VOV4.Bahnar - Lơ ‘măng năm ngôi păng đei mơ\ng dôm nơ\r tơ roi hơ iă đơ\ng pơ lei sơ\ j^ tơ ring kăn kư\ kach mang lơ\m 2 ‘măng iung tơ blăh mă [o#h đei tơ drong 1 jơ hngơ\m đon, tơ goăt tơ goăl đơ\ng kon pơ lei plei Ktu (ăh Kon Chiêng, apu\ng Mang Yang, de#h char). ‘No\h jing tơ drong tơm vă plei Ktu roi ‘năr roi to\k pran.

Lăp đon pơ jing jên mong pơ lei

Plei Ktu oei sa kiơ\ tơ ter trong lơ\m de#h char kơ so# 666 to\k bo\k đei tơ mơ\t jên jang pơm hơ met hơ met. Dôm hnam hơ drơ\l să sap pơm tơ\ hơ la yơ\p ‘long rơ ‘ngơp pơm jing tơ drong hơ iă sơ đơ\ng hlôi đei đơ\ng 1 pơ lei Bahnar đơ\ng sơ\. Pơm hloi tơ\ kơ\l pơ lei ‘no\h hnam tơ\r so tăh bơ\n ‘long tơ mam ăn đe mơng, tơ je# hăm ‘no\h pơk tăh [a lai yơ ku\m [e\nh, ling lang tơ gu\m kon pơ lei ư\h kơ măh phe sa lơ\m pơ lei.

Ap^nh ‘no\h mă băt, bơ ngai plei Ktu đei dôm trong jang pơm jên mong atu\m tôch kơ hơ iă. {ok pơ gơ\r pơ lei Đinh Byar tơ roi: “ Đơ\ng sơ năm 2000, nhôn pơ tơm pơm jên mong atu\m vă pơ yua ăn tơ drong jang kơ pơ lei. Đơ\ng hlo\h 1 hec tar te\h atu\m, kon pơ lei tơ pl^h băl pơ tăm [a, tơ [ăr, [um [lang vă pơm jên mong. {rư\ [rư\, kơ so# jên mong đei lơ, rim bơ ngai ‘no\h tơ che\ng thim trong vă pơ vei sơ đơ\ng đunh đai”.   

‘Nho\ng Byar tơ roi, sơ năm 2010, đơ\ng kơ so# jên đơ\ng tơ drong jang 135, plei Ktu đei asong 1 pôm kơ măy hoăt [a. Pơ lei rơ\ih ăn 1 khu\l chă năm hoăt [a ăn kơ kon pơ lei lơ\m pơ lei. Kơ so# năr jang tơ pl^h hăm [a, klăih song pơm 3 păh: 1 păh ăn kơ dôm bơ ngai năm jang, 1 păh ăn kơ jên kơ măy kơ mo\k, 1 păh uơ oei dơ\ng tơ gop lơ\m pơk tăh [a atu\m kơ pơ lei. Gơ nang đơ\ng thoi no\h mă pơk [a âu lai yơ ku\m [e\nh, jo# pơ hlom lăng dang 3 tấn. Kơ so# [a âu vă tơ gu\m dôm u\nh hnam mơ mat tat [ơ\t pơ yan [a hnông hoăt, păng pơ yua ăn tơ drong jang atu\m kơ pơ lei.

{ơ\t nhôn năm tru\h, [re [ok Mli hăm [ok Myơl -2 u\nh hnam dơ nu\h hin lơ\m pơ lei – to\k bo\k mơng pơ lei 1 ‘nu 1 reo [a. {ok Mli tơ roi’ ku\m pu\n đei pơk [a kơ pơ lei mă nhôn ư\h kơ đei pơ ngot. Tru\h pơ yan đơ\ng ro\ng đei [a nhôn năm pơ dreo ăn kơ pơ lei dơ\ng đe\ch lăh.”  

Rim jên mong kơ plei Ktu jo# păh lăp 1 sơ năm io\k đei dang 50 triệu hlak jên. Kon pơ lei drơ\ng 1 nơ\r răt 13 hơ drơng pơm rap vă pơ yua ăn rim ‘măng hop ako\m hai, pơm ăn đe mơng vă đei jên hai. Khu\l hơ dru\h tơ dăm pơ lei đei jên mong io\k răt 1 [o# aloa pơ yua ăn bơ\ jang atu\m. Kon pơ lei  drơ\ng 1 nơ\r pơ jing 1 khu\l vei lăng pơ lăp long rap, rim sơ năm đei 8-10 ‘măng thuê rạp, tăh lơ\m jên mong dang 2 triệu hlak jên.

