VOV4.Bahnar - Vă io\k yua pơ đ^ dôm tơ drong ‘lơ\ng đei hơ dro#, apu\ng Tu Mơ Rông, de#h char Kon Tum, to\k bo\k pơ jing trong hơ to\k tơ iung tơ mang lăng lơ\m tơ pôl hơ dai hăm tơ roi tơ băt tơ mam đơ\ng cho\h jang sa đei, dôm kơ loăi ‘long pơ gang ‘lơ\ng… vă pơ tru\t hơ to\k tơ iung mu\k drăm – tơ pôl lơ\m tơ ring.

Tu Mơ Rông ‘no\h j^ apu\ng hơ tăih hơ to\, oei lơ\m tơ ter kông Ngọc Linh , đei lơ đak glung, chơ kơi đak kơ tăh păng dôm kơ dơ bri oei vei đêl so đei tơ drong ‘lơ\ng hmă, hơ yu\h to\ ‘mi kial prăt sơ năm rơ ngơp hiôk. Kơ l^h đơ\ng tơ drong hơ iă đơ\ng bri brăh hlôi pơ jing đei tơ drong đei lơ rim kơ loăi sem tơ rong, ‘long ‘nhe\t g^t. Mă loi ‘no\h tơ ring ‘nâu j^ an^h tơm đơ\ng kơ loăi pơ gang hla ‘long kăp g^t “Tơ mam g^t kơ te\h đak - Sâm Ngọc Linh”.

Tu Mơ Rông ‘no\h j^ pơ lei pơ la đei lơ tơ drong joăt joe kach mang. Lơ\m prăt 2 ‘măng iung tơ blăh aya\t Phalăng păng Mi, kon pơ lei Tu Mơ Rông 1 jơ hngơ\m đon kiơ\ Đảng, kiơ\ [ok Hồ, tơ gop jơ hngơ\m bơ ngai, mu\k drăm ăn ‘măng tơ iung tơ blăh tơ gar io\k rơ ngei te\h đak. Dang ei, Tu Mơ Rông oei vei răk lơ an^h gru groa jơ hnơr ar^h, dôm tơ mam tơ băt lơ\m rim ‘măng iung tơ blăh sơ\...

Tu Mơ Rông ‘no\h j^ an^h oei sa kơ kon pơ lei Xơ Đăng (đei hlo\h 95% măt kon pơ lei kơ apu\ng), ar^h sa tơ păt, rơ hâu ‘lơ\ng. Lơ tơ drong ‘lơ\ng jo\h ayo\ đei kon pơ lei vei răk. Dôm rông joăt joe, dôm hnam kơ jung ‘lơ\ng hơ iă kơ bơ ngai Xơ Đăng oei đei [o#h to\k bo\k rim pơ lei tơ ring hơ tăih hơ to\.

Dang ei, lơ\m tơ pôl bơ ngai Xơ Đăng tơ\ Tu Mơ Rông oei vei răk dang108 hơ mru\k ch^ng chêng păng lơ kơ loăi tơ mam tôn re\h kon kông nhen klông put, (đinh pơng), ting ning, ku\m hăm dôm boa hơ ri brông… Lơ pơ lei pơ la pơ vei khu\l hơ soang, tôn ch^ng chêng păng dôm tơ drong le#h joăt joe kơ bơ ngai Xơ Đăng. Lơ tơ drong le#h đei kon pơ lei tơ ring ‘nâu vei răk nhen le#h pơm ‘măng jang pơ lei, le#h chơt hơ iă kơ rông, le#h pơm đak tơ nglang…  

An^h vei lăng găh jo\h ayo\ Tu Mơ Rông hlôi hơ drin jang tơ gu\m ăn khu\l kơ dră rim tơ ring pơm pơ jing dơ\ng 200 blăh hơ băn ao hru\k kră sơ\ kơ bơ ngai  Xơ Đăng; rim sơ năm pơ gơ\r Năr jo\h ayo\ kơ rim hơ dre\ch kon kông, tơ [o#h hru\k hơ băn ao kră sơ\, tôn re\h, hơ ri brông, hơ soang păng dôm tơ drong tơ plo\ng kơ dâu kon kông…  

Kon pơ lei bơ ngai Xơ Đăng tơ ring âu pơ vei jang [a đak tơ\ rim j^h kông pơ jing dôm chu\n na kơ nao ‘lơ\ng, jing [l^k lơ\m pơ yan [a hnông hoăt, [ru\ng  [răng lơ\m pơ yan [a đum.

