Tagok xứ Lạng, yam tame sa quán nhậu atau hu da-a tame harei bui sambai di mikva urang Tày, Nùng, oh kan piah mboh dom urang likei pataom gauk veik jeng kapul, nyaom. Mbaok meta thei jeng bhong meriah yau menuk tram. Urang halei jeng mbau bak alak. Dalam dom nyaom urang likei nan, tuk halei jeng hu dua urang pok sap prew, tacei tame mbaok gauk yau si taong gauk. Salah bruk preo puac gauk, hu urang chreih chrai, hu urang mboh damen, blaoh dom urang nan bui klao pok cavan alak da-a gauk. Meyah gaok bruk nan, khaol drei juai tatuak drei. Dom urang nan daok ma-in Lày cỏ nan.

“Lày cỏ” atau “Lạy cỏ” nan lac kadha ma-in bhian randap di bhap bani urang Tày daok pak tỉnh Lạng Sơn. Oh lac di Lạng Sơn saoh, bo bhap bani di Cao Bằng, Bắc Cạn jeng takre ma-in kadha ini. Meda lac tuk halei dom urang likei Tày, Nùng jeng ma-in hu Lày cỏ. Oh lac dalam ndam lakhah, harei rija, roya, bo tuk nao hamu, tuk padang ngak sang, urang jeng ma-in. Lày cỏ gam ngak brei chreih chrai harei bui sambai, gam daong palahik dom glaih glar hadei di tuk ngak bruk.  Min, oh thei ma-in lày cỏ saoh. Njauk hu alak dalam rup, mebuk hasit ye ma-in meng bui, dak mebuk dak chreih chrai jang.

Tok hu dua klau urang gam haong sa kalaok alak nan lac hu sa mbang Lày cỏ. Tuk bui sambai, hu rilo adei sa-ai, ayut sahabat taom gauk, sap Lày cỏ yava khang tal daning sang jeng tatuan megei. 

Ong Nguyễn Công Trình, akaok jabat Ilamu huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn, lac: “Bruk ma-in Lạy cỏ ini hu meng lavik mai, meng tuk daok sit dahlak jeng hu mboh dom sa-ai prong ma-in kadha ini dalam harei lakhah, dalam harei tagok sang bahrau, blaoh dalam harei Tết. Kadha ini lac ngak chreih chrai dalam harei bui sambai. Pak angaok nan lac dom harei lakhah, harei tagok sang bahrau bo kurang kadha Lạy cỏ ye nyu takik bui sambai. Bui sambai ka meng hu kadha Lạy cỏ ini, daok duh hatai ye oh hu".

Oh thei thau Lày cỏ hu meng tuk halei mai, jeng oh thei langyah hu makna di  "Lày cỏ". Tok thau lac, Lày cỏ meng Trung Quốc ba tame Việt Nam. Di gah nan, urang iew kadha ma-in ini lac "Sai mạ". Bruk ma-in Lày cỏ jeng dreih yau uranaih ma-in Oẳn tù tì min tok hu dua urang ma-in. Jalan ma-in jeng biak đôn giản. Dua urang tabiak ký hiệu meng anek tangin saong preo tagok sa laik di drei meng sap Choang. Thứ tự meng zero tal 10. Thei preo njauk tổng số bo dua urang ma-in ba tabiak kí hiệu meng tangin ye urang nan mbang.

Dalam Lạy cỏ hu dom quy ước, pagap yau urang ma-in njauk yein tagok dom anek tangin ka cambaih, oh brei yein tabiak bloh padauk tame ngak ka urang deih mong mboh saong cagar veik. Sap preo brei khang, cambaih laih. Taphia nan hu sa urang ngak trọng tài mong iek thei mbang, thei lah, thei bleik. Sa ván Lày cỏ bhian rah tabiak dalam 4 mbang yein tangin. Trọng tài pan 4 mbaik gai duh, thei janeh sa mbang mek hu sa mbaik gai duh. Urang halei lah njauk phạt alak.

Meda ndom lac, Lày cỏ lac jalan pathram ka anek menuac samar meta maong phán đoán drah. Ngan haong urang likei Tày, Nùng, Lày cỏ gam lac kadha ma-in bui sambai, gam lac brukh brei mboh bản lĩnh urang likei. Sa urang labuh trun jeng hu sa urang karei dang tagok thách đấu. Bruk me-in Lày cỏ rah tabiak yau nan mbiah tal tuk abih gauk mebuk having ndih trun bàn.

Tui panuac ong Nguyễn Công Trình, Lày cỏ mboh mbuan mbiah yau nan min brei hu chiến thuật, chiến lược meng janeh hu. Nan ye ong Trình meng vô địch dalam mbang giao lưu Lày cỏ di tỉnh Lạng Sơn haong bal sit Bằng Tường di Trung Quốc di puac thun bloh. Ong brei thau: “Kadha ini jeng hu bhian randap, nyu rah nao rah mai ralo mbang min dom urang nan jeng brei Lạy haong gauk 1 mbang, 2 mbang meng thau hu ý đồ di gauk. Drei brei thau urang nan caong hagait meng mbang hu, daok meyah drei tabiak bal glai bal klo ye oh mbang hu thei. Lạy cỏ piah thử tài gauk, mong iek thei samar jang, thei naih jang. Meyah lah abih, tui sap Trung Quốc iew lac “Pạc pản”, hu makna lac 4 mbaik gai duh bo drei oh mbang hu mbaik halei, lac drei kém lô”

Thanh niên người Tày, Nùng, hầu như ai cũng thông thạo cái trò chơi chuốc rượu nhau này. Thậm chí, trong các bữa cơm rượu, có không ít những người phụ nữ hăng máu tranh hơn thua với đám đàn ông. Đám trẻ con lân la xem các đàn anh trổ tài rồi cũng học ra tay, đến 14, 15 tuổi đều đã thành thợ Lày cỏ rồi.

 Urang likei Tày, Nùng, meda lac urang halei jeng thau me-in kadha “chuốc rượu” gauk yau ini. Gaok mai, dalam dom var lisei alak, hu oh takik urang kamei caong pakacah haong domurang likei. Daok uranaih tui mong iek dom sa-ai ma-in piah mblah tui, tal umo 14, 15 ye thau abih kadha Lày cỏ ini.

Tuk hu bruk bui sambai yau ndam likhah, tagok sang bahrau, ngak thượng thọ... abih di nyu nan lac harei tết di bhum ceik gah Barak meda lac hu chreih chrai jang meng hu Lày cỏ./.