29-3 Ngak hagait piah nghề thủ công meng kan bangsa Chăm oh lihik naobinah 1: Bruk dom palei ngak bangsa Chăm di Việt Nam
Thứ năm, 00:00, 29/03/2018 hanipha hanipha

Meng haluk song pui mik va Chăm hu ngak tabiak dom pandap panda piah pandar yaok harei tal urak ni jeng dok hu khik ramik. Tari tarieng song gheih ngak meng 2 plak tangin, meng hatai takre  bruk di urang ngak lan am, haluk hu jeng dom boh  lư trầm, gaok haluk, ging dhan , pakaong ia…mekre siam,kak kajap song rai duik menuac urang.  Bruk pato bruk, meng rai ni tapa rai deih, palei Bàu Trúc di ban sit Phước Dân, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận lac sa dalam dom palei ngak lan an lavik saman di abih di urang Chăm urak ni jeng dok ngak. Bruk ngak lan am Bàu Trúc hu pok brei angan inem krung phi vật thể pakat negar. Min palei ngak ni dok dang anak bruk mbuan si lihik nao. Dahlau deih tuk salah bruk ngak nong, labaih 250 boh sang tuk halei jeng jar var song bruk ngak lan, pachreih hu labaih 1.000 urang ngak. Yaok thun ngak hu meng 100.000 tal 120.000 pandap dom janih, dalam nan hu: bình lan,  rup patau nữ thần Apsara...hu pandar piah trang trí nghệ thuật, ngak mekre dalam sang. Min, labaih 6 thun ni mai, kayua khin abih takik jien njuh am cuh, dom sang ngak lan patrun tuk vak am cuh ngak ảnh hưởng chất lượng pandap,ba tal  samar ra-ai, talah..yau nan ye dak harei dak kan pablei hu. Urak ni tok dok labaih 100 boh sang dok ngak. Jien mek tame tui kuhria yaok urang ngak meng  800 tal 1 triệu đồng sa bilan . Kayua yau nan ye, bruk ngak di palei lan am Bàu Trúc meda lac daok ngak brei hu ngak. Nghệ nhân Đàng Thị Lực, thun ni umo 60 thun daok di palei Bàu Trúc, tỉnh Ninh Thuận duh hatai lac 

Băng tiếng Chăm: 

Bruk menyim khan bai urak ini jeng daok hu mboh di rilo palei Chăm dalam dom tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận song  An Giang, min praong di abih lac di palei  Mỹ Nghiệp, ban sit  Phước Dân, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận. Urak ni hu  500 boh sang dalam palei Mỹ Nghiệp daok ngak bruk ni. Dalam nan hu  1 hợp tác xã song 22 cơ sở sản xuất, ngak khan bai, jhih dahlah. Bruk ni dok ba bruk ngak ka labaih 800 urang ngak, jien mek tame yaok thun labaih 15 tỷ đồng, tui nan, yaok urang yaok bilan duah hu 1 triệu meteh. Pandap menyim di urang Chăm hu biak rilo janih yau khan, aow, bóp, kadung, …biak gheih, biak mekre. Min kayua khin laba ralo, dom boh sang ngak tabiak dom pandap oh siam song pablei yaom beir jang, ngak brei trun angan je di pandap khan bai di darak pasa. Lingiu di nan, kayua dom pandap jhik, mẫu mã siam, yaom lap pablei di darak pasa, bruk pablei salih pandap menyim di palei  Mỹ Nghiệp dok gaok rilo kan kandah. Di Mỹ Nghiệp hu sang amuk  Thuận Thị Trào kak kajap hong bruk menyim khan bac lavik rai abih dalam palei meng jiak 60 thun ni mai. Amuk Trào suh sah lac:

Băng tiếng Chăm: 

Piah palagaih ka dom palei ngakkhik ramik song patagok, dom thun tapa, meng kadung jien Trung ương song puk palei hu buh tabiak yaok pluh  tỷ đồng piah padang ngak jalan mbak nao mai, dong phun jien, patao bruk ngak. Taeng tinh Ninh Thuận hu buh jien tabiak padang ngak sang parang iek, pambah mbang palei ngak, dong padang 4 ging am cuh lan, jamriak menyim… abih tih jiak 38 tỷ đồng. Yaom lac yau nan min dok kurang song oh ka samu gauk, nan ye oh tagok hu pren khang di palei ngak, abih di nyu nan lac bruk du lịch. Phun jien brei mesraiy piah daong patagok bruk ngak oh ka pabak hu, bruk mesraiy phun jien daok gaok kan kandah kayua oh hu drap ar piah padang. Bruk pato pakai song paglong tangin gheih oh ka hu sangka tal labik tal dhua. Kayua yau nan ye, piah ka khan bac, lan an Chăm jeng pandap piah pablei song bruk ngak meng kan peih praong jang lac biak kan kandah. Ong Võ Viết Hiếu, Giám đốc Pasak pachreih khuyến công song  Xúc tiến pablei salih tỉnh Ninh Thuận brei thau

Bruk kan kandanh tra di dom palei ngak lac bruk kham merat di yaok labik ngak, mik va  oh salih jalan ngak, oh salih mẫu mã, oh pasiam chất lượng tui hatai cong di urang pandar, ye dom rik dong jeng oh hu siam lagaih 

 

Anak bruk yau nan, di dom palei ngak Chăm Nam Bộ hu padang hợp tác xã yau: Hợp tác xã Gốm Bàu Trúc, Hợp tác xã menyim khan bac Mỹ Nghiệp, Hợp tác xã menyim, pet  Châu Giang,piah pambuak bruk, patagok pren meriak gauk. Min kayua ilamu daok biar, nan ye bruk khik ramik,  điều hành di hợp tác xã oh ka pabak hu jalan ngak mbangkinh tế urak ni. Dom  hợp tác xã ni  ngak oh kein laba. Taphia di nan, kayua dom pandap di palei ngak ni oh lac pandap piah pandar yaok harei,  nyu daok dang di kreh jalan kinh tế song  văn hóa, yau nan ye tuk kinh tế kan kandah, ye bruk khik ramik song patagok palei ngak meng kan dak kan kandah jang ./.

 

 

hanipha
Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023
KADHA DAOH “DHAR  PHOL AMAIK”

KADHA DAOH “DHAR PHOL AMAIK”

CHAM.VOV.VN - Kadha daoh “Dhar phol amaik” kayua Aruah rapaneh Đàng Năng Quạ paneh tabiak, tui sap daoh di Thập Ariya hu ngak brei druat druai baoh hatai rilo menuac saong thaot binguk amaik rambap rambeip, tuk pasang plang lahik, sa drei raong anek praong jeng menuac jeng urang.

20/10/2024

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)