Meyah lagu “Daoh dam dara’’ lac doh javap jahlơi nao mai pambuak talei rohim anit ranam gauk di likei dam - kamei dara, ye lagu “Khăm Thơng’’ lac panuac daoh yamen li-an di dom urang prong thun brei ka gau, piah brei thau hatung hatian atau panuac salam song khan brei thau ka rai duik. “Khăm Thơng’’ lac sa janih gheih mekre dalam ragu daoh bhap bini Gia rai. Kadha vak di Nay Zét, urang vak di rayo sap ndom Việt Nam hu khan ka dom gheih mekre dalam lagu doh bhap bini Gia rai:
Takre ragu daoh bhap bini meng sit, saai Rmah H’Prăm, daok di palei Ia Bia, xã Ia Le, huyện Chư Pứh, Gia Lai, kadha doh njom tame dalam rilaow darah ye, nan ye tuk pang urang doh, saai khin daoh javap veik ka bui hatai. Song panuac doh dak bingi pang jang, lai la-an jang tuk hu lagu chiêng, lagu capi song hasit alak cần.
Nghệ nhân Rmah H’Prăm khan lac: “mehit sap chiêng, sap capi ye khin pok sap doh. Tuk drei oh ka menyum alak ye dok melau melaik. Tuk hu alak hasit bloh, mehit capi, mehit chiêng ye doh. Yaom lac drei doh oh gheih, min tuk mehit sap capi dalam hatai oh daok kandang hu, takre doh lo.
Saai H’Prăm brei thau, abih di nyu lac tuk mehit sa urang likei doh dahlau, saai chreih chrai dok javap veik chip. Kayua panuac doh ragu bhap bini biak bingi pang, brei mboh hatai meyit meyau. Tuk hu ayuh sahabat, adei saai mai tal sang ma-in, payah mbang huak bloh, saai doh tangi sua, klah rabha bruk ngak yaok harei. Saai khin tapa panuac daoh ragu bhap bini, piah caik veik dalam hatai adei saai ayuh sahabat, jeng khin ka urang meyaom lac drei gheih.
Ngan saong dom urang mbang camereip mai tal sang, saai Rmah H’Prăm taduan meng panuac daoh ragu bhap bini, meng dom panuac daoh biak gheih, mekre: “Takai saai tagok tal sang, tangin saai pan tame pambah mbang sang adei. Saai yam tame bilik taduan tuai, rup di saai dok ala jiak ging pui, bo sang adei oh hu menuk piah sik rilaow daa saai, oh hu alak bingi payah saai menyum main, oh hu pakao hala daa saai njuk,, oh hu kangik daa saai maong iek ka bui sambai …” atau “ Mbaok saai hulin oh ka krein randap, angan saai lin oh ka thau, saai lac urang meng palei atah, palei karei mai ni mbang camereip …’’.
Ragu doh bhap bini Gia rai biak mbuan doh, mbuan bac song mbuan tui , kayua lagu di nyu biak mbuan. Min oh njauk lac urang halei daoh jeng hu urang takre pang. Amuk Giá Mep, daok di palei Kênh H’mek, xã Ia Blứ, huyện Chư Pưh, thun ni umo labaih 80 thun. Tuk dok ranaih, amuk takre doh ragu bhap bini song bhian doh javap jalơi song dom likei dam dalam palei. Meyah urang doh oh njauk, muk oh jalei veik song klaak nao.
Muk Giá Mep lac: "Meyah doh oh njauk quy tắc, gieo vần oh gheih ye oh thau hagait, urang doh ragu bhap bini lac yau nan. Oh lac pok sap doh, gieo vần bak gùi, bak canaih bo oh thau, nyu oh tame dalam hatai menuac. Pagap yau gieo vần ndom ka pren ranaih, meyit meyau di 2 urang “Hatai suh sah yau ikan bống luan ia bilan , ikan caluia chat angaok mbaok ia, bingu njam Djoh, boh Teng neng dok rak, dok tabiak boh” …brei njauk jalan di nyu, meyah suan jalan lac daoh oh tame gauk. Urang doh ragu bhap bini gheih ye nyai panuac hagait njauk panuac nan. Dok menuac oh thau gieo vần ye oh doh gheih. Menuac doh gheih brei thau sahneng, dok urang doh oh gheih ye doh luac harei oh duah hu jalan tabiak.
Urak ni, lagu doh bhap bini Gia rai oh dok hu labik daoh me-in yau dahlau daih. Min, doh javap jalei jeng daok lac sa kadha gheih mekre dalam dom harei rija roya prong di bhap bini song yaok boh sang. Biak damen lac dom urang thau doh ragu bhap bini, abih di nyu nan lac thau doh javap jalei ka njauk, ka gheih ye dak harei dak takik nao./.
Viết bình luận