VOV4.Bahnar - Plei Bui, xăh Nghĩa Hưng, apu\ng Chư Păh j^ pơ lei tơ ring tơ rang ‘nao ‘lơ\ng lơ\m tơ ring kon pơ lei kon kông kơ de#h char Gia Lai. Vă đei tơ drong ar^h sa ph^ tơ no\, pơ jing pơ lei pơ la roi ‘năr roi pơ dỏ\ng ‘lơ\ng, ku\m hăm tơ drong tơ gu\m đơ\ng te\h đak, kon pơ lei Jrai tơ\ âu hlôi ư\h kơ đei pơ dơ\h hơ drin yak hlo\h, pơ nam jang sa, ho\k pơ hrăm hơ to\k ‘lơ\ng đon hlo#h vao jang sa. 

Năr hơ tuch sơ năm, ‘năr mơ\t măng mu, ie\r đ^ tep sơ đơ\ng tơ\ kơ pal tơm ‘long, [ok Ksor Phái mă huơ\r gre cho\h v^h tru\h tơ\ hnam tơ\ plei Bui. {ok akhan, athei hơ drin jang đang 1 hec tar [a, rei pơ tăm tơ tom pơ yan ‘no\h mă sơ đơ\ng sơng sơ năm ‘nao. Pơ nam jang sa, u\nh hnam sư hlôi đei mu\k drăm pơ đom, ăn pơ đ^ 5 ‘nu kon tă kơ ho\k đ^ lăm 12 ngăl. Lơ\m hnam ‘lơ\ng t^h ‘nao man đang, [ok Ksor Phái tơ băt, hnam so yua pơm an^h tăh [a, che\h phe păng dôm kơ loăi kơ măy kơ mo\k cho\h jang sa. Mu\k drăm u\nh hnam pran hlo\h oei jing gơ nang đơ\ng 3 hec tar che\h phe, hlôi pơ tăm ming yua hơ dre\ch ‘nao ăn plei ‘yăl: “Hơ drol sơ\, chă jang kơ d^h ư\h kơ io\k đei kiơ hloi. Gơ nang đơ\ng tơ drong vang tơ gu\m đơ\ng kang [o#  cho\h jang sa păng ap^nh đei năm ho\k tơ\ lơ tơ ring vă mơ\ng kang [o# pơ tho găh trong jang sa, hơ to\k tơ iung mu\k drăm, ^nh mă jang đei. Pơ t^h gia pho\ng, kăl athei rơ\ih [lep păng lăng băt dôm kơ loăi pho\ng ‘lơ\ng vă yua; trong tu\h hrâu pho\ng păng trong săch pho\ng ăn kơ rim kơ loăi ‘long pơ tăm [lep khei ‘năr; trong tang găn hơ drông pơ răm ‘long pơ tăm… Vă đei đăi io\k yua ‘lơ\ng ‘no\h ba athei ho\k jang kiơ\ trong đe hlôi pơ tho mă gơ\h. Kơ l^h yua đơ\ng u\nh hnam nhôn jang kiơ\ [lep pơ tho kơ na che\h phe blu\h jing ‘lơ\ng, io\k đei jơ nei lơ hlo\h.”

