Dôm năr ou, Hơnih tơmang pơhiơ̆ Choh jang sa tơ̆ mir pơgar să Cún Puppy Farm tơ̆ phương 7, pơlei tơm Đà Lạt, dêh char Lâm Đồng rơ ông rơ ang. Mă đơ̆ng pơjoăl hăm sơng tơmoi, pơtho tơbăt, pơvih pơvăn ăn tơmoi năm tơmang pơhiơ̆, mă lei đơ̆ng bơngai vei lăng truh bơngai jang kơ hơnih tơmang pơhiơ̆ choh jang sa ou bu bu jei chơt hơ iă ‘nă hal. Mŏ Thành Thị Thùy Vân, Bơngai vei lăng hơnih tơmang pơhiơ̆ ou tơbăt, hloh 6 sơnăm iung jang drơ̆ng drơ̆t, jang răh pơngơ̆t răh kơ yuơ lơ hơnih ming man ưh kơ đei hla bơar ăn asong ming man, Mir pơgar choh jang sa Cún Puppy Farm hlôi đei hơnih bơ̆ jang tơring pơtho ăn pơm hla bơar, kĭ tơchơ̆t trong pơm hla bơar tơplih đơ̆ng teh choh jang sa jing teh gơ̆h jang sa lơ tơdrong vă tơ iung pơjing hơnih ou jing hơnih tơmang pơhiơ̆ choh jang sa trŏ lăp.“Sơ̆, lơ̆m khei năr jang ‘noh đei dôm tơdrong kăl kơ đei kơ mĭnh hơnih tơmang pơhiơ̆ choh jang sa nhen cham gre dơ̆ng, hnam ngôi pơdơ̆h jơ̆ng, hnam pơdă tơmam drăm, truh hloi hơnih chă pơyơ̆ng ăn tơmoi ‘noh jei ƀơm tơhlăk lơ̆m tơdrong ming man đei ăn asong dăh mă ưh. Dang ei hlôi đei rim hla bơar pơtho tơbăt hơdăh vă iung jang keh đang tơdrong tơplih teh choh jang sa jing teh gơ̆h jang lơ tơdrong. ‘Noh jing tơdrong pơchoh trong ‘lơ̆ng hơ iă, pơjing rơvơn vă hơnih mơdro sa dăh mă ŭnh hnam pơ̆n tơmơ̆t jên jang atŏk tơ iung tơmang pơhiơ̆ choh jang sa”.

Sơnăm 2015, Đà Lạt-Lâm Đồng tơlĕch iung jang mă blŭng trong jang tơmang pơhiơ̆ choh jang sa, hăm lơ hơnih jang kơdih kơ dih đơ̆ng rim tơ-‘ngla mir pơgar jang pơtăm pơkao păng ‘nhot sa, ƀum, plei ‘long rim kơ loăi. Ƀôh tơdrong tơmang pơhiơ̆ choh jang sa đei rơvơn atŏk tơ iung, kơdră tơring hlôi tơlĕch tơdrong vă jang pơlong năng tơ iung pơjing hơnih tơmang pơhiơ̆ choh jang sa lơ̆m dêh char Lâm Đồng. Mă lei, kơ yuơ tim mă đei nơ̆r pơtho tơbăt hơdăh đơ̆ng rim Hơnih tơm, hơnih jang Trung ương pơm ăn truh tơdrong atŏk tơ iung trong jang ou tơƀơ̆p tôch kơ mơmat tat, mă kăl rim tơdrong pơkăp găh tơ iung pơjing ming man, pơprŏ jang iŏk yua teh, hơnih ming man đei pơbŭng lơ̆m hơgăt teh choh jang sa, tơplih teh choh jang sa jing teh ming man v.v...

Kiơ̆ đơ̆ng ƀok Trần Quốc Tường, Kơ iĕng Kơdră chĕp pơgơ̆r Hơnih vei lăng Mŭk drăm bri brăh păng Cham char dêh char Lâm Đồng, Khôi luơ̆t Groi teh sơnăm 2024 păng rim hla bơar pơtho tơbăt jang kiơ̆ gô tơgop hơmet pơ ‘lơ̆ng dôm tơdrong tơnap tap, tơhlăk tơhlĭn ou, mưh ăn asong iŏk yua teh gơ̆h jang lơ tơdrong, mă hơgăh teh choh jang sa gơ̆h iŏk yua jang mơdro sa. ‘Moi kiơ̆ đơ̆ng noh, rim bơngai, hơnih mơdroi sa ‘meh vă atŏk tơ iung tơmang pơhiơ̆ choh jang sa kăl pơjing trong vă jang vă pơtruh ăn kơdră kơpal kĭ tơchơ̆t, đơ̆ng rŏng ‘noh lăp ba tôm kon jên thuê̆ păng rim hla bơar ƀơm truh.“Khôi luơ̆t groi teh ‘măng mă ou, mĭnh hơnih teh jang sa gơ̆h jang lơ tơdrong, gơ̆h ming man hnam ou to ăn tơmang pơhiơ̆ choh jang sa, pơjing tôch ‘lơ̆ng hơ iă ăn rim ŭnh hnam păng hơnih mơdro sa. Găh tơdrong pơm hla bơar ‘noh kăl chih tơbăt trong vă jang, lơ̆m trong vă jang ou chih tơbăt hơdăh, hơnih hơyơ, hơgăt teh să lơ liơ, jang lơ tơdrong ‘noh teh yă kiơ. Đơ̆ng rŏng ‘noh, bơngai tơ-‘ngla teh ba thuê̆ tôm, kiơ̆ đơ̆ng rŏng ‘noh hơnih jang ming man, hơnih jang vei lăng cham char ƀơk ăn hla bơar gơ̆h ming man”.

