# Anak bruk jit tả pabui châu Phi daok tamuh khang, pambak tabiak rilo tỉnh di Nam bộ saong Trung bộ, page harei 13-5, di Hà Nội, Phaok Thủ tướng Trịnh Đình Dũng hu dang akaok nyaom biai tapak taong yaom bruk ngak, langyah makna saong ba tabiak dom jalan ngak samar drah piah pacang cakak, pasang iek jit tả pabui. Akaok metri ngak nong saong patagok palei pala  Nguyễn Xuân Cường hu panuac lac, dalam tukvak anak tal, jit ruak daok pambak prong, biak nguy hiểm. Yaom lac oh pambak tapa manuac min jit dịch tả pabui châu Phi urak ini oh ka hu jru điều trị, oh ka hu vaccine pacang caga ruak. Tapol pabui njaom ruak njauk ba nao am cuh klaak taong abih.

-Ban raya HCM daok laik tame kan kandah tuk Đồng Nai –tỉnh hu tapol pabui prong abih dom tỉnh gah meraong ngan haong jaik 2 triệu drei, daok hu jit tả pabui châu Phi. Mật độ raong glang tapal, langik daok tame bilan hajan, kayua yau nan ye jit ruak mbuan njaom mbak prong dalam tukvak anak tal. Urak ini bal raya HCM daok peih ngak rilo jalan ngak samar drah piah pacang cakak bruk njom mbak di jit ruak.

   # Kapul 8 anek saih negar Việt Nam tame pakacah  Olympic Vật lí châu Á mbang ka 20 thun 2019 thei jeng mek hu giải. DAlam nan hu  2  medai pariak,  5  medai ban song sa harak meyaom . Mintri pato megru hu peih bruk taduan kapul pakacah  Olympic Vật lí Châu Á năm 2019 di mblang kapan haoh dunya  Nội Bài di jala pandiak harei  14/5. Mbang pakacah  Olympic Vật lí châu Á thun 2019 rah tabiak meng harei  5-13/5 di  Australia, hu mbaok di  22 negar song bhum taneh. dalam abih tih 165 thí sinh tame pakacah hu  87 thí sinh mek hu giải (meblah hu  52,72%).

# Anak bruk mehit lac tagok yaom tapuk giáo khoa thun 2019, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam brei thau, yaom tapuk meda hu ramik veik brei tagok, asal kadha tapuk jeng hu khik tamo yau dom thun dahlau. Nhà xuất bản tok ramik veik yaom ngan haong dom baoh tapuk in dalam thun 2019. Tapuk giáo khoa in meng thun 2018 tuh nao dahlau jeng daok hu pablei tui yaom klak.

   # Urak ni yaom boh thanh long dok di  tỉnh Bình Thuận dok tagok glong,  meng 17.000 - 23.000 đồng/kg. Ni hu mong lac  yaom glong  di abih,  glaong jang  4-5 lmbang dut song tuk vak ni thun 2018. Tui  Chủ tịch Hiệp hội Thanh long Bình Thuận, makna ngak ka boh  thanh long tagok glong lac kayua tuk vak tapa, langik pandiak dui atah ngak ka  thanh long oh ginup tanut piah piah pablei tabiak negar langiu, baoh jeng hu takik.

# Định Quán  lac huyện bhum ceik kan kandah di tỉnh Đồng Nai, rai diuk di bhap bani daok kurang rilo janih, jalan mbak nao mai oh ka cakrok patagok. Piah nao mai, rilo labik, bhap bani njauk pandar kapan kayau mek tapa kraong, craoh sit. Dalam bilan hajan, dom mbaik tatua tạm ini mbuan hu nguy hiểm ka urang nao mai. Jaik 5 thun ini mai, ong Nguyễn Ngọc Sơn (56 thun, daok di xã Gia Canh, huyện Định Quán) hu dang tabiak jak ba dom urang ngak pahla rik daong jien padai, pren yava, padang ngak 7 mbaik tatua khang kajap meng bê tông. Dom mbaik tatua tạm oh daok, bruk nao mai di bhap bani hu mbuan laghaih jang.

