VOV4.Bahnar - {ok Y Ruê Buôn Yă, bơ ngai Rađe (oei krao ‘no\h Ama Ngưng) tơ\ plei Ea Knôp, xăh Cư Ni, apu\ng Ea Kar, de#h char Đắk Lắk j^ ling rơ ka tơ năp ‘lơ\ng. Hăm tơ drong jang pơm Bơ ngai vei lăng Khul Mặt trận plei Ea Knốp, [ok hơ drin krao hơ vơn kon pơ lei ato\k tơ iung tơ drong jang mu\k drăm lơ\m hnam tơ no\, pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao.

Sơ năm 1971, [ok Y Ruê Buôn Yă (đa krao ‘no\h Ama Ngưng) oei tơ\ plei Ea Knôp, xăh Cư Ni, apu\ng Ea Kar, de#h char Đắk Lắk vang jang pơm du kích tơ\ tơ ring [ơ\t [lep 19 sơ năm. {ơ\t te\h đak rơ ngei đ^ bơ\ih, sư vang jang dơ\ng chă dru\h rôp Fulro lơ\m bri kông tôch kơ mơ mat tat tơ\ tơ ring Tây Nguyên. Bro\k hơ lơ\k tơ\ pơ lei pơ la, jơ hngơ\m jăn pă gan pran, sư đei sa jên tơ gu\m linh j^ jăn 60%.

J^ bơ ngai pơ nam, tơ năp, đei đe lui yom, Ama Ngưng đei kon pơ lei pôk pơm kơ dră khu\l bơ\ jang Mặt trận plei Ea Knôp, sư ling lang hơ drin năm hơ drol lơ\m rim tơ drong jang. Gơ nang đơ\ng jang tơ năp đơ\ng Ama Ngưng, rim ‘măng krao hơ vơn, tơ drong jang nhen: “ Đ^ đăng kon pơ lei 1 jơ hngơ\m đon pơ jing tơ drong ar^h sa ‘lơ\ng hơ iă”, “ Năr yua kơ bơ ngai dơ nu\h hin”. “ ‘Mêm mơ mat”, tơ gu\m rim tơ ring to\ ‘mi kial pơ răm, tơ gu\m rim u\nh hnam mơ mat tat ling lang io\k đei jơ nei ‘lơ\ng. Mă loi ‘no\h io\k đơ\ng tơ le\ch jang tơ drong jang tơm te\h đak pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao, Ama Ngưng hlôi kơ chăng jang hơ dai hăm kơ dră Đang Chi bộ, Khu\l chă vei lăng kơ d^h plei Ea K’Nôp hơ drin tơ roi tơ băt, krao hơ vơn kon pơ lei vang jang. Hăm tơ drong kăl “ kang [o# năm hơ drol – pơ lei pơ la kiơ\ đơ\ng ro\ng”, u\nh hnam Ama Ngưng hlôi plang song300m2 te\h [ơ\t trong, ko\h hu\t 4 tơ nơm ‘long [ơ, 50 tơ nơm che\h phe đei kơ jă kơ ti hlak jên vă pơm trong nơ năm tơ ring tơ rang.  “ &nh ‘no\h j^ bơ ngai krao hơ vơn kon pơ lei lơ\m pơ lei. Lơ\m tơ drong plang song te\h pơm trong, ^nh krao hơ vơn rim bơ ngai vang plang song te\h pơm trong vă hiôk năm v^h vơ\t, hiôk jang sa hơ to\k tơ iung mu\k drăm, vei lăng sơ đơ\ng lơ\m pơ lei. &nh ling lang krao hơ vơn rim bơ ngai athei chơt hiôk plang song te\h, jên, năr jang vă tơ gop ming man trong nơ năm hiôk ăn kơ kon sâu ho\k pơ hrăm, tơ gop pơ jing pơ lei pơ la.”

Gơ nang đơ\ng tơ drong pơm ju\k yu\k trong hơ lâu đơ\ng Ama Ngưng, kon pơ lei lơ\m pơ lei hlôi drơ\ng lăp plang song te\h, tơ gop năr jang, tơ gop jên ming man rim jăl trong nơ năm tơ ring tơ rang tơ\ tơ ring. Đơ\ng sơ năm 2017 tru\h dang ei, kon pơ lei lơ\m pơ lei hlôi plang song vă je# 1.000 m² te\h; phă hu\t kơ hre\ng tơ nơm ‘long pơ tăm rim kơ loăi; tơ gop kơ hre\ng năr jang ku\m hăm te\h đak pơm trong nơ năm tơ ring tơ rang. {ok Y Khê Buôn Yă, kon pơ lei plei Ea Knôp tơ băt, blu\ng a kon pơ lei lơ\m pơ lei ư\h kơ drơ\ng 1 nơ\r hăm tơ drong plang song te\h pơm trong o#h, mă lei [ok Ama Ngưng jang, đang kơ ‘no\h mơ\ng sư tơ blang hơ dăh, dôm tơ drong đei yua đơ\ng tơ drong pơ\ih să păng pơm [ê to\ng trong nơ năm ‘no\h kon pơ lei mă mơ\ng păng pơm kiơ\. Kơ d^h u\nh hnam [ok Y Khê ku\m hlôi plang song 50m2 te\h trong.“{ok ‘no\h krao hơ vơn rim bơ ngai lơ\m pơ lei lơ\m tơ drong ming man trong nơ năm lơ\m pơ lei vă kơ kon sâu tru\h tơ\ hnam trưng hiôk [iơ\, pơ lei pơ la ‘lơ\ng ro\ [iơ\. Kon pơ lei lơ\m pơ lei ku\m mơ\ng păng pơm kiơ\. Kon pơ lei tôch chhôk. {ok ku\m akhan kơ đe ako\m jang sa mu\k drăm, rong rơ mo, rong nhu\ng, jang mir vă hơ to\k tơ iung mu\k drăm, hơ to\k ‘lơ\ng tơ drong ar^h sa đei thoi no\h mă ke\ vang tơ gop pơ jing pơ lei pơ la.”

