VOV4.Bahnar - Hăm hơyuh plenh rơngơp, xơđơ̆ng prăt xơnăm, Đà Lạt - Lâm Đồng đei trong hiôk tih tên găh hơtŏk choh pơtăm kiơ̆ trong jang 'nao, lơ̆m noh pơkao jing minh hơdrĕch 'long pơtăm pơyua lơ ăn tơring. Tơdrong ưh tơnăp hăm tơmam drăm âu noh tơdrong tơroh jang hadoi tam mă iŏk jang tơnăp, tơmam pơm tơlĕch đei mă lơ noh đe truh răt tơ̆ mir pơgar hloi.  Tơpă ăn lơ um rŭp pơm jang ăn ƀôh, mưh đei tơroh jang hadoi hăm anih jang mŭk drăm pran hloh, kon pơlei pơtăm pơkao gô đei iŏk yua lơ găh mŭk drăm păng kơjăp hloh.

Khei năr âu ki, mă tơdrong tĕch tơlĕch tơmam choh pơtăm lơ̆m tơring ƀơm lơ tơnap tap yuơ răm đơ̆ng pơrang jĭ Covid-19, mă lei tơdrong pơtăm pơkao kơ unh hnam ƀok Huỳnh Đình Phước, tơ̆ phương 8, plei tơm Đà Lạt (Lâm Đồng) noh ưh đei ƀơm tơhlăk tơhlĭn ăh yơ ôh. Tĕch tơlĕch tơmam drăm đơ̆ng 3.000m2 teh pơtăm pơkao lơ̆m hnam pơnĭl kơ unh hnam duh oei vei xơđơ̆ng ling lang.

          Ƀok Huỳnh Đình Phước ăn tơbăt, kĕ đei jơnei âu gơnơm lơ̆m tơdrong tơroh jang hadoi pơtăm pơkao hăm anih jang Dalat Hasfarm. Ưh adrô̆ pơtôch lê̆ tơdrong chă pơkăp kơjă kư̆ kă hăm tơmam pơtăm đơ̆ng khul pơdro, mă tơdrong 'lơ̆ng pơkao atŭm lơ̆m minh hơgăt teh choh jang duh đei hơtŏk kơjă ƀôh hơdăh, hơ 'nhăk tơdrong pơyua lơ păng xơđơ̆ng hloh pơtêng hăm adrol ki: “Adrol ki inh pơtăm păng tĕch pơkao lơ̆m tơring noh đei yua ưh đei xơđơ̆ng, kơlih kơjă hăp ưh đei xơđơ̆ng. Oei dôm anih jang kŏng ti noh ƀôh kơjă tĕch xơđơ̆ng hloh noh inh jang hadoi hăm đe xư vă đei yua ƀiơ̆, kơlih pơm jang hăm kŏng ti noh hlôi đei tơring tĕch xơđơ̆ng noh ba adrô̆ pơjao tơmam drăm, oei mă nai noh ba đei yua xơđơ̆ng hloh pơtêng hăm tĕch tơlĕch tơ̆ 'nguaih”