‘Nho\ng Byar tơ roi: “ Đơ\ng dôm tơ drong jang nhen pơ tăm [um hơ [o, hoăt [a, ăn thuê rạp, jên mong atu\m kơ pơ lei ling lang đei lơ, vei lăng sơ đơ\ng vă pơ lei bơ ngơ\t tơ drong atu\m, năm lăng j^ pơ lo\, tơ gu\m tơ tom ăn kon pơ lei lơ\m pơ lei mư\h kăl. Ư|h khan lăp thoi no\h, đơ\ng dôm tơ drong jang atu\m ‘no\h, kon pơ lei roi 1 jơ hngơ\m đon hlo\h dơ\ng, tơ drong krao hơ vơn vang jang rim tơ drong jang ku\m hiôk [iơ\.”       

Kră pơ lei Yek [ơ\t pơk [a atu\m kơ pơ lei

Vang hơ dai băl yak to\k

Plei Ktu dang ei hlo\h 90 u\nh hnam hăm dang 500 ‘nu. Tơ drong tơ goăt 1 hngơ\m đon tơ pôl ‘no\h j^ tơ drong tơ gu\m plei Bahnar âu vei răk nhen vă đêl so dôm tơ drong ‘lơ\ng hơ iă hlôi đei. Kră pơ lei Yek – sơ\ Bí thư Đảng xăh Kon Chiêng – tơ roi: “Đơ\ng sơ năm 1999, đơ\ng ro\ng kơ krao hơ vơn kon pơ lei oei sa 1 dơ nơ\ng tơ ter kiơ\ trong gre, ^nh hlôi pơ tho akhan kơ kon pơ lei vei te\h vă cho\h jang sa, đơ\ng ro\ng âu hơ nơ\ng pơ sư\ ăn kơ kon sâu, ư\h kơ te\ch, tơ pl^h hăm bơ ngai nai. Gơ nang đơ\ng no\h mă tru\h dang ei, te\h asong ăn kơ rim u\nh hnam oei tôm đe\ch”.

{ok pơ gơ\r pơ lei Đinh Byar ku\m tơ roi: “Kon pơ lei bu bu ku\m hlo#h đei tơ drong g^t kăl đơ\ng te\h, ư\h kơ đei bu ‘me\h te\ch tơ mam kơ u\nh hnam kơ d^h ngăl o#h”, Đơ\ng tơ mam jang sa lơ ‘no\h, mă đơ\ng kơ so# u\nh hnam dơ nu\h hin oei đei ră mă lei ư\h kơ đei tơ drong pơ ngot lơ\m dôm u\nh hnam tơ\ Ktu.

Dang ei Ktu hlôi đei dôm hnam trưng mầm non, jăl 1 pơm lăp hăm ‘me\h vă ho\k pơ hrăm đơ\ng kon o\h lơ\m pơ lei. Pơ lei đei rông vă kon pơ lei pơm an^h hôp, pơ ma dơ nu\h tơ drong jang atu\m. 100% u\nh hnam kon pơ lei đei đak rơ go\h vă yua.

{ok Đinh Nguy, kơ dră an^h vei lăng kon pơ lei xăh Kon Chiêng, tơ băt “ Dôm sơ năm tơ je# âu, kon pơ lei plei Ktu hlôi ako\m tơ pl^h trong jang ‘long pơ tăm păng tơ mơ\t yua khoa ho\k ki thuơ\t ‘nao lơ\m jang sa, mă loi ‘no\h tơ\ ‘long che\h phe, tơ [ăr, tơ\h. Gơ nang đơ\ng no\h mă io\k yua, tơ drong ar^h sa kơ kon pơ lei đei hơ to\k. Ktu ‘no\h j^ pơ lei đei tơ drong joăt joe kach mang, vei răk đei lơ tơ drong ‘lơ\ng hơ iă jo\h ayo\ joăt joe. Khu\l kră pơ lei ling lang hơ dai hăm [ok pơ gơ\r pơ lei, khu\l jang ch^nh tr^ kơ xăh păng khu\l linh jang hơ dai pơ vei ‘lơ\ng tơ drong sơ đơ\ng tơ pôl, vei lăng tơ ring, hơ to\k loi dơ\ng tơ drong tơ goăt tơ goăl lơ\m tơ pôl kon pơ lei oei.  Dôm tơ drong tơ pl^h ‘lơ\ng tơ roi kơ pal ‘no\h j^ tơ drong ‘lơ\ng vă xăh rơ\ih pơ jing plei Ktu jing pơ lei tơ ring tơ rang ‘nao tơ\ hơ năp kơnh.”  

Thuem: Tơ blơ\