VOV4.Bahnar - Dôm jăl trong [ê to\ng rơ go\h tơ klep hăm dôm kơ dơ chu\n na păng pơ lei pơ la, dôm hnam kơ jăp ‘lơ\ng đei [o#h lơ\m dôm pơ gar che\h phe, tiu, ‘long sa plei hơ kriu hơ krao… ‘no\h j^ cham char hơ dăh ‘lơ\ng tơ\ xăh Hòa Xuân, pơ lei tơm Buôn Ma Thuột, de#h char Dak Lak đơ\ng ro\ng 2 sơ năm jang đang tơ ring tơ rang ‘nao. Jơ nei tơ drong jang tơ ring tơ rang ‘nao pơm đei tơ\ Hòa Xuân ư\h khan lăp um ai. Tơ ring tơ rang âu to\k bo\k tơư pl^h tơ te\nh yua lơ kon pơ lei hlôi pơ\n nu\ih hlo\h lơ\m pơ đ^ trong tơ che\ng, trong jang….  

{ok Phạm Mạnh Hùng oei tơ\ thôn 1, xăh Hòa Xuân akhan, tơ ring tơ rang ‘nao ‘no\h tơ drong tơm pơm tơ pl^h tơ drong ar^h sa ku\m nhen đon tơ che\ng trong jang đơ\ng kon pơ lei. Tơ dăh nhen hơ drol sơ\, tơ\ Hòa Xuân vă đ^ đăng lăp đei ‘long che\h phe, [a đak păng vei rong ie\ le, ‘no\h dang ei đei [o#h lơ pơ gar să, rong kon tơ rong lơ. Nhen u\nh hnam [ok Hùng, 2 héc ta pơ tăm che\h phe păng tiu, dang ei hlôi jing pơ gar pơ tăm ako\m, pơ tăm hơ lam sầu riêng, [ơ, rong ka, rong xem pleng. Hăm tơ drong jang pơ tăm lơ ‘long, lơ kon tơ rong nhen hrei ‘nâu, [ok Hùng hlôi sơ đơ\ng găh io\k yua kơ u\nh hnam:

“Dôm j^t sơ năm kơ âu kơ jă che\h phe, tiu sư re\h kơ na u\nh hnam nhôn ku\m tơ pl^h pơ tăm hơ lam ‘long [ơ hăm sầu riêng hăm ‘long tiu ‘long che\h phe vă đơ\ng ro\ng âu kơnh tơ dăh đei hiong che\h phe hăm tiu ‘no\h ba oei đei jên sa pơ tăl dơ\ng vă ar^h sa đe\ch. 2 sơ năm tơ je# âu rim khei ku\m đei 6, 7 triệu kiơ\ kơ\l bơ ngai. Tơ drong tơ ring tơ rang ‘nao ‘no\h kon pơ lei tơ drong ar^h sa hơ to\k lơ, tơ dăh ư\h kơ đei tơ drong jang ‘nâu ‘no\h tơ drong ar^h sa kon pơ lei jang kiơ đei nhen dang ei. Tru\h dang ei ‘no\h j^ jơ nei tôch kơ t^h đơ\ng tơ drong jang tơ ring tơ rang ‘nao bơ\ih. ”

{ok Phạm Mạnh Hùng to\k bo\k yuă ‘nhe\t ăn hie\m ka

Ku\m hăm tơ drong tơ pl^h tơ drong jang hơ to\k tơ iung mu\k drăm, tơ mơ\t yua khoa ho\k lơ\m jang sa, kon pơ lei xăh Hòa Xuân oei hơ be\ch hơ bal lơ\m tơ drong tơ chă tơ drong jang thim lơ\m kơ plăh jang rơ hơi vă hơ to\k io\k yua lơ\m u\nh hnam.

Nhen mo\ H’Don Ktul, plei Drai Hling, ngoăih kơ 4 sao chu\n, 7 sao mir, oei ho\k đei tơ drong jang pơm jru\m châm cứu, klo mo\ jang thim ăn kơ 1 an^h jang mơ dro sa ming man. Mo\ H’Don tơ băt, đơ\ng rim tơ drong jang thim nai âu, rim khei u\nh hnam đei thim vă je# 10 triệu hlak jên:

“Nhôn ho\k pơ hrăm trong pơm jru\m châm cứu, blu\ng a ư\h kơ băt, mă lei đang kơ ‘no\h ku\m gơ\h pơm mơ\n. &nh tơ ge\ch jang tơ\ ‘năr dơ\ng, gơ măng mư\h bro\k đơ\ng jang. Tơ drong jang âu ku\m tôch kơ hơ iă, ư\h kơ hoach lơ năr jang. Tơ drong ar^h sa dang ei ‘me\h vă pơ dro\ng đei [o#h nhen đe ‘no\h ku\m mơ mat mă lei hlôi sơ đơ\ng lơ [iơ\ bơ\ih”.  