          Nhen thoi ăi, ƀôh hơdăh tơdrong pơyua đơ̆ng tơdrong tơroh jang hadoi, ƀok Nguyễn Hữu Tiến, tơ̆ phương 7, plei tơm  Đà Lạt duh khĭn vang jang păng dar deh hơtŏk hơgăt teh pơtăm lơ̆m hnam pơnĭl đơ̆ng 1.000m2 tŏk 5.000m2, lơ̆m noh mă tơm pơtăm 2 hơdrĕch pơkao kăt xơdrai noh pơkao kŭk păng kâm chương vă axong ăn  Dalat Hasfarm. Ƀok Tiến ăn tơbăt, kơtă ăh vang jang lơ̆m khul tơroh pơm jang hăm anih jang âu, ƀok păng hloh 100 unh hnam kon pơlei nai hlôi pă đei jĭ kơ̆l jô̆ hơlen găh tơdrong pơtăm pơkao yă kiơ, trong pơlôch hơdrông pơrang thoi yơ, tơmam drăm pơtăm đei tĕch ăn kơ bu, mă adrô̆ akŏm pơm jang mă 'lơ̆ng kiơ̆ tơdrong chih măt đĕch. Gơnơm đơ̆ng noh, jên jang đei yua kơ unh hnam ƀok hơnơ̆ng đei vei xơđơ̆ng hloh 600 trĭ hlj minh xơnăm: “Găh hơdrĕch pơtăm đei axong đơ̆ng anih tơm ưh đei pơrang, oei găh kih thuơ̆t noh rim giĕng anih adoi pơtruh bơngai jang năm tơ̆ pơgar atŭm hăm bơngai jang mir chă hơlen pơrang jĭ păng chă trong vă hơmet pơ 'lơ̆ng. Dang ei, pơrang jĭ hăm tơm pơkao tơ̆ Đà Lạt tŏk bŏk oei ƀôh hli hlơt, yuơ noh vă hơtŏk pơ 'lơ̆ng 'long pơtăm noh kăl đei khul jang kih thươ̆t nhen thoi anih jang âu vă tơguăt hăm kon pơlei jang mir chă trong hơmet pơ 'lơ̆ng”.

          Tơdrong đei jơnei thoi ăi, mă lei tơdrong tơroh pơm jang kiơ̆ chih măt tơ̆ Lâm Đồng duh oei tŏ xĕt. Ƀok Phạm S, Phŏ Kơdră Anih vei lăng kon pơlei dêh char Lâm Đồng tŏk bŏk oei pơgơ̆r dôm anih jang kơpal păng Jơnŭm jang pơkao Đà Lạt tenh kuăng hơtŏk tơdrong jang atŭm, hơlen, tơgŭm anih jang mŭk drăm pơjing tơdrong tơguăt pơm jang păng pơm tơlĕch pơkao kiơ̆ choh jang xa trong 'nao păng gơh rơgei: “Tơdrong pơyua lơ̆m rim ha jang pơkao noh lơ hloh lơ̆m dôm hơdrĕch 'long pơtăm. Yuơ noh tơdrong jang pơkao kơ Đà Lạt dang ei, mưh bơ̆n tơlĕch jang hrơ̆p minh 'măng noh kơjă pơm jang gô dơ̆ng mă 2 đơ̆ng rŏng kơ tơdrong jang ka phê. Yuơ noh, lơ̆m khei năr truh akŏm hơlen, klăh axong, pơkăp hơdrĕch pơkao pơtăm mă trrŏ ƀlep, hơmet pơ 'lơ̆ng tơdrong jang, atŭm hăm noh iŏk jang kiơ̆ trong 'nao, choh jang xa gơh rơgei vă pơm ăn tơdrong iŏk yua păng tơdrong 'lơ̆ng hăm pơkao đei lơ hloh. Păng pơtoi tơbang hơnăn pơkao Đà Lạt, âu jing tơmam drăm kăp gĭt, kĕ tơgar păng vang jang tôm tơdrong lơ̆m kơpal teh gơh tơnăp hloh lơ̆m khei năr truh”.

Dang ei hơgăt  teh choh pơtăm kiơ̆ trong 'nao tơ̆ Lâm Đồng đei hloh 60 rơbâu ha, đei 20% hơgăt teh choh jang, đei hloh 40% kơjă kơ anih choh jang xa. Lơ̆m noh, hơgăt choh jang xa kiơ̆ trong 'nao kơ plei tơm Đà Lạt đei jê̆ 7 rơbâu ha, đei 64% hơgăt  teh choh jang xa, kơjă pơyua hăm rim ha teh jang noh hloh 400 trĭu hlj minh xơnăm; pơjing đei 27 tơdrong tơroh jang đơ̆ng bơngai choh jang xa păng anih jang mŭk drăm, tơmam tĕch kiơ̆ tơdrong tơroh noh hloh 42%. Vă chĕp vei mŭk drăm, tơdrong hiôk kơ tơring, jơnŭm pơgơ̆r tơring păng anih jang kơpal tơ̆ Lâm Đồng kăl hơtŏk hloh dơ̆ng dôm trong jang vă tơgŭm bơngai choh jang xa, anih jang mŭk drăm, hơp tak xăh hơtŏk choh jang xa kiơ̆ trong 'nao, choh jang xa rơgei; pơjing dôm tơdrong tơroh pơm jang, vă hơtŏk choh jang xa, pơm tơlĕch păng tĕch tơmam drăm; hơtŏk pơjing dôm trong jang  “tơroi tơbăt rơgei” lơ̆m pơjing tơring pơxĕl 'nao; dar deh hơtŏk tơdrong erih kon pơlei.

