măng mơ̆t lĕch tơm vă Đắk Lắk păng pơđĭ lơ̆m Tây Nguyên tơgoăt hơdai hăm jih mŭk drăm tơ ter đak dơsĭ. Tơ̆ âu, lơ tơdrong jang tih tŏk bŏk đei tơlĕch jang: tơnŏk Bãi Gốc păng Hơnih jang hơdai pơm tơlĕch pơsey hăm akŏm jên tơmơ̆t jang 20 rơbâu ti hlak jên đơ̆ng Grŭp jang Hòa Phát; kŭm hăm lơ tơdrong jang ŭnh hơyuh, hlŏng đak dâu, anih jang đak dâu, kơmăy kơmŏk ‘nao păng logistics.

 Ƀok Huỳnh Lữ Tân, Kơdră khŭl vei lăng Hơnih jang mŭk drăm Phú Yên, roi tơbăt:

“Hơnih jang mŭk drăm păih Pơbăh Phú Yên gô jing hơnih tưk tơiung vă sơng đei dôm tơdrong jang tih lơ̆m jang sa păng dôm tơdrong jang pơm tơlĕch păng tĕch mơdro lơ̆m tơring hăm dôm tơdrong jang tơm ‘noh jĭ tơdrong jang pơm mam đơ̆ng grŭp jang Hòa Phát gô jang đang hơtuch sơnăm 2028. Păng mă loi ‘noh tơdrong jang pơm anih jang kăl hơnih kơmăy kơmŏk ‘nao kŭm gô jing 1 lơ̆m tơdrong jang gĭt kăl vă sơng đei dôm tơdrong jang nai lơ̆m tơdrong jang kơmăy kơmŏk ‘nao. Hrei ‘nâu Khŭl jang kŭm tŏk bŏk pơtrŭt vă krao hơvơn tơmơ̆t jên jang lơ̆m ŭnh hơyuh nhen hnam kơmăy Hlŏng đak dâu, hơnih jang đak dâu păng dôm tơdrong jang ŭnh hơyuh rơgoh”.

Kiơ̆ Hla ar roi tơbăt chĭnh trĭ pơtruh ăn Hop akŏm, jăl jang 2025-2030, dêh char Đắk Lắk tơlĕch tơdrong tơm mŭk drăm tŏk GRDP jô̆ pơhlom hloh 10,5% lơ̆m 1 sơnăm, iŏk yua jô̆ păh lăp kơ̆l bơngai sơnăm 2030 hloh 2 ‘măng hrei ‘nâu, kơsô̆ anih kơdrơ̆m ‘lơ̆ng hloh 45%. Lơ̆m noh, tơmang lăng đei băt hơdăh ‘noh jĭ tơdrong jang mŭk drăm tơm; kơmăy kơmŏk - choh jang sa ‘lơ̆ng ‘noh 2 tơdrong jang tơm; trong nơnăm păng logistics ‘noh ‘lơ̆ng găh anih jang kăl. Ƀok Tạ Anh Tuấn, Kơdră Anih vei lăng kon pơlei dêh char Đắk Lắk, roi tơbăt:

“Bơ̆n hơvơn dôm bơngai roi tơƀôh gơh hơgei hloh kơ apŭng plĕnh teh pơm trong vă jang ‘nao kơ dêh char Đắk Lắk đơ̆ng noh vă sơng đei bơngai tơmơ̆t jên jang tih, bơngai tơmơ̆t jên jang gĭt kăl lơ̆m Đắk Lắk, jô̆ hloi găh tơdrong jang kơmăy kơmŏk, tơmang lăng pơvih pơvăn păng choh jang sa ‘lơ̆ng. Lơ̆m noh dôm tơdrong ‘lơ̆ng găh trong nơnăm ‘noh khŏm athei jang đang trong gre kơdâu hrĕnh Hơlĕch Pơmơ̆t. Hơdai hăm ‘noh 1,2 Tơdrong jang tih bơ̆n kŭm khŏm tơmơ̆t lơ̆m jăl jang ‘nao. Lơ hơnih tơmang lăng pơvih pơvăn hăm tơdrong jang tôch kơ tih kŭm đei sơng jang”.

Đơ̆ng dôm pơlei pơla tŏk bŏk tơplih rim năr, truh dôm trong tơƀưh pơih ăn pơđĭ 1 hơnih hơtŏk tơiung ‘nao, Đắk Lắk tŏk bŏk tơplih hăm dôm hơyak năm tơpă. 1 jăl jang hơtŏk tơiung ‘nao tŏk bŏk pơih ăn hăm tơdrong kơjăp đơ̆ng lơ̆m khŭl jang, tơdrong pôm nơ̆t ƀơ̆r đon đơ̆ng tơpôl vang trĕng lăng păng đon pơnhŏng chĭnh trĭ.