Tơ ring kăn kơ\ an^h jang Đảng de#h char ‘no\h j^ an^h tơ mang lăng jơ hnơr ar^h tơ\  Tu Mơ Rông

Dang ei, kon pơ lei tơ\ Tu Mơ Rông to\k bo\k hơ to\k tơ iung pran te\h pơ tăm sâm Ngọc Linh păng dôm kơ loăi pơ gang hla ‘long nai ư\h khan lăp vă hơ to\k tơ iung mu\k drăm, sut dơ nu\h hin kơ jăp mă oei [rư\ [rư\ pơ jing dôm tơ mam tơ mang lăng ‘lơ\ng hơ dro# kơ tơ ring.

Đơ\ng dôm tơ mam kơ pal ‘no\h jing tơ drong ‘lơ\ng vă Tu Mơ Rông hơ to\k tơ iung tơ mang lăng bri ‘long hơ dai hăm chă lăng tơ drong ‘lơ\ng jo\h ayo\, jơ hnơr ar^h kơ tơ ring.  

Sơ năm 2018, apu\ng Tu Mơ Rông tơ le\ch hlo\h 500 triệu hlak jên ăn rim tơ drong jang pơ tru\t, tơ roi tơ [o#h tơ mang lăng lơ\m tơ pôl hơ dai hăm an^h tơ mang lăng cham char bri brăh xăh Măng Ri, hơ met ming an^h gru groa g^t kăl kăn cư\ an^h jang đảng de#h char găh xăh Măng Ri.

Sơ năm 2019, apu\ng Tu Mơ Rông hơ nơ\ng tơ le\ch vă je# 500 triệu hlak jên bơ\ jang vei răk, hơ to\k tơ drong ‘lơ\ng jo\h ayo\ kon kông, tơ klep hăm an^h gru groa g^t kăl kach mang tơ\ xăh Măng Ri păng tơ mang lăng cham char bri brăh chơ kơi đak kơ tăh lơ tăl Đăk Chum II, xăh Tu Mơ Rông.

Tơ le\ch jang tơ drong tơ chơ\t 20 đơ\ng Khu\l che\p kơ\l pơ gơ\r an^h jang Đảng de#h char Kon Tum găh rơ\ih io\k dôm tơ drong jang tơm, ‘lơ\ng lơ\m sơ năm 2019 vă bơ\ jang kiơ\, apu\ng Tu Mơ Rông băt hơ dăh lơ tơ drong jang, lơ\m no\h tơ drong tơm tơ klep tơ drong hơ to\k tơ iung tơ mang lăng cham char bri brăh lơ\m tơ pôl, tơ mang lăng jo\h ayo\ jơ hnơr ar^h păng tơ mang lăng pơ gar sâm… j^ 1 lơ\m dôm trong jang vă pơ tru\t hơ to\k tơ iung mu\k drăm – tơ pôl kơ tơ ring.

Tru\h dang ei, apu\ng Tu Mơ Rông hlôi pơ jing an^h tơ mang lăng lơ\m tơ pôl tơ\ plei Pu Tá hơ dai hăm an^h gru groa jơ hnơr ar^h kach mang tơ ring kăn kư\ an^h jang đảng de#h char tơ\ xăh Măng Ri păng an^h tơ mang lăng chơ kơi đak kơ tăh lơ tăl tơ\ xăh Tu Mơ Rông; hlôi tơ roi tơ [o#h tour tơ mang lăng to\k kông Ngọc Linh hơ dai hăm tơ mang lăng pơ gar sâm Ngọc Linh; hơ dai hăm ‘no\h, athei rim xăh pơ jing tơ mam tơ mang lăng ‘lơ\ng hơ dro#.

{ok A Rin Ka – Pho\ kơ dră an^h vei lăng kon pơ lei apu\ng Tu Mơ Rông tơ băt: Tơ\ hơ năp kơnh, an^h vei lăng kon pơ lei apu\ng Tu Mơ Rông athei rim an^h jang kơ pal ako\m tơ mơ\t jên jang păng krao hơ vơn rim khu\l jang, kơ d^h tơ mơ\t jên jang io\k jang rim an^h tơ mang lăng hơ dai hăm hơ to\k tơ iung rim hla ‘long pơ gang. Apu\ng gô pơ jing rim tơ drong hiôk hlo\h vă rim an^h jang mơ dro sa tru\h tơ mơ\t jên jang, pơ jing dôm tơ mam ‘lơ\ng hơ dro# vă hơ to\k tơ iung mu\k drăm hai pơ tru\t hơ to\k tơ iung tơ mang lăng hai.  