Jang hơdoi lơ̆m pơtăm pơkao kiơ̆ nơ̆r apĭnh răt hơnhăk đei iŏk yua kơ jăp ăn kon pơlei păng hơnĭh mơdro sa. Mă lei kơ yuơ đei đơ̆ng lơ tơdrong pơm ăn kơna tơdrong atŏk tơ iung jang pơtăm pơkao kơ kon pơlei Đà Lạt – Lâm Đồng oei tơ ƀơ̆p tơnap tap, tim mă jang kiơ̆ đei tơgăl hăm tơdrong đei kơ dĭh. Tơ̆ hơnăp tơdrong au, Khŭl jang pơkao Đà Lạt – Hơnĭh jang gĭt kăl hlŏh lơ̆m pơtrŭt kơtang hơnĭh jang pơkao atŏk tơ iung kơ jăp ‘lơ̆ng gô đei trong pơchŏh ăn păng trong jang tơgŭm djru ăn kon pơlei, hơnĭh mơdro sa hơdăh lơ liơ? Ƀok Nguyễn Văn Bảo, Kơ iĕng kơdră Khŭl jang pơkao Đà Lạt tơblang hơdăh tơdrong au lơ̆m ‘măng pơma dơnŭh hăm bơngai chă chĭh kơtơ̆ng ang ăn Radiô Nơ̆r Pơma Việt Nam oei tơ̆ Tây Nguyên.

- Ƀok Nguyễn Văn Bảo ăi! Khŭl jang pơkao Đà Lạt hlôi đei trong vă jang ayơ tơgŭm ăn kon pơlei păng hơnĭh mơdro sa atŏk kơtang chă pơtăm, atŏk kơtang tơgoăt jang hơdoi păng pơ̆ih să hơnĭh răt iŏk?

Ƀok Nguyễn Văn Bảo: Tơdăh tơroi găh atŏk kơtang tơgoăt jang hơdoi păng pơ̆ih să hơgăt tĕh pơtăm ‘nŏh lơ̆m jăl jang au ki, Khŭl jang pơkao Đà Lạt hlôi jang đei tôch kơ lơ. Tơdrong atŏk kơtang tơgoăt jang hơdoi tơ̆ au, nhôn tơgoăt dĭl băl kơ rim pơngar jang sa dĭh băl, rim hơp tak xah, tơgoăt jang hơdoi ƀar păh bơngai pơtăm pơkao hăm rim bơngai tĕch răt pơkao tơ̆ pơlei tơm Hồ Chí Minh, tơgoăt jang hơdoi ƀar păh dôm bơngai tĕch răt pơkao lăp đơ̆ng rŏng kăt pơkao ăn rim bơngai jang pơgar pơkao vă sơđơ̆ng đei pơkao ‘lơ̆ng roi năr roi ‘lơ̆ng hlŏh. Mă kăl ‘nŏh tơgoăt jang hơdoi ƀar păh rim pơgar pơkao hăm bơngai pơtăm pơkao, nhôn hlôi tơchă đei hơdrĕch, mă kăl hơdrech pơkao kŭk chă hơvơn rim bơngai pơm hơdrĕch pơkao kŭk, hơdrĕch pơkao kat tương ‘lơ̆ng vă tĕch ăn dôm bơngai pơtăm pơkao lơ̆m pơlei tơm Đà Lạt.