Ư|h khan hlo#h vao tơ drong joăt oei sa đơ\ng kon pơ lei lơ\m tơ ring, Ama Ngưng oei chă ho\k pơ hrăm kơ d^h vă đei hlo#h vao găh khôi luơ\t, tơ tom băt kơ tơ\ng ang, dôm tơ drong, tơ chă hơ len tơ drong tơm pơm ăn, hơ drin tơ [ơ\p rim pang vă sek tơ lang pơ tôch tơ drong pơ ma ư\h kơ lăp băl đơ\ng tơ ring. Đơ\ng sơ năm 2015 tru\h dang, sư hlôi sek tơ lang jơ nei dôm j^t tơ drong đei [o#h lơ\m pơ lei pơ la, sek tơ lang pơ ‘lơ\ng tơ tom rim tơ drong ư\h kơ lăp băl đei [o#h plơ\ng, ư\h kơ le# đei [o#h dôm tơ drong kơ tang, tơ drong sơ đơ\ng ch^nh tr^, sơ đơ\ng tơ pôl lơ\m pơ lei đei vei kơ jăp. Hơ dai hăm ‘no\h Ama Ngưng oei tơ roi tơ băt, krao hơ vơn kon pơ lei hơ drin vang jang hơ to\k tơ iung mu\k drăm, hơ to\k ‘lơ\ng tơ drong ar^h sa tơ gop pơ jing pơ lei pơ la.“{ơ\t lăp năm krao hơ vơn ku\m mơ mat tat, mư\h ^nh năm krao hơ vơn thu jên pơm trong đei hnam tam mă đei pơ kă, đei hnam pơ ma tơ păt ‘no\h ư\h kơ đei. &nh athei krao hơ vơn păng akhan đe sư ako\m jang sa mu\k drăm, rong rơ mo, rong nhu\ng, jang mir vă hơ to\k tơ iung mu\k drăm, hơ to\k ‘lơ\ng tơ drong ar^h sa đei thoi no\h mă ke\ vang tơ gop pơ jing pơ lei pơ la.”

{ok Nguyễn Văn Vĩ, Pho\ kơ dră an^h vei lăng kon pơ lei xăh Cư Ni tơ băt, hăm hơ năp jang bơ ngai đei đe lui yom lơ\m tơ pôl, ama Ngưng nhen gơng pơm tơ [ư\h đơ\ng kơ dră đảng, kơ dră tơ ring, khu\l tơ pôl hăm kon pơ lei, tơ gop pơ jing plei Ea K’Nốp hơ to\k tơ iung mu\k drăm, sơ đơ\ng găh ch^nh tr^, păng ling lang yak hơ drol rim tơ drong jang kơ tơ ring: “U|nh hnam Ama Ngưng j^ u\nh hnam pơm ju\k yu\k trong hơ lâu, đei tơ drong joăt vei răk tơ drong ‘lơ\ng hơ iă jo\h ayo\ kơ bơ ngai ê đê, [ok hơ nơ\ng vang jang krao hơ vơn kon pơ lei tơ\ pơ lei 1 jơ hngơ\m đon vang pơ jing pơ lei pơ la. Oei lơ\m pơ lei [ok đei rơ\ih io\k ‘no\h bơ ngai đei đe lui yom tơ\ lơ\m pơ lei, kơ d^h kâu [ok ‘no\h j^ bơ ngai hlôi vang jang kach mang. Đơ\ng ro\ng kơ pơ jing u\nh hnam ‘no\h đ^ đăng dôm tơ drong lơ\m pơ lei [ok adoi jang ngăl, pơm ju\k yu\k trong hơ lâu krao hơ vơn kon pơ lei 1 jơ hngơ\m đon, tơ gu\m kon pơ lei tơ\ lơ\m pơ lei vang jang đ^ đăng rim tơ drong jang. Lơ\m tơ drong pơ jing tơ ring tơ rang’nao [ok pơm hơ năp jang tôch kơ g^t kăl lơ\m pơ lei, krao hơ vơn kon pơ lei pơ\ih trong, plang ‘long, plang song tơ mam, vang tơ gop jên vă pơ\ih trong. Dang ei um ai plei Ea K’Nôp hlôi tơ pl^h ‘lơ\ng rơ đăh ‘nâu jing tơ drong jang ư\h kơ ie\ đơ\ng kơ d^h [ok Ama Ngưng, [ok jing an^h gơ nang đơ\ng kơ dră Đảng, khu\l kơ dră tơ ring.”

Rơ ne\h, t^h vơ\ đơ\ng pơ lei pơ la, vang jang tơ drong jang du kích io\k đơ\ng ‘nao 19 sơ năm, đang kơ ‘no\h mơ\t tơ\ bri brăh chă dru\h rôp FULRO; v^h hơ lơ\k tơ\ tơ ring, mă đơ\ng jơ hngơ\m jăn pă gan pran, mă lei linh j^ jăn Ama Ngưng oei tơ\ plei Ea Knôp, xăh Cư Ni, apu\ng Ea Kar, de#h char Đắk Lắk ling lang pơm ju\k yu\k trong hơ lâu, đei lơ tơ gop pơ jing pơ lei pơ la.

Nam Trang: Ch^h

Thuem: Tơ blơ\