Binh thuan 40 thun tu hao nao tagok

  Hadei di tuk taong tayah “hala pasei pacang” Phan Rang, peih paha Ninh Thuan, cánh quân Duyen Hải daok taong tame gah meraong pambuak bruk saong dom kapul puk palei peih paha tỉnh Bình Thuận di harei 19/4/1975. Hadei di 40 thun peih paha, tinh Binh Thuan hu rilo salih barau, min tukvak sajarah nan jeng daok khik tamo dalam akaok di dom urang lin kien cường rik daong peih paha bhum palei. Kadha vak “ Binh Thuan 40 thun tu hao” di Viet Quoc, urang vak di rayo sap ndom VN daok di ban raya HCM brei thau veik ka bruk tu hao nan :

 Ban sit Phan Thiet, tinh Binh Thuan dalam dom harei ini ndung bak sambo bhong hala dok bingu. Yau dom urang dahlau thiah ngak bol lin hu pan phao khik caga palei negar, ong Nguyễn Thành Tâm (dahlau thiah dang akaok Tiểu đoàn 482), oh var hu harei jayah atah di ini 40 thun. Akaok bilan 4/1975, bruk mesruh metak daok hu lagaih ka bol bala drei. Ngak tui tacei pato di angaok, bol bala saong bhapbini Binh Thuan daok taong tame kol khamang, peih paha dom bhum palei. Dalam nan, Chi khu Ma Lâm - Thiện Giáo lac labik praong njauk taong tayah. Lac urang pan akaok Tiểu đoàn 482 taong tame Chi khu ini, urang dahlau thiah ngak bol lin Nguyễn Thành Tâm brei thau : Tiểu đoàn 482 di Bình Thuận saong Tiểu đoàn đặc công 200C gam Tiểu đoàn pháo di Quân khu pataom gauk mai piah taong tame chi khu Ma Lâm. Hadei di nan, Trung đoàn 812 angaok Đà Lạt cơ động mai. Melam 7 taong tame Ma Lâm. Chi khu nan lac labik taong puac abih piah tame  Phan Thiết.)

 21 tuk harei 8/4 drei ngak po Chi khu, taong tayah cứ điểm praong khik caga gah Brak Phan Thiet, ngak ka dom đồn bót di khamang tapen jalan 8 saong dom labik taphia nan mboh biak huac. Piah ba mbuan lagaih ka bol lin chủ lực tame taong meblah saong peih paha Phan Thiet, meng harei 14 tal harei 18/4, lin di drei hu mbaok di tatua Phú Long yaom lac hu bom đạn biak khang meng dom mbang phản kích di kol khamang. Ông Văn Minh Trường, dalau thiah pan akaok Trung đoàn 812 gam saong đồng đội  oh huac metai lihik piah khik ka tatua Phú Long hu tamo, cang raok bol bala chủ lực tame peih paha Phan Thiết. Ông Trường khan lac : Hu sanya haong Chính ủy bloh, yaom lac daok menuac lac daok taong,meyah lahik paje lac habal gaok ông hu. Nan ye, oh huac metai lahik, oh caik lahik tatua saong  trạm Phú Long).

   Dalam melam 18/4, radiah tăng di drei tabiak mbaok di labik lingiu ban sit, dom sruh M113 di kol khamang tabiak pacang saong kol lin samal mbaiy akaok nduac klaak. Tỉnh trưởng Ngô Tấn Nghĩa oh tagok trực thăng hu, samar nduac tabiak gah likuk ndik tagok sa sruh gilai sit dauk tabiak tasik. Ông Phạm Việt Dũng, dahlau thiah lac Trợ lý Binh vận Trung đoàn 18, Sư đoàn 325, Quân đoàn 2 taong tame peih paha Phan Thiet hadar veik :  tuk taong tame Phan Thiết  saong tal tuk kol drei peih paha Phan Thiet, kol khamang oh daok pren piah taong. Jaik 8 tal 9 tuk pagaiy harei hadei meng hu dua sruh kapak ahaook mai plaik mbom Phan Thiết. Min dua baok bom barau patuh njauk gaok pháo cao xạ di Sư đoàn 673 di Quân đoàn cuh tagok ngak ka kol nyu huac oh mai tal Phan Thiết mbang dua tra.

    Drei meblah sở chỉ huy tiểu khu, tòa hành chính, Lầu Ông Hoàng, đồn Trinh Tường saong dom labik praong karei, taphia nan taong tayah sang guk peih palao ka dom ayut, bhapbini drei gaok kol khamang mek kareik. Takl 13 tuk harei 19/4, tinh Binh Thuan hu peih paha. Uy mban quân quản di drei tame mek khik thị xã, dak padang karja bhapbini.

 Tapa 40 thun, urak ini maong veik, bhapbini Phan Thiet – Binh Thuan mboh bhum palei drei hu salih karei jang duk saong mengkan. Sang glaong rilo tal pakacah gauk tamuh tagok,  jalan mbak hu peih praong jang, brei mboh ka bruk nao tagok di bhum taneh ini. Ong Duong Hiển Mạnh, sa urang daok di phường Phú Thủy, ban sit Phan Thiết mboh lac :  Hadei di tuk mesruh metak barau nao tapa, ban sit Phan Thiet tuk nan kan kathaot saong sang danaok taik tahak kayua mesruh metak caik veik. Urak ini hadei di 40 thun, ia mbaok hu salih karei. Meda ndom lac, nan sa jalan barau biak praong dalam ilimo saong bruk patagok kinh te.    

Meng sa tỉnh kan kathaot, kinh te takik patagok, jien mek tame kadung jien karja bair, raidiuk bhapbini daok rilo kan kandah, tal urak ini, jien mek tame kadung jien karja di tỉnh meng 140 tỷ đồng (thun 1993) hu tagok labaih  3.800 tỷ đồng (thun 2014). Tốc độ patagok kinh tế yaok thun hu jaik 12%. Kinh tế patagok hu daong ka tỉnh langyah dom bruk xã hội hu rilo siam lagaih. Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Bí thư Tỉnh ủy Bình Thuận brei thau : Tỉnh Bình Thuận meng sa  tỉnh thu lagu hu jeng sa tỉnh caga hu ia. Meng bruk nối mạng thủy lợi saong patagok dom kraong, ribong, taneh ngak padai di tỉnh hu ia pruh meng 8,4% (thun 1991) tagok jaik 80% (thun 2015). Pren khang gah du lịch, công nghiệp, abih di nyu nan lac pren khang gah ngak nông hu khai thác dak harei dak siam jang. Kinh tế Bình Thuận paglaong hamit  saong patagok jang .)

    Urak ini ndom tal Binh Thuan, urang sahaneng samal tal sa labik du lich hu angan, sa bhum pala thanh long praong abih taneh ia gam saong dom janih đặc sản hu angan ye : ia mesin Phan Thiet, ia khoáng Vĩnh hảo; jaik di ini daok hu dom pandap : anek jah, katak trôm saong hadang pajaih…ba mai yaom kinh te glaong. Kinh te ngak nong, du lich saong kinh te tasik oh padheih patagok, ba mai raidiuk drei sir ka bhapbini puk palei.

    Pahadar 40 thun harei peih paha bhum palei lac harei piah ka Dang Bo, karja saong bhapbini Binh Thuan hadar veik dom trang sử hào hùng di puk palei, di bangsa piah tụ hào jang, pataom veik alamu dak padang bhum taneh ini dak harei dak siam mekre, ginup meda, hadah hadai./.