{ok Rơ Châm Pưnh, bơ ngai pơ gơ\r pơ lei Plei Bui, xăh Nghĩa Hưng, apu\ng Chư Păh, tơ băt, pơ năm jang, hơ drin ho\k pơ hrăm, ‘no\h j^ trong mă bơ ngai Jrai tơ\ âu hơ drin yak hlo\h klăih đơ\ng pơ ngot, dơ nu\h hin, pơ jing jơ nei tơ ring tơ rang ‘nao. Đei de#h char Gia Lai rơ\ih pơ jing pơ lei tơ ring tơ rang ‘nao ‘lơ\ng, plei Bui hlôi đei te\h đak tôch kơ bơ ngơ\t tru\h tơ gu\m ming man an^h jang kăl. Hlo#h hơ dăh trong jang đơ\ng te\h đak, kon pơ lei vang plang song te\h, tơ gop năr jang, tơ gop mu\k drăm ming man trong pơ lei rơ hơi hiôk jơ\p rim tơ ring kon pơ lei oei păng trong năm tơ\ mir, năm tơ\ chu\n. Um ai tơ ring tơ rang plei Bui tơ te\nh tơ pl^h ‘lơ\ng hơ iă. Mă lei tơ drong tơ pl^h t^h hlo\h ‘no\h j^ lơ\m đon hlo#h vao, đon tơ che\ng hơ to\k tơ iung mu\k drăm păng pơ jing tơ drong ar^h sa ‘nao kơ kon pơ lei. Kon pơ lei ư\h pă pơ mơ\ng răp gô lơ\m tơ drong tơ gu\m đơ\ng te\h đak. {ok Rơ Châm Pưnh tơ roi, plei đei 120 u\nh hnam, dang ei lăp oei pă 4 u\nh hnam dơ nu\h hin ‘no\h j^ dôm u\nh hnam ư\h kơ đei bơ ngai jang, te\h cho\h jang sa to\ se\t. “Hrei ‘nâu kon pơ lei nhôn pơ tăm [a, che\h phe păng ‘long sa plei. Sơ\ nhôn tam mă băt trong rei pơ tăm kơ na io\k yua tôch kơ to\ se\t. Dang ei gơ nang đơ\ng rim kơ dră an^h jang pơ\ih lăm tơ\ tơ ring pơ tho nhôn rơ\ih hơ dre\ch che\h phe plei ‘yăl pơ tăm tơ pl^h vă đei io\k yua lơ. Đei jên băt chă răt yua lăp lơ\m u\nh hnam, kon hơ ‘lơ\p đei ho\k pơ hrăm. Păng nhôn pơ tho dơ\ng ăn kơ dôm u\nh hnam mơ mat tat nai vang tơ mơ\t yua trong jang sa ‘nao vă hơ nhăk ăn đei yua ‘lơ\ng. Nhôn tơ roi tơ băt, tơ tă ăn kon sâu pơ nam jang sa, ho\k pơ hrăm kiơ\ trong jang sa ‘nao, rong pơ tho kon mon ‘lơ\ng, ho\k pơ hrăm hơ to\k ‘lơ\ng đon hlo#h vao vă rim kon pơ lei hlo#h trong jang tơ gu\m đơ\ng Đảng, [ok Hồ. Ho\k vă hlo#h băt lơ păng ar^h ‘lơ\ng jing kon pơ lei ‘lơ\ng kiơ\ Đảng, te\h đak.”

Plei Bui hrei ‘nâu trong nơ năm rơ hơi hiôk tơ bư\h băl – 1 tơ drong hui kơ [o#h lơ\m rim tơ ring kon kông tơ\ Tây Nguyên. Hngơl hngônh to\k bo\k dôm pơ gar ‘long jing ‘lơ\ng ‘no\h j^ dôm hnam kơ jăp ‘lơ\ng. Tơ [o#h lăng băt plei kon kông ‘no\h j^ dôm hơ cho# ‘long u\nh pro\h hơ met tơ păt j^h hnam, dôm hơ băn ao sơ\k tơ\ hơ năp cham…   

Kră pơ lei Puih Bum, plei Bui, xăh Nghĩa Hưng, apu\ng Chư Păh, chhôk hơ iă, tơ drong ar^h sa tơ pl^h rim năr, kon pơ lei pơ tho băl athei hơ drin pơ jing hơ to\kt ơ iung plei Bui roi ‘năr roi pran kơ jăp, tơ găl ‘no\h j^ plei tơ ring tơ rang ‘nao ‘lơ\ng kơ de#h char Gia Lai: “Lăng đơ\ng lơ tơ drong, plei Bui nhôn hrei ‘nâu hlôi tơ pl^h tôch kơ lơ, đei trong nơ năm ‘lơ\ng. ‘Nâu j^ jơ nei đơ\ng rim kon pơ lei lơ\m pơ lei 1 jơ hngơ\m đon jang kiơ\ păng đei tơ drong vang tơ gu\m đơ\ng te\h đak. Kang [o# pơ lei pơ la, mặt trận ‘no\h j^ dôm bơ ngai chông trong hơ nhăk pơ lei nhôn yak to\k, um ai pơ lei pơ la hlôi tơ pl^h kơ na nhôn tôch kơ chhôk hơ iă. Đ^ đăng vang hơ drin pơ jing pơ lei pơ la roi ‘năr roi t^h ‘lơ\ng hlo\h, hơ to\k tơ iung kơ jăp ‘lơ\ng”.

Hăm tơ drong 1 jơ hngơ\m đon đơ\ng kon pơ lei, tơ drong tơ gu\m đơ\ng te\h đak, pă jor plei Bui gô roi ‘năr roi đei tơ drong ar^h sa ph^ tơ no\ ‘lơ\ng hơ iă. Păng dôm tơ drong ‘lơ\ng đơ\ng kon pơ lei plei Bui to\k bo\k lang să ku\m hăm dôm pơ lei kon kông tơ\ xăh Nghĩa Hưng hơ drin hơ to\k ‘lơ\ng tơ drong hơ găt tơ ring tơ rang ‘nao, vang tơ gop pơ jing jơ nei apu\ng Chư Păh io\k đei lơ tơ drong hơ găt tơ ring tơ rang ‘nao lơ\m jăl jang tru\h.

Minh Huệ: Ch^h

Thuem: Tơ blơ\