Pơgê hrôih tŏk bŏk khei pêng Tây Nguyên, tơ̆ yơ̆p ‘long, cham hnam trương jăl ƀar Ngô Mây tơ̆ tơring Ea M’roh, apŭng Cư M’gar, dêh char Đắk Lắk, iơ iơ̆r iơ iăr mư̆h gre mong kơsơ̆p hla bơar năm truh hăm rim hŏk tro. Tơ̆ au, atŭm hăm chă đŏk hla bơar ƀăo au to, chă lăng kơtơ̆ng ang lơ̆m internet, đe oh oei vang pơgơ̆r pơchơt pơhiơ̆ au to dơ̆ng ... Hưch hanh hăm tơdrong chhơ̆, oh Triệu Yến Nhi, hơdrung Dao, hŏk tro lăm 6A, tĕnh koăng tơchă ăn kơ dih dôm kơsơ̆p hla bơar găh chhơ̆ um rup păng chă lăng hơlen dôm bơngai chhơ̆ gơ̆h hơgei đe ư hơnhang ang hơnhăk hlŏh lơ̆m apŭng plĕnh teh:“Ĭnh ƀôh kơsơ̆p hla bơar au tôch hơ iă, găh um rup, bơngai chhơ̆ păng lơ tơdrong anai hai. Ĭnh hơpơi ‘meh vă đơ̆ng rŏng au kơnh gô jing mĭnh ‘nu bơngai chhơ̆ gơ̆h hơgei nhen Van Goh. Đơ̆ng rŏng chă lăng, ĭnh ƀôh tôch hơ iă, hăp tơgŭm ăn kơ bơ̆n ƀrĕng tơchăr lơ tơdrong”.

Găh tơ̆ Hnam trương jăl ƀar Lê Hồng Phong, tơ̆ tơring Ea Nam, apŭng Ea Hleo, ‘nau ‘măng mă ƀar gre mong kơsơ̆p hla bơar hơnhăk jơhngơ̆m đon chơt hơ iă hăm đe ŏh hŏk tro. Oh Nguyễn Thảo My, hŏk tro lăm 9A, chơt hơ iă:“Ĭnh jei vang pơchơt ngôi kơ yuơ đe ‘nhŏng pơmai pơgơ̆r păng vang pơm dôm tơmam drăm atŭm hăm rim đe oh lăm 6, lăm 7 păng vang đŏk hla bơar hăm bôl boăl. Ĭnh hơpơi ‘mĕh đơ̆ng rŏng au kơnh gô pơm bơngai chih hơlen. Tơdrong đŏk hla bơar gô pơm ăn kơ bơ̆n hlôh vao lơ hlŏh dơ̆ng, mă kăl mư̆h chih văn ‘nŏh ba jei chih rok kiơ̆ nơ̆r pơma lơ̆m hla bơar au.”

Đei băt, gre mong kơsơ̆p hla bơar “Rang hơdăh tơdrong hlôh vao” kơ yuơ Hơnih tơm Mong kơsơ̆p hla bơar găh Dơnŏ anĭh tơm vei lăng Joh ayŏ kơdŏ soang, Đă ƀŏng lŏng tơplŏng kơdau păng Tơmang pơhiơ̆ jang hơdoi hăm Hơnih mong jên Thiện Tâm (Tập đoàn Vingroup) pôk ăn rim hơnih mong kơsơ̆p hla bơar lơ̆m teh đak. Tơ̆ Đắk Lắk, gre đei hloh 2.000 kơsơ̆p hla bơar hăm lơ kơ loăi văn hŏk, hla bơar pơyua ăn hơ ioh, kơsơ̆p hla bơar hơlen lăng… ‘Ngoăih kơ ‘noh, gre oei chă pơlăp tivi, kmăi tinh tơm, 6 kmăi tinh chĕp ti, kmăi pơdăh phim, phân mêm vei lăng hơnih mong kơsơ̆p hla bơar, phâm mêm đŏk kơsơ̆p hla bơar ăn dôm bơngai tơngăl…

