Ưh kơ jô̆ ‘năr tŏ dăh mă ‘mi, ƀok Cil Jũ Ha Giảng, bơngai K’ho, tơ̆ plei Liêng Bông, xăh Đạ Nhim, apŭng Lạc Dương, dêh char Lâm Đồng oei hơnơ̆ng năm dăr joang, vei lăng bri đei teh đak pơjao vei lăng. Ƀok ăn tơbăt, dôm sơnăm tơjê̆ âu, kơsô̆ jên iŏk đei đơ̆ng vei lăng bri roi đunh roi tŏk, hơnhăk ba iŏk yoa sơđơ̆ng ăn unh hnam ‘nŏh tơdrong vei lăng bri đei năng jĭ tơdrong jang tơm kơ mih ma duch nă tơ̆ pơlei.

“Mih ma duch nă băt hơdăh găh bri ‘long, băt hơdăh kơdih kâu jĭ bơngai vei lăng bri kơna năm dăr joang rim năr, pơm kiơ̆ mă trŏ. Găh mŭk drăm ‘nŏh rim năr, rim khei, nhôn gơ̆h arih, iŏk đei jên vei lăng bri vă răt yoa lơ̆m hnam dơnŏ, ưh đei kơmăh,kơƀăh kơƀôch kiơ, tơdrong arih xa sơđơ̆ng ‘lơ̆ng mơ̆n. Đei iŏk yoa hơđơ̆ng mih ma duch nă tôch hơiă kơna tơdrong vei lăng, năng tông bri bri kŭm tôch ‘lơ̆ng”.

Yăn hrei tơ̆ dêh char Lâm Đồng, 1 ha bri đei iŏk vei lăng đei teh đak kla kơsô̆ jên tŏ sĕt hlŏh ‘nŏh 445.000 hlak 1 sơnăm, lơ hlŏh ‘nŏh 2.723.000 hlak 1 sơnăm kiơ̆ tơring. Ƀok Bon Dảng Ha Ya Bình, tơ̆ plei Đa Cháy, xăh Đạ Nhim, apŭng Lạc Dương, dêh char Lâm Đồng ăn tơbăt, jô̆ păh lăp 1 unh hnam đei iŏk vei lăng bri 25ha bri, hăm kơsô̆ jên kla thoi kơpal, lơ unh hnam tơnuh jĭ bơngai kon kông tơ̆ tơring hlôi tŏk klăih đơ̆ng tơnuh, đei tơdrong arih xa sơđơ̆ng ‘lơ̆ng.

“Pơgar ‘long ưh kơ đei bơih, inh dang ei arih gơnơm đơ̆ng bri đĕch. Adrol sơ̆ jên tŏ sĕt đĕch, lăp dang 60 rơbâu đĕch, dang ei iŏk yoa đei đơ̆ng 40 - 50 triu, hơiă dêh. Yoa thoi noh, kơdih kâu inh adrin pơm thoi yơ vă vei kơjăp bri ‘long, hăm ‘nhŏng oh lơ̆m Khul vei bri kŭm adrin vă vei lăng bri ‘long ‘lơ̆ng ƀiơ̆, đei iŏk yoa sơđơ̆ng ƀiơ̆, păng jang ‘lơ̆ng tơdrong jang đơ̆ng kơdih hlôi đei teh đak pơjao ăn”.

‘Ngoăih kơ dôm anih jang đei tơdrong tơmât jên jang đei pơjao bri, thuê bri, dêh char Lâm Đồng dang ei đei 28 anih jang kơ teh đak jĭ tơ ‘ngla bri, 3 khul tơpôl, 4 grŭp, vă jê̆ 1.500 unh hnam đei pơjao teh, pơjao bri. Kŭm hăm ‘nŏh, đei dang 13.000 unh hnam đei iŏk vei lăng bri păng sa yua đơ̆ng tơdrong jang tơgŭm kla jên iŏk yua cham char bri, găh lơ ‘noh bơngai kon kông. Kiơ̆ kơ ƀok Đinh Hữu Đạo, Phŏ Kơdră Khŭl vei lăng bri tang găn tơm Đa Nhim, tơdrong tơmơ̆t yua tơdrong jang tơgŭm kla jên iŏk yua cham char bri hlôi pơm đei lơ kon jên kơjăp păng hơtŏk hơnăp jang tơnăp đơ̆ng kon pơlei kon kông tơ̆ tơring hăm tơdrong jang vei lăng păng hơtŏk tơiung bri kơjăp. Lơ̆m dôm sơnăm âu ki, bri tang găn tơm Đa Nhim hlôi ưh kơ lê̆ đei ƀôh tơdrong ŭnh sa bri kơ yơ kơtang. Kơsô̆ ‘măng phă păng hơgăt teh bri đei tơ gar iŏk kŭm tơ jur lơ.

“Kiơ̆ lơ̆m tơdrong jang tơgŭm pơjao iŏk vei lăng kiơ̆ tơdrong jang kla jên iŏk yua cham char bri dôm sơnăm tơ jê̆ âu hlôi pơm đei iŏk yua sơđơ̆ng tơdrong arih sa rim năr ăn kon pơlei. Iŏk yua đei hơtŏk ‘noh kon pơlei đei jơhngơ̆m đon kơchăng kơdih lơ̆m tơdrong jang hơdai dôm grŭp, khŭl vă vang jang dăr joang, hơlen lăng bri jô̆ hloi tơ̆ gơmăng. Mưh ƀôh đei phă bri, tơ gar iŏk bri ‘noh roi tơbăt ăn dôm anih jang ngăl vă mơ̆t hơmet pơ ‘lơ̆ng tơtom. Lơ̆m pơyan tŏ sơnăm 2023-2024 lơ̆m teh bri nhôn ưh kơ đei ƀôh ŭnh sa bri pơm ăn hiong răm truh tơmam drăm bri, ‘noh jĭ gơnang đơ̆ng khŭl jang iŏk vei lăng bri hlôi chă ƀôh ŭnh sa păng băt kơdih hơvơn khŭl jang pĭt tơpăt tơtom”.

Lâm Đồng đei hơgăt teh bri brăh dang 538 rơbâu ha, kơsô̆ pĕng ƀĕnh bri iŏk đei hloh 54%. Lơ̆m kơsô̆ âu, đĭ đei vă jê̆ 400 rơbâu hek tar bri đei kla jên iŏk yua cham char bri, đei hloh 75% hơgăt teh đei bri lơ̆m dêh char. Tơdrong iŏk vei lăng bri păng đei sa yua kơtă đơ̆ng tơdrong jang tơgŭm kla jên iŏk yua cham char bri ưh khan lăp pơm đei tơdrong jang sơđơ̆ng ăn kon pơlei hơrih sa jê̆ bri, mă oei tơgop gĭt kăl vei lăng păng hơtŏk tơiung tơmam drăm bri kiơ̆ trong kơjăp ăn tơring.