Găh tĕch răt pơkao ‘nŏh nhôn hlôi pơgơ̆r ‘măng tơ ƀơ̆p ƀar păh rim bơngai răt iŏk, tĕch pơkao tơ̆ pơlei tơm Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, tơring găh Tu păng rim dêh char tơ jê̆ vă bơ̆ jang hăm bơngai pơtăm pơkao tơchă rim hơnĭh kăl jang hơdoi dĭl băl kơtă hloi hăm bơngai pơtăm pơkao, bơngai tĕch ăn, bơngai răt iŏk. Mĭnh ƀar hơnĭh mơdro sa hrei au jang tôch ‘lơ̆ng lơ̆m vei răk đơ̆ng rŏng bŭch kăt ‘nŏh nhôn tơroi tơbăt ăn đe sư năm bơ̆ jang pơma dơnŭh kơtă hăm rim hơnĭh mơdro sa pơtăm pơkao, kon pơlei pơtăm pơkao vă pơtho tơbăt trong vei răk đơ̆ng rŏng bŭch kăt, mă kăl lơ̆m au iŏk yua rim pơgang ‘lơ̆ng rơgŏh hăm cham char vă vei lăng pơkao chô̆h blang đunh ƀiơ̆, ‘lơ̆ng hlŏh, trŭh tơ̆ bơngai răt pơkao oei ‘lơ̆ng đĕch.   

- Ƀok ăi, ‘ngoăih dôm trong jang nhen ih ‘nao tơroi hei, vă hơnĭh jang pơkao Đà Lạt tơpă atŏk tơ iung kơ jăp, kiơ̆ kơ ih lei kăl đei dôm trong jang yă kiơ đơ̆ng hơnĭh vei lăng tơdrong au?

Ƀok Nguyễn Văn Bảo: Hrei au, Khŭl jang pơkao tŏk bŏk đei mĭnh ƀar tơdrong tơnap tap mă lei hlôi chă apĭnh hăm hơnĭh bơ̆ jang tĕh đak vang tơgŭm ăn mă lei tim mă xek tơlang ăn ‘mơ̆i. Mă mĭnh ‘nŏh, drơ̆ng nơ̆r tơdrong kăp gĭt kơ hnam pơnĭl vă kon pơlei iŏk yua hnam pơnĭl au pơdơ̆ng hăm hơnĭh mong jên vă gơ̆h tŏk iŏk kon jên. Tơdrong au tôch gĭt kăl mă lei tôch tơnap tap mă nhôn hlôi apĭnh lơ ‘măng ră bơih jei tim mă đei ‘mơ̆i. Mă ƀar ‘nŏh, mĭnh hơnĭh jang pơgar kăl đei hơgăt tĕh să vă chă ăn tơdrong jang pơtăm, pơtĭh gia nhen hnam mong răk, hơnĭh pơm tơlĕch pơ gia ‘nŏh tĕh ‘nŏh tĕh chŏh jang sa, ư̆h kơ gơ̆h vă ming man hnam mong răk ôh, nhôn apĭnh tơplĭh tĕh jang sa jing tĕh ming man mă lei ư̆h kơ gơh. Mă pêng ‘nŏh, tơdrong chơ pơdŭ, tơdrong Logistics tŏk bŏk pơm ăn tơdrong kăp gĭt kơ pơkao tơ jur 30%, nhôn hlôi apĭnh kơdră dêh char păng rim hơnĭh bơ̆ jang vei lăng jang sa tơgŭm ăn kơ nhôn lơ̆m tơdrong chơ pơkao ăn kon pơlei đei ‘lơ̆ng ƀiơ̆. Găh kon pơlei ‘mĕh vă hơnhăk pơkao năm trŭh tơ̆ hơnih tĕch răt, mă kăl hơnĭh răt tĕch ăn tĕh đak đe ‘nŏh kăl jang tôch hơlen păng kăl tơgoăt jang hơdoi dĭh băl, jing dôm hơp tak xah pran kơtang ‘nŏh mă kĕ, tơdăh jang kơ dĭh kơ dĭh lei mơmat dêh.

-         Lei ah! Bơnê kơ ih ƀok hơ!

Lan – Zưt chih păng pơre nơ̆r