Tơlĕch jang đơ̆ng vă đĭ sơnăm 2019 truh dang ei, Hơnih mong jên dêh char Đăk Lăk hlôi hơnơ̆ng pơgơ̆r ăn gre mong răk kơsơ̆p hla bơar tơgŭm ăn rim hnam trương tơ̆ tơring atăih yăih. Yă Trần Thị Thu Hà, Kơ iĕng Kơdră chĕp pơgơ̆r Hơnih mong kơsơ̆p hla bơar dêh char Đak Lăk tơbăt, atŭm hăm rim tơdrong đŏk hla bơar, tơƀôh tơbăt kơsơ̆p hla bơar ‘nao, păh Hơnih mong kơsơp hla bơar oei pơgơ̆r lơ tơdrong pơchơt pơ hiơ̆,đei tơmam hơpăh vă pơtrŭt hŏk tro.Kiơ̆ trong tơlĕch jang sơnăm 2023, gre Hơnih mong răk kơsơ̆p hla bơar “Rang hơdăh tơdrong hlôh vao” gô hơnơ̆ng jang 96 ‘măng iung năm, vă lang să tơdrong joăt đŏk hla bơar truh hăm rim bơngai, mă kăl hăm rim đe hŏk tro.“Gômơ̆ng kiơ̆ khul bơngai kơna iung jang păng dôm tơdrong rơvơn hơdăh, hơnih mong răk kơsơ̆p hla bơar dêh char gô tơplih ‘nao rim tơdrong pơchơt pơhiơ̆ atŭm hăm kơsơ̆p hla bơar, dăh mă pơgơ̆r ‘măng pơlong tơklep hăm kơsơ̆p hla bơar, tơgŭm ăn rim đe oh ƀôh hơdăh chă đŏk kơsơ̆p hla bơar ‘nŏh jing tơdrong vă pơhơi jơhngơ̆m, hoei chă pơđep, mă lei pơjing đei jơhngơ̆m chơt hơ iă”.

Atŭm hăm Đăk Lăk, gre Hơnih Mong răk kơsơ̆p hla bơar “Rang hơdăh tơdrong hlôh vao” hlôi tơlĕch jang tơ̆ rim tơring anai lơ̆m tơring Tây Nguyên. Tơ̆ Gia Lai, Gre Hơnih mong răk kơsơ̆p hla bơar đei kon jên jang hloh 1 ti hlak jên. Lơ̆m gre đei hơmet ăn hloh 5.000 kơsơ̆p hla bơar rim kơloăi, 10 tŏ kmăi tinh đei mạng, tivi; ‘ngoăih kơ ‘noh, oei đei kơsơ̆p hla bơar pơma păng rim kmaiw kmŏk điên tư tơgŭm ăn rim bơngai klĭk. Kiơ̆ đơ̆ng khul kơdră Hơnih mong răk kơsơ̆p hla bơar dêh char Gia Lai: ‘Nau jing mĭnh tơdrong jang tôch gĭt kăl, tơgŭm ăn rim hơnih mong răk kơsơ̆p hla bơar iung jang ‘lơ̆ng pơtruh rim tơdrong kơtơ̆ng ang ăn kon pơlei, tơgop lơ̆m “pơm ăn rim răih bơngai băt tôm kơtơ̆ng ang, băt găh kmăi kmŏk”, pơ̆ih să tơdrong joăt chă đŏk hla bơar ƀăo.

Găh tơ̆ dêh char Lâm Đồng, Hơnih mong răk kơsơ̆p hla bơar ăn rim gre mong răk kơsơ̆p hla bơar “Rang hơdăh tơdrong hlôh vao” truh hăm 21 hnam trương jăl kơđeh, jăl ƀar, jăl pêng găh apŭng Đức Trọng, Lâm Hà păng pơlei tơm Bảo Lộc. hăm vă jê̆ 3.000 kơsơ̆p hla bơar rim kơloăi nhen: Pơtho tơbăt jơhngơ̆m đon; Pơtho tơbăt tơdrong erih sa; Pơtho tơbăt hơdrong drŏ nglo drŏ kăn, kơsơ̆p hla bơar văn hŏk, tơdrong tơroi kơ đe hơ iŏh ... hlôi hơvơn đei rơbau ‘nu hŏk tro chă đŏk lăng.

Gre yak đei hơnăn “rang hơdăh tơdrong hlôh vao” hlôi pơjing đei mĭnh hơyak ‘nao, tơgop iung jang kiơ̆ tơdrong vă jang Atŏk tơ iung tơdrong joăt đŏk hla bơar lơ̆m kon pơlei pơla. Tơdrong vă jang atŏk kơtang rim tơdrong jang hŏk pơhrăm prăt jơhnơr lơ̆m rim hơnih mong răk kơsơ̆p hla bơar, hơnih mong răk mŭk drăm, hnam jŏh ayŏ, khul jang hlôi đei Thủ tướng Teh đak kĭ tơchơ̆t. Gre ôtô mong răk kơsơ̆p hla bơar tơgop jơnei lơ̆m atŏk jơhngơ̆m đon hlôh vao ăn rim đe hŏk tro.