Urang Raglai daok meng lavik samar di bhum taneh Nam trung bộ saong daok di sa thung lũng dalam hu ceik glaong vir taom dar. Pandap ngak bruk ralo meng lac: văng,, cagat, chà gạc, gai buac hareik, tuk yuak padai ye puak meng tangin. Urang Raglai raong kabau, pabui, menuk, ada. Dahlau daih piah pandar tame bruk paling yang. Urak ini kabau, limo pandar piah pajeng pandap. Pabui, menuk, ada jeng pandap piah pablei salih atau piah mbang. Urang Raglai thau pak kreim la-a ngak dom pandap caik, pandap ring brah, pandap bak. Bruk thủ công ralo meng lac kayua likei ngak.

Sang daok di urang Raglai bhian padang angaok mbon ceik mbaiy mai gah ia cruah saong bhian padang atah di gauk. Urang Raglai daok sang glaong (daok ieu lac sang atah) lac labik daok di 3, 4 rai rah ala bruk khik iek di po sang, bhian lac urang taha, praong thun abih dalam baoh sang, dalam but pajaih.

Baoh sang atah meng kan di urang Raglai hu padang ngak khang kajap, vir taom dar sang daok hu paga khang, hu sa atau dua pabah mbang tame tabiak saong bhian hu máng ia meng krem ba meng cruah mai piah pandar yaok harei saong hu labik menei kapah ka urang kamei, anek kamei, uranaih. Langiu di nan, di puh daok pala drak, urang Raglai daok hu sang puh piah mbang menyum padeih padei dalam dom harei ngak puh, hu kho tạm piah caik kaya nong dahlau di tuk ba mai sang.

Ndom ka khan ao meng kan, urang likei Raglai cuk ao bà ba atau capha âu áo sơ mi. Urang kamei ye cuk khan atau capha ao sơ mi, ao bà ba, dalam dom tuk rija roya, tuk ngak yang jeng yau harei karei. Meng kan urang likei Raglai taoh ao, cuk khố; urang kamei mbaik khan menei, cuk ao panak glaoh meng akaok. Pandap cuk di urang kamei hu kong tangin, kong takuai, vòng cườm, parik meng bal atau meng pariak.

Urang Raglai tui darah gah amaik, mbiah tal urak ini urang jeng daok khik min hu salih karei tui raidiuk bahrau. Anek kamei tok pasang likei ba mai gah drei  tui jalan sahneng lac“Tak phun glai mai ngak sang, mek urang mai ngak menuac sang drei”. Metau likei, urang pasang jeng trụ cột dalam sang diuk min dom bruk praong jeng kayua diuk saong ong mik gah diuk quyết định. Anek kamei ndih tapui tabiak caik họ amaik saong khik talei but pajaih tui darah gah amaik luac 7 rai. Varis hu ka anek kamei, abih di nyu nan lac urang kamei taluac.

Urang Raglai jia lac hu rilo yang mebhang.. Urang mek angan patau, ceik, phun glai, anek athur ngak họ ka drei saong iek yau sa vị thần hộ mệnh. “Giàng” lac vị thần linhvô hình glaong di abih. “Giàng” hu daong ka anek menuac patuah jamo atau ba mai bala ka anek menuac kayua yau nan ye urang Raglai bhian kakuh giàng piah oh njauk trừng phạt metai saong likau ka bilan pala drak njauk. Langiu di nan, urang daok kakuh dom yang yau: yang ceik, yang glai, yang padai.

Urang Raglai jeng saneng lac urang metai suan yava jeng daok diuk di lot daih, nan ye vir taom dar kabô hu pala dom phun patei, tabau, menaih, khoai môn saong rabha drap ar ka urang metai meng dom ché, chiêng, kanduh baoh kadoh thu, gùi hu jan pacah atau ngak tahak, kayua nan lac pandap pandar di kamot. Angaok kabô hu padang sang kubo mblo tagok dom geng, angaok dom geng nan hu sarak rup kapal, cim daok par, bingu lan… Tuk hu ginup jien padai urang peih ngak  nhang ameh lac ngak yang ka urang metai mbang puac di abih hadei di nan bỏ mả.

.Bhap bini Raglai hu truyện thần thạo ndom ka dom yang pajeng lingik tasik, taneh riya, menuac sia saong abih janih. Dom dalikan, dom panuac pandao, panuac pandit ndom ka bruk ngak puh, adat cambat tanarakung, mesruh pacang bala meng langik tasik, athur jhak, ka bruk anit ranam taneh ia, anit ranam gauk. Daok ragu daoh bhap bini ye hu dom ragu yau alau(ndom lì, daoh calei gauk), ragu xúri (daoh mbuah ka rup drei), ragu se ngai (daoh tỏ tình).

Daok alat ragam ye urang Raglai hu bộ chiêng ginup 12 baoh hu pandar tui yaok kapul 4,6,7 atau 9 gam saong baoh hagar klik lasa ngak nhịp. Bruk njauk biai nan lac, dalam ndam metai hu kadha  tamia palao urang metai ngan saong bộ chiêng 7 baoh. Alat ragam daok hu khèn bầu (sara ken), khen cambuai hu 2 janih radih a hoát saong đàn nding krem (chapi). Urang Raglai jeng thau pagam dom candaih patau jeng bộ đàn biak gheih hu taong yaom lac đàn patau tiền sử, lac alat ragam klak abih di anek menuac./.