Lơ\m tơ drong jang hơ to\k tơ iung tơ mang lăng, apu\ng Tu Mơ Rông băt hơ dăh xăh Măng Ri pơm an^h tơ mang lânkơ drơ\m. Yua kơ xăh đei te\h bri brăh tơ je# hăm an^h vei răk  Ngọc Linh, đei tơ mam sâm Ngọc Linh đe ư hơ nhang; đei an^h kăn kư\ an^h jang đảng de#h char lơ\m dôm sơ năm iung tơ blăh sơ\. Tơ\ Măng Ri đei dôm pơ lei bơ ngai Xơ Đăng oei đei dôm hnam pơm thoi kră sơ\. Xăh oei đei vă je# 200ha chu\n kơ nao, mư\h năm tơ\ âu lơ\m dôm năr hơ tuch khei 10, tơ moi gô đei lăng [a đum [ru\ng pơm jing an^h ‘lơ\ng hơ iă…

Tơ drong ‘lơ\ng đơ\ng chu\n kơ nao tơ\ xăh Măng Ri (apu\ng Tu Mơ Rông)

{ok Nguyễn Bá Thành – Kơ dră an^h vei lăng kon pơ lei xăh Măng Ri tơ băt: Đei băt hơ dăh ‘no\h j^ an^h kơ drơ\m tour tơ mang lăng kơ apu\ng, tơ ring to\k bo\k tơ le\ch jang lơ trong jang vă sơng tơ moi tơ mang lăng nhen hơ drin krao hơ vơn kon pơ lei rim pơ lei, mă loi ‘no\h pơ lei tơ mang lăng lơ\m tơ pôl Pu Tá tơ iung ming rim tơ drong jang joăt joe, vei rơ go\h cham char mă ‘yâu, hơ met ming hnam kơ jung joăt joe vă pơ yua ăn tơ moi năm tơ mang lăng.  

Tru\h hăm Măng Ri gô đei 3 kơ loăi um rup tơ mang lăng vă kơ tơ moi rơ\ih io\k lăng vă kơ băt, ‘no\h tơ mang lăng jo\h ayo\, jơ hnơr ar^h, tơ mam lăng lơ\m tơ pôl, tơ mang lăng tơ drong jang joăt joe, tơ mang lăng bri brăh, tơ mang lăng krê hơ mơt păng tơ mang lăng cho\h jang sa.

Lei lăi nhen Măng Ri, Ngọc Lây ku\m jing xăh đei apu\ng Tu Mơ Rông băt hơ dăh hơ to\k tơ iung tơ mang lăng lơ\m tơ pôl hơ dai hăm tơ mam đei đơ\ng cho\h jang sa. {ok Đặng Quốc Dũng – kơ dră an^h vei lăng kon pơ lei xăh Ngọc Lây tơ băt: tơ ring to\k bo\k chă trong vă jang hơ to\k tơ iung mơ dro sa hăm tơ mang lăng vă tơ [o#h hơ năn păng te\ch mơ dro dôm tơ mam pơ gang hla ‘long. Dang ei xăh Ngọc Lây to\k bo\k pơ\ih dôm tour tơ mang lăng jo\h ayo\ lơ\m tơ pôl, tơ mang lăng rim pơ lei kon kông kơ tă an^h tơ klep hăm tơ roi tơ [o#h dôm tơ mam pơ gang hla ‘long; to\k bo\k pơ gơ\r pơ jing dôm an^h [^ch pơ dơ\h ngôi, tơ mang lăng homestay tơ\ rim pơ lei tơ klep hăm pơ gơ\r jo\h ayo\ ch^ng chêng Tây Nguyên, vei răk jo\h ayo\ kơ bơ ngai Xơ Đăng…

Apu\ng Tu Mơ Rông hơ me\ng, tơ drong hơ to\k tơ iung tơ mang lăng hơ dai hăm dôm tơ mam pơ gang hla ‘long, tơ mam đơ\ng cho\h jang sa đei păng vei re\k tơ drong jo\h ayo\ ‘lơ\ng hơ iă hơ dro# kơ bơ ngai Xơ Đăng gô tơ gu\m Tu Mơ Rông roi ‘năr roi tơ pl^h ‘lơ\ng.

Thuem: Tơ blơ\