Kết bạn, kết chạ dalam quan họ
Thứ bảy, 00:00, 29/08/2015 Jasi Jasi

 

 Daoh quan họ nan lac daoh nao mai di urang likei urang kamei, dreh yau daoh dam dara di dom bangsa karei dalam negar. Yau nan min, bruk daoh quan họ nyu hu ralo labik karei, dalam nan njauk ndom tal adat kết chạ, kết bạn, saong tuk dom palei hu kết chạ haong gauk mong yau adei sa-ai tung pruac ye oh khin gauk hu tra. Tapa ralo abap, tapa dom biến cố lịch sử talei rohim hadah hadai nan jeng daok hu bhap bani kinh bắc khik ramik saong patagok.

Palei Riềm atau daok lac palei Viêm Xá dalam xã Hoàng Long, bal Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh nan lac palei yao klak hu kalan kakuh đức Vua Bà, amuk akei di daoh quan họ. Meng dom dalikan daok hu lưu truyền ka amuk akei quan họ, urang quan họ di palei saong palei karei meng rai ini tapa rai diah hu kết chạ, nan lac kết bạn  haong gauk dalam dom mbang daoh saong hu jeng sa talei pambuak gauk nao mai. Amuk Nguyễn Thị Sang, akaok klup kapul daoh kadha daoh bhap bani quan họ palei Riềm brei thau: Sa kapul nyaom urang likei mboh hợp haong sa kapul urang kamei ye drei kết jeng ayut daoh, sa palei hu 9 kapul nyaom ye meda kết chạ haong 9 labik karei. Nan lac likei di palei Riềm meda kết chạ haong kumei Hoài Thị pagap yau nan. Kumei di Hoài Thị ye gilac kết chạ haong likei angaok ini. Meng kan dom amuk taha ma-in ye lac rik jien pataom brah, tuk hu ayut ye taong abih dom urang ma-in quan họ nan ye njauk buh jien tabiak rik tamu ye oh hu bruk bao cấp halei bo jeng oh hu raja-ei halei dang tabiak tra, yau nan ye yaok 5, 6 urang mboh hợp tính gauk ye kết jeng sa kapul nyaom daoh, meyah urang kamei ye kết haong likei, likei ye kết haong kumei.

Daok amuk Nguyễn Thị Thềm bahrau 50 thun min jeng lac sa urang ma-in quan họ meng sit, amuk ndom lac “adat kết chạ dalam quan họ hu khik ramik meng rai ini tapa rai diah, meng rairah ini tapa rai rah diah, oh lahik nao hu: Kadha chạ kết bạn khaol dahlak ma-in ye khaol dahlak iew lac ayut Kim lan, ayut ameh, ayut nan lac biak quý. Ayut quan họ ye nyu karei jang haong dom ayut karei lac ayut quan họ ye thei jeng anit ranam saong iek prong gauk. Tuk khaol dahlak daoh kadha daoh kim lan, gah diah nyu daoh bayar gilac kadha đường bạn. Pagap yau kadha kim lan ye nyu hu dom panuac daoh yau ini ‘Kim lan jalan ayut nan ơi, daok oh ye ginup yau abih paje, phun kiêu hu baoh chin mồi, mong ye lagah meta paik ye lagah tangin, dak mong dak mboh mebuk jang,dak cang dak iek dak harei dak atah”. Dalam panuac daoh nan nyu hu ẩn chứa sa kadha nan lac urang quan họ nan hu kết chạ haong gauk, oh khin hu gauk ye gah likei daoh bayar gilac ye kadha daoh nyu yau ini “jalan ayut kim lan nan ơi, ndom lime ndom tijuh adei daok adei pang, mbaik to sit sit min nyu haluk, iku nyu pagam bla pagam pariak mai tal tangin thei ini, hatung adei ranam hatai adei hadhar, trách ong taha nguyệt pambuak meluk gauk paje”. Puac abih oh khin hu gauk ye tuh abih ka ong taha nguyệt oh pambauk talei ka drei.

Tuk tal harei nyaom di palei, bhian di nyu dahlau di nan dom harei, palei hu hội cử ba quan họ tapa ngak chạ piah hu panuac daa quan họ ayut. Njauk tuk paguan quan họ po sang meda tabiak akaok palei raok ayut meng dom panuac daoh quan họ pang biak jamen, lịch thiệp, tế nhị. Hadei di daoh ye quan họ po sang ba ayut tame binah daoh hội, dom sa-ai, dom adei yaok kapul nyaom daoh nao mai haong gauk pak mblang kalan, mblang baha. Ini lac binah hấp dẫn abih di dom lễ hội quan họ.

Oh tok daa gauk daoh dalam dom harei hội, quan họ tuk hu kết chạ daok hu sangka daong ba gauk, sa-ai Nguyễn Văn Thưởng brei thau nan lac kadha siam gheih meng kan mai oh kurang hu dalam rai diuk: Kết chạ saong kết bạn tapa dom mbang daoh ini piah ndom tagok bruk iek prong tình cảm, iek prong di urang ini haong urang diah, mbluak jang nan lac iek prong kadha kaya meda di taneh aia. Min kadha prong abih nan lac urang quan họ daoh nao mai haong gauk nan lac piah iek prong gauk, trân trọng gauk, trân trọng meng hatung hatian di drei, chân thành abih caik ka ayut daoh  ye oh njauk lac hatung hatai anit ranam gauk di urang likei saong urang kamei. Nan lac tình cảm di sa-ai haong dahlak atau di dahlak haong urang kamei nan min nyu tok hu tính chất nan lac ayut daoh haong gauk min kayua lac urang quan họ khaol dahlak hu panuac nguyền nan lac quan họ oh khin gauk hu, urang quan họ meyah lac ranam gauk paje ye jeng oh khin ndom tabiak tok tapa panuac daoh sap take min jeng oh jeng hadiuk jeng pasang haong gauk hu

Tapa dom mbang kết chạ oh lac tok daong ka urang quan họ giao lưu haong gauk ka panuac ndom, jalan daoh bo daok brei mboh bruk gul pataom, pambuak pagam gauk, daong ba gauk dalam rai diuk yaok harei./.

  

 

 

 

 

Jasi
Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023
KADHA DAOH “DHAR  PHOL AMAIK”

KADHA DAOH “DHAR PHOL AMAIK”

CHAM.VOV.VN - Kadha daoh “Dhar phol amaik” kayua Aruah rapaneh Đàng Năng Quạ paneh tabiak, tui sap daoh di Thập Ariya hu ngak brei druat druai baoh hatai rilo menuac saong thaot binguk amaik rambap rambeip, tuk pasang plang lahik, sa drei raong anek praong jeng menuac jeng urang.

20/10/2024

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)