VOV4.Bahnar - Mo\ K’Nễu (rơ ne\h sơ năm 1978) bơ ngai K’ho oei tơ\ xăh Phú Hội, apu\ng Đức Trọng, de#h char Lâm Đồng mơ ti me\ [a\ đơ\ng ‘lơ\p, chă ar^h gơ nang đơ\ng tơ drong ‘me rong đơ\ng kơ tum kơ to\ng ‘nho\ng o\h. Băt hơ dăh tơ drong dơ nu\h hin mơ mat, đơ\ng [ơ\t oei ‘lơ\p, sư hlôi năm jang thuê jơ\p tơ ring, pran kơ tang yak hlo\h. Hăm đon hơ drin đơ\ng kơ d^h, tru\h dang ei u\nh hnam sư hlôi đei [o#h pơ dro\ng, bu bu ku\m hơ pơi ‘me\h.  

Lơ\m hnam t^h ‘lơ\ng, đei tôm tơ mam tơ\ xăh Phú Hội, apu\ng Đức Trọng, mo\ K’Nễu tơ roi: ^nh ưh đei kiơ vă ăn ‘nho\ng o\h ho\k pơ hrăm o#h, lăp băt hơ drin ư\h kơ le# pơ ngot dơ nu\h hin pơ răm bơ\n đe\ch: “Hơ drol sơ\ pơ ngot dơ nu\h hin de#h, lăp pơ tăm [a, pơ tăm hơ [o đe\ch. Pơ ngot dơ nu\h hin pơ lâu de#h, ba athei hơ drin đe\ch, athei tơ pl^h đe\ch”.

Pơ ti me\ [a\ đơ\ng ‘lơ\p, sơ\ đei kơ tum kơ to\ng io\k rong. Đơ\ng ‘lơ\p mo\ hlôi pơ nam năm jang thuê. ‘Lo\ bơ\ih io\k om, hăm te\h blu\ng a lăp 2,3 sao pơ tăm [a, hơ [o, klo kăn mo\ hơ nơ\ng ư\h kơ măh so\ng sa. Pơ đ^ u\nh hnam athei năm jang thuê. {ơ\t khu\l kơ dră tơ ring pơ tru\t pl^h ‘long pơ tăm, Khu\l kon pơ lei jang chu\n mir xăh pơ\ih lơ lăm pơ hrăm pơ tăm ‘long ‘nao, u\nh hnam mo\ pơ\n to\k io\k jên tơ pl^h jing pơ tăm la-gim. {rư\ [rư\ đei io\k yua, sư răt păng thuê thim te\h, pơ\ih să te\h pơ tăm. Dang ei u\nh hnam sư cho\h pơ tăm dang 20 ha, jo# hloi te\h hnam sư păng te\h thuê, pơ tăm la ghim păng dôm kơ loăi ‘nhot, [um.

Mo\ K’Nễu tơ băt: “Đơ\ng pơ tăm la ghim dang 5, 6 sơ năm ‘nâu inh chă tơ drong jang ăn hlo\h 10 ‘nu mo\ o\h lơ\m pơ lei. Inh kla ko\ng rim khei, tơ drong jang tôch sơ đơ\ng ăn mo\ o\h. Đei mo\ o\h ‘mơ\i na đei inh, yoa thoi no\h inh bơ nê kơ rim bơ ngai vang tơ gu\m inh. ‘Ngoăih kơ ‘no\h inh chă tơ gu\m ăn mo\ o\h lơ\m pơ lei to\k io\k jên, ưh io\k jên kon, roi tơ [ôh ăn mo\ o\h trong jang xa mưh ‘me\h. Rim sơ năm inh io\k đei đơ\ng pơ tăm la ghim dang 2 ti hlak jên, kơ so# jên âu inh jang xa dơ\ng păng răt thim te\h vă pơih xă te\h choh jang xa.”

Mo\ K’Bin j^ bơ ngai jang ăn prăt sơ năm ăn unh hnam mo\ K’Nễu, pơ ma: “Oh [ôh mo\ j^ bơ ngai jang tơ năp vă nhôn jang kiơ\. Mo\ chă pơ tăm la ghim chă tơ drong jang ăn nhôn. Mưh mơ mat tat găh jên ‘no\h mong asong to\k io\k 1, 2 triu, đơ\ng ro\ng kơ ‘no\h nhôn năm jang ăn kơ sư. Mo\ hơ nơ\ng chă tơ drong jang ăn kơ nhôn.”

Mo\ Hà Thị Ty, 1 ‘nu bơ ngai jang tơ\ âu pơ ma rơ đăh dơ\ng: “Mo\ K’Nễu tơ\ âu j^ bơ ngai đei te\h jang xa tôch lơ, mo\ jang la ghim chă tơ drong jang hơ nơ\ng ăn nhôn, 1 năr kla ko\ng dang 2 hre\ng rơ bâu, jang đơ\ng 7h pơ gê truh 4 jơ 1 puăt kơ sơ\ rim năr.”

‘Nho\ng Ha Nan Thamy, Kơ dră vei lăng Khul kon pơ lei jang chu\n mir xăh Phú Hội, pơ ma hơ dăh, mo\ K’Nễu j^ bơ ngai jang rơ gei, đei đon adrin yak hlo\h mơ mat tat jang pơm pơ dro\ng, tơ [ôh trong ăn kon pơ lei jang kiơ\:

“Pơ ma hơ dro# tơ\ xăh Phú Hội kon pơ lei kon kông ho\k đei lơ tơ drong ‘lơ\ng, rơ gei lơ\m tơ drong choh jang xa, mă hơ dăh j^ mo\ K’Nễu đei đon adrin jang to\k tôch pran. Mo\ tơ ge\ch io\k tơ drong hlôh vao, ho\k pơ hrăm lơ trong jang xa đei yoa ‘lơ\ng, đơ\ng ro\ng kơ ‘no\h jang kiơ\ lơ\m pơ gar te\h unh hnam kơ dih. Mo\ băt trong tơ plih ‘long pơ tăm, pơ tăm dôm kơ loăi ‘long đei yoa lơ hlo\h. Inh hơ pơi ‘me\h kon pơ lei tơ\ tơ ring jang kiơ\ unh hnam mo\ K’Nễu vă pơm hơ to\k tơ drong arih ăn kơ dih, tơ gop ku\m hăm tơ ring jang ato\k tơ iung mu\k drăm, tơ pôl.”

Jang xa rơ gei, tơ gu\m ăn lơ bơ ngai jang to\k, mo\ K’Nễu đei tơ ring, an^h jang kơ pal pôk pơ ư. Khu\k kơ dră pơ gơ\r tơ ring lơ ‘măng krao mo\ mât jang, pơm kăn Khul dro\ kăn, Khul kon pơ lei jang chu\n mir, mă lei mo\ pơ jăng, tam pơ\n. Mo\ akhan, mă jang tơ drong kiơ mưh tơ gu\m đei kon pơ lei ‘no\h vang tơ gu\m ăn tơ ring jang ato\k tơ iung mu\k drăm tơ pôl ‘năi bơih.

Lơ Mu K’ Yến: Chih

Dơ\ng: Tơ blơ\