Dalam ilamo nghệ thuật Việt Nam, đàn tranh nan lac janih alat ragam bangsa hu biak ralo urang takre. Sap đàn tranh hu jeng bhian randap dalam hatai di yaok urang Việt Nam, kayua nan lac sa binah bản sắc ilamo  saong suan yava Việt. Harei ini,  đàn tranh oh lac hu khik ramik saong patagok dalam negar bo daok pambak prong tal grauk labik, grauk negar hu urang Yaun daok. Hương Lý, urang vak di rayo sap ndom Viet Nam daok di bal raya Hồ Chí Minh hu kadha vak “Đàn tranh - sap ndom meng hatai di bangsa”.

Tapa 7, 8 abap hu ba tame meng negar lingiu saong patagok, đàn tranh hu urang Việt Nam ngak jeng sa janih biak karei dalam taong, paik, ragu, ragam. Saong đàn tranh hu jeng alat ragam bangsa, gheih, mekre tui meta maong di urang Việt, ndung bak ragu ragam Việt Nam. Tal urak ini, đàn tranh nan lac sa dalam biak takik janih alat ragam meda me-in hu tui ralo kadha karei di gauk yau: paik sa drei, paik song tấu saong hòa tấu. Đàn tranh jeng meda me-in hu tui ralo thể loại, meng nhạc Chèo gah barak, daoh Huế gah kreh negar atau tài tử gah meraong. Nhà giáo ưu tú, Nghệ sĩ ưu tú Phạm Thúy Hoan brei thau: Nan lac sap ndom biak jaik taphia haong sap ndom di bangsa drei. Tuk pang sa sap đàn tranh, drei mboh yau hu kadha hagait nan biak jaik taphia, pagap yau sa ayat "Thei nao Bến Ngự brei drei kakei hai” ye đàn tranh meda paik lac "tăng... tằng" blaoh kateik tagok jeng ta.. tá ta..., tằng ta tằng". Tok sa sap min drei jeng mboh biak bingi, biak anit ranam.

Mai meng gheih  mekre di đàn tranh  bo nyu pachreih oh takik menuac mai tal nyu. Dom urang takre đàn tranh urak ini thei jeng thau tal Thạc sĩ- nghệ sĩ Hải Phượng. Sap đàn tranh di Hải Phượng nyu biak bingi, biak yamen.. Sap đàn nan hu tui sa-ai nao tapa labaih 20 negar,  pak taong abih dom mbang liên hoan, sự kiện âm nhạc prong. Tapa nan, đàn tranh hu jeng bhian randap haong ayut sahabat dunya tuk ndom tal alat ragam meng kan di Việt Nam. Thạc sĩ - nghệ sĩ Hải Phượng ndom lac:  Ngan haong Hải Phượng, bruk ma-in đàn tranh jeng lac brei mboh hatai ranam taneh aia. Drei tuk halei jeng pato ka dom adei lac: tuk đàn, njauk thau  lac drei ini urang Việt Nam, ranam âm nhạc Việt Nam. Tuk dom adei bac, dom adei jeng njaom hu dom ragu ragam di  Việt Nam saong hadei di nan yaom lac dom adei hu ngak nghệ sĩ chuyên nghiệp atau oh, ye dom adei jeng hu bhian randap haong ngan haong ragu ragam di Việt Nam saong dom adei ranam taneh aia tapa dom ragu ragam bangsa nan.

Tuk sap đàn tranh yava tagok, dalam hatung hatian di yaok urang Việt Nam, rup binguk taneh aia sron mbon, salamat ba gauk tuh mai. Oh lac yau nan thaoh bo dom urang Việt atah palei tuk halei jeng mboh uan mboh anit ragu ragam meng kan. Oh lac pang atau iek biểu diễn, ralo urang Việt atah palei daok duah jalan ba ragu ragam bangsa tabiak dunya min daok khik hu ilamu Việt. Sa dalam dom urang nan hu sa-ai  Hồng Việt Hải, sa bác sĩ Y học cổ truyền daok pak Seattle, Mỹ, biak ranam đàn tranh. Labaih 10 thun tapa, langiu di bruk pasang iek ruak yaok harei, sa-ai Hải iek đàn tranh nan lac ayut nao gam, klah rabha dom bui sambai saong peih bruk khik ramik ragu ragam meng kan Việt Nam di taneh ia lingiu. Sa-ai Hồng Việt Hải hu padang sa kalup kapul đàn tranh Hướng Việt hu jaik 100 urang: Tuk daok atah palei ye hasit hagait nan ndam gam tal puk palei jeng brei mboh nan yau sa trách nhiệm. Trách nhiệm nan njauk klah rabha piah ka dom adei prong tagok pak negar langiu oh thau hagait tal halau gha di Việt Nam min dom adei meda bac megru, meda hu thau takik ralo ka ilamo di drei piah hadah mbaok meta lac drei ini urang Việt Nam, menek tabiak pak negar langiu min jeng lac sa urang Việt Nam.

Anak meta mboh lac, piah khik ramik saong patagok yaom glaong di đàn tranh jang yau  alat ragam bangsa nan lac bruk ngak oh mbuan, abih di nyu nan lac ngan haong bhap bani urang Việt daok pak negar langiu. Kayua lac harei ini, dalam rai diuk samar drah, dom janih ilamo, giải trí dak harei dak hu ralo janih, tagok samar, menuac sia mbuan si taom gaok. Dalam tuk nan, ragu ragam bangsa brei hu urang pang hu tukvak saong dalam labik parang me-in njauk, lagaih. Nghệ sĩ Vân Ánh, urang bhian  parang me-in di Pasak hoà nhạc daneiy angan abih dunya pak New York, Mỹ saong hu mbaok paik đàn tranh pak ralo labik angaok dunya khan lac: Ngan haong nghệ sĩ nhạc bangsa, bruk ba nhạc bangsa nao biểu diễn njauk di nyu lac biak mbuan, kayua ini lac hatung hatian di urang Việt. Min anak meta nan lac kadha biak kan kandah. Kayua sap ndom di ragu ragam bangsa biak kan, nyu caong khin hu bruk kiên nhẫn, caong khin dom urang ranam ragu ragam brei  đầu tư nhất định piah ngak habar thau mbaih saong langyah hu nyu.

Kayua nan ye, piah khik ramik saong patagok alat ragam bangsa, dalam nan hu đàn tranh, Giáo sư– Tiến sĩ Trần Văn Khê caong khin đàn tranh hu ba tame sang bac, brei thau ka nyu prong dalam jang dalam bhap bhap bani. Hu yau nan, yaok urang Việt Nam meda thau cambaih jang, ranam jang, iek prong jang sa dalam dom yaom glaong di alat ragam bangsa. Meng nan, yaok urang meda rik daong tame bruk khik ramik saong patagok dom tinh hoa âm nhạc meng kan./.