Mă đơ̆ng truh jơ ‘năr ou, dêh char Lâm Đồng đei vă jê̆ 20 hơnih jang tơmang pơhiơ̆ choh jang sa, lơ̆m ou lăp đei 3 hơnih tơmang tơmang pơhiơ̆ đei drơ̆ng nơ̆r ăn jang. Mă lei, trong jang tơmang pơhiơ choh jang sa roi năr roi iung jang ‘lơ̆ng, pơm ăn tơmoi lăp đon, mă kăl hăm tơmoi lơ̆m teh đak păng tơmoi teh đak đe. Jô̆ đơ̆ng sơnăm 2018 truh dang ei, trong jang tơmang pơhiơ̆ ou tơ̆ Lâm Đồng hlôi hơvơn đei hloh 7 triu ‘nu tơmoi năm tơmang lăng, hơnhăk đei iŏk yua kơjăp ăn kon pơlei lơ̆m tơring.

Ƀok Phạm S, Kơ iĕng Kơdră chĕp pơgơ̆r Hơnih vei lăng kon pơlei dêh char Lâm Đồng tơbăt, dang ei dêh char tŏk bŏk akŏm tơlĕch jang kiơ̆ Khôi luơ̆t Groi teh 2024 tôch jơnei, pơjing rơvơn hloh ăn kon pơlei, hơnih mơdro sa atŏk tơ iung trong jang tơmang pơhiơ̆ choh jang sa kiơ̆ ƀlep tơdrong tơchơt kơ khôi luơ̆t. “Lơ̆m khei năr ou ki, kơ yuơ dôm tơdrong tơchơ̆t tim mă tôm tong ‘noh dang ei hlôi hơmet pơ ‘lơ̆ng. Rim hơnih bơ̆ jang lăng kiơ̆ rim tơdrong tơchơt dang ei vă pơtho tơbăt ăn kon pơlei, pơtrŭt, pơjing rơvơn ăn rim khul, rim bơngai atŏk tơ iung tơmang pơhiơ̆ choh jang sa, atŏk kơtang dôm tơdrong đei, tơdrong rơvơn kơ dêh char Lâm Đồng. Lơ̆m khei năr ou ki, atok tơ iung tơmang pơhiơ̆ choh jang sa găh lơ tơ̆ Đà Lạt păng tơring tăp dăr, găh lơ tơring tơ̆ găh Pơbăh, truh hloi Bảo Lộc, Bảo Lâm, Di Linh đei rơvơn ‘lơ̆ng hơ iă hloh mă lei jei tim mă tơlĕch jang kiơ̆. Dêh char gô pơrô̆, pơjing hơyak pran ‘nao iung jang trŏ ƀlep tơmang pơhiơ̆ choh jang sa lơ̆m khei năr kơnh”.

Đà Lạt – Lâm Đồng jĭ tŏ ‘mi kial sơđơ̆ng, gơngơp prăt sơnăm, đei rơvơn kơtang vă atŏk tơ iung lang să rim ‘nhot sa ƀum plei kăl, atŭm hăm lăng kơjăp jang kiơ̆ kmăi kmŏk hơgei lơ̆m choh jang sa hlôi pơm ăn tơdrong choh jang sa atŏk tơ iung kơtang. ‘Nou jing dôm tơdrng rơvơn kăl hloh păng tôm hloh, jing tơdrong rơvơn hui kơ đei vă tơring ou atŏk tơ iung tơmang pơhiơ̆ choh jang sa păng dui ba rim tơdrong jang mŭk drăm vang atŏk tơ iung. Tơdrong Khôi luơ̆t Groi teh 2024 ăn asong teh choh jang sa gơ̆h iŏk yua lơ tơdrong mơdro sa, tĕch mơdro, rong kon tơrong, pơtăm ‘long pơtăm, ‘long pơgang ... gô jing hơyak kăl hloh pơtrŭt kơtang trong jang tơmang pơhiơ̆ choh jang sa Đà Lạt – Lâm Đồng atŏk tơ iung kơjăp ‘lơ̆ng hloh.