Mo\ H'Don Ktul hăm tơ drong thim pơm jru\mchâm cứu

Gơ\h [o#h thoi âu, đơ\ng ro\ng vă je# 2 sơ năm io\k đei ‘lơ\ng xăh tơ ring tơ rang ‘nao, um ai kơ xăh Hòa Xuân hlôi đei lơ tơ pl^h, tơ drong ar^h sa kơ kon pơ lei đei hơ to\k ‘lơ\ng rim năr. Dang ei, phe [a tơ mam sa kơ xăh io\k đei hlo\h 12.000 tấn, to\k 2 rơ bâu tấn pơ têng hăm sơ năm 2011; plei che\h phe to\k hlo\h 5 tạ 1 hec tar, ako\p đ^ đăng kơ pô rơ mo, ie\r bip to\k hlo\h 2 ‘măng pơ têng hăm sơ năm 2011, kơ so# u\nh hnam dơ nu\h hin oei hơ la 4%. {ok Y No Knul, pho\ pơ lei plei Drai Hling tơ băt, dôm tơ drong tơ pl^h ‘no\h tă gơ nang đơ\ng tơ drong ‘lơ\ng đơ\ng tơ drong jang tơ ring tang ‘nao ngăl:

“Tơ drong pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao hơ nhăk ăn tơ drong tơ pl^h, tơ drong chơt hơ iă ăn pơ lei pơ la. Kon pơ lei băt pơ tăm hơ lam rim kơ loăi ‘long [ơ, sầu riêng, tiu…lơ\m pơ gar che\h phe vă hơ to\k io\k yua. ‘Ngoăih kơ ‘no\h, lơ\m dôm năr pơ dơ\h, tơ\ kơ sơ\ bro\k đơ\ng jang kon pơ lei băt tơ ge\ch jang thim vă đei io\k yua, đei dôm bơ ngai năm jang tơ\ rim ko\ng ti jang mơ dro sa tơ\ Bình Dương, Đồng Nai vă đei thim io\k yua ăn u\nh hnam… đei dôm bơ ngai nai ư\h kơ đei jang ăn kơ rim jang mơ dro sa ‘no\h jang thơ\ ming man, thơ\ pơ du\ bơ\n tơ blô, tơ mo chuơ\h… Pơ têng hăm hơ drol hlôi đei tơ drong tơ pl^h tôch kơ t^h, kon pơ lei hlôi băt ư\h kơ gơ\h hơ lăh, athei pơ nam bơ\ jang vă đei io\k yua pơ ngơ\t ăn u\nh hnam.”

Trong nơ năm lơ\m thôn 1 yua đơ\ng te\h đak păng kon pơ lei vang pơm

Kiơ\ kơ [ok Nguyễn Đức Thuận, kơ dră an^h vei lăng kon pơ lei xăh Hòa Xuân, vă pơ vei kơ jăp hơ năn xăh jang đang ‘lơ\ng tơ ring tơ rang ‘nao, kơ dră đảng, kơ dră tơ ring păng kon pơ lei xăh Hòa Xuân ling lang băt hơ dăh tơ drong jang pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao ‘no\h j^ tơ drong jang hơ nơ\ng păng đunh đai, yua kơ tơ drong tơm tơ drong jang hơ nhăk ăn ‘no\h j^ hơ to\k ‘lơ\ng tơ drong ar^h sa, tơ mam drăm, jơ hngơ\m đon ăn kon pơ lei tơ ring tơ rang:

“Hơ to\k io\k yua ‘no\h j^ 1 lơ\m dôm tơ drong hơ găt đơ\ng ro\ng âu athei dơ\ng hơ drol. Mư\h hlôi hơ to\k ‘lơ\ng bơ\ih ‘no\h gô hơ to\k tơ iung tôm tơ drong hơ găt nai. Gô athei yak tru\h 43 triệu đang kơ ‘no\h 53 triệu păng gô lơ hlo\h dơ\ng. Tơ ring gô đei jo# hơ len lơ\m tơ drong jang sa, chă trong vă jang ăn kon pơ lei vă đei pơm tơ le\ch tơ mam kiơ, tơ pl^h thoi yơ ‘no\h tơ\ hơ năp kơnh athei pơ ma dơ nu\h.”

Tơ drong ar^h sa ph^ măh mai to\k bo\k [rư\ [rư\ đei [o#h ku\m hăm tơ drong đei [o#h roi ‘năr roi lơ dôm tơ drong jang mu\k drăm kơ jăp tơ\ xăh Hòa Xuân jing tơ băt kơ năl ăn io\k yua mă tơ drong jang pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao hơ nhăk ăn.

Nam Trang ch^h

Thuem tơ blơ\