Tal harei 10 bingun bilan Tha tui saka ia bilan, bhap bini dom bangsa takik daok gah Pai Nghệ An chreih chrai bui sambai peih ngak adat trun hamu atau daok iew lac Roya Lồng tồng. Taong abih 10 huyện bhum ceik Nghệ An, lac labik hu urang bangsa Tháidaok, jeng jak gauk peih ngak adat trun hamu, tagok apuh thun birau dalam bui sambai. Karei jang yaok pluh lễ hội di rilo bhap bini urang bangsa karei, urang Thái iek adat Lồng tồng atau adat trun hamu lac kadha praong abih dalam thun birau piah pok meyaom, pachreih urang ngak hamu ngak apuh, pachreih bruk ngak kinh te, patruh iek patrun kathaot. Adat trun hamu di urang Thái daok di Nghe An hu peih ngak praong prang, da-a yang kayua urang hu angan je dalam palei dang tabiak ngak, hu caik alak can saong dom janih pandap kayua mikva ngak tabiak yau ahar bánh chưng, ndiuk, manuk, pabui, ikan, hala paneng…paling tagok yang ceik, yang glai, yang patao ia, kraong craoh, chraong daong brei hajan pandiak siam lagiah, phun kayua that hijao; limo kubao caih menek bak var; thei thei jeng hu prein yawa khang kajap, hu rilo siam mekre, sang halei jeng trei sir. Langiu di nan daok peih ngak dom adat brei ka dom likei, kumei da-ra angui cuk khan ao bangsa, trun hamu tam padai, rok ribaong ba ia tame hamu, jak gauk beik ar…peih mbaok ka sa thun tari tariang ngak mbang, hadah akok sahaneng ngak tabiak rilo drap ar ka drei saong ka puk palei. Harei ini, Lồng tồng oh lac hu mikva daok khik ngak tui meng kan bo daok hu pambuak saong patagok bruk du lich, pachreih hu rilo tuai damuai mai rivang iek di tuk akok thun birau.
Jeng hu makna likau ka thun birau pala drak njauk, mikva Mường Bi daok di huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình peih ngak le hoi trun hamu di harei 7 bingun bilan Tha ngan saong rilo bruk ngak yau: Tadaun raok thánh Tản, pakacah xắc bùa, taong banh saong dom janih padhih karei di bangsa, pakacah ngak pandap mbang, daoh tamia…Ong Bùi Văn Tinh, Akok Ub bhap bini huyen Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình brei thau: “Thun ini, langiu dom bruk ngak ilamu adat cambat, daok hu yaih khan dom pandap ngak nong, ilamu di urang Mường jeng yau Mường Bi di Tân Lạc”.
Hadei di dom harei Tết, bhap bini Mông daok di tỉnh Lào Cai peih ngak adat Gầu Tào. Le hoi Gầu Tào lac le hoi main ceik atau adat likau brei haniam siam hu meng kan di urang Mông daok pak tỉnh Lào Cai saong dom tỉnh bhum ceik Tây Bắc. Harei peih hoi Gầu Tào bhian lac harei Thak girai atau harei thak Kubao dalam bilan akok thun birau. Yaok urang brei palih ruah sa phun kreim praong tapak piah ngak phun nêu. Phun nêu hu padang di mblang praong, laneng lanoi, kreh labik ngak le hoi. Tuan angaok phun neu hu kalaok alak, mbuac padai apuh, tangei saong tanjiak bhong piah pathau tagok po yang , langik tasik thau. Hadei di tuk da-a yang likau brei prein yawa khang kadang, yauk kuak hu rilo padai brah, urang parabha gauk tagok ceik, trun hamu labik jiak nan rivang puh hamu akok thun birau. Hoi Gầu Tào rah tabiak tal abih harei 6 bingun Tết, hadei di nan mikva nao ngak hamu, ngak apuh bilan Xuân./.
Viết bình luận