         Nhạc cắt

Patui di ni dom khau tin dunya

# Anh ngak iek hu siam sruh kapan haoh siêu âm oh hu menuac peih camereip di abih  hu angan Magma. Kapan haoh Magma hu dom urang ilamu di sang bac  Đại học Manchester patagok, pandar dom  linh kiện hu ngak meng titan angaok máy in 3D . Janih kapan haoh ni hu  peih nduac meng bruk dong di dom luồng không khí nao tapa dom khe angaok sajauk song. jhul jamriak ngak bruk

 # Meng harei 31-5 tal harei 9-6, harei pataom tapuk Singapore 2019 hu peih pabah mbang taduan raok tuai damuai mai mong iek di Singapore.  Langiu di bruk lac labik parang iek baoh tapuk di 1.000 sang xuất bản dalam negar saong dunya, harei pataom tapuk thun ini daok hu mbaok di rilo tác giả daneiy angan piah ba dom baoh tapuk mai haong bhap bani.

  # Jeng patau di sa janih khủng long thau par bahrau duah mboh hu tagok blah bìa tạp chí Nature dane angan. Jeng patau 163 triệu thun umo di janih  khủng long ni hu duah mboh di gah  Đông Bắc Trung Quốc. Jeng patau hu meng saman Giu-ra (Jura) ni  brei thau dom kadha bahrau biak tatuak drei pagam tal bruk  tiến hóa đặc trưng di sa janih  khủng long par. Bruk duah mboh bahrau ini nyu pachreih bruk sangka oh takik di dom urang ilamu dok tui jalan roh duah bahrau ka bruk par di anek athur, abih di nyu nan lac janih  khủng long thau par jeng dok hu rilo kadha oh ka duah mboh ./.

Trang tin ngày 14/5/19

        #  Trước tình trạng dịch tả heo châu Phi đang bùng phát, lây lan ra nhiều tỉnh ở Nam bộ và Trung bộ, sáng 13-5, tại Hà Nội, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã chủ trì hội nghị hội nghị trực tuyến đánh giá kết quả, mổ xẻ nguyên nhân và đề xuất các giải pháp cấp bách để ngăn chặn, kiểm soát dịch tả heo. Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp-Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường  cảnh báo, trong thời gian tới, dịch bệnh này sẽ còn lây lan ra diện rộng, rất nguy hiểm. Tuy không lây sang người nhưng dịch tả heo châu Phi hiện chưa có thuốc điều trị, chưa có vaccine phòng bệnh. Đàn heo nhiễm bệnh phải tiêu hủy 100%

-TPHCM đang ở vào tình huống khó khăn khi Đồng Nai –tỉnh có tổng đàn heo lớn nhất các tỉnh phía Nam với khoảng 2 triệu con, đã xuất hiện dịch tả heo châu Phi. Mật độ chăn nuôi cao, thời tiết đang chuyển sang mùa mưa, do đó nguy cơ dịch bệnh phát tán và lây lan diện rộng trong thời gian tới là rất cao. Hiện TPHCM đã triển khai nhiều biện pháp khẩn cấp để ngăn ngừa sự lây lan của dịch.

         # Đội tuyển quốc gia Việt Nam tham gia Olympic Vật lí châu Á lần thứ 20 năm 2019 gồm tám thí sinh đều đoạt giải. Trong đó, có hai Huy chương Bạc, năm Huy chương Đồng và một Bằng khen. Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ tổ chức đón đoàn dự thi Olympic Vật lí Châu Á năm 2019 tại Sân bay quốc tế Nội Bài vào trưa 14/5. Kỳ thi Olympic Vật lí châu Á năm 2019 diễn ra từ ngày 5-13/5 tại Australia, với sự tham gia của 22 nước và vùng lãnh thổ. Trong tổng số 165 thí sinh tham gia có 87 thí sinh đoạt giải (chiếm 52,72%).

# Trước những thông tin về tăng giá sách giáo khoa năm 2019, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cho biết, giá sách giáo khoa sẽ được điều chỉnh tăng, nội dung sách vẫn giữ nguyên như các năm trước. Nhà xuất bản chỉ điều chỉnh giá với các sách in năm 2019. Sách giáo khoa in từ năm 2018 trở về trước vẫn phát hành theo giá cũ.

            # Hiện giá trái thanh long ở địa bàn tỉnh Bình Thuận đang tăng cao, giao động từ 17.000 - 23.000 đồng/kg. Đây được xem là mức giá cao kỷ lục,  tăng lên từ 4-5 lần so với thời điểm cùng kỳ năm 2018. Theo Chủ tịch Hiệp hội Thanh long Bình Thuận, nguyên nhân khiến giá trái thanh long tăng cao là do thời gian qua, thời tiết nắng nóng kéo dài khiến thanh long không đạt tỷ lệ để xuất khẩu, hàng trở nên khan hiếm.

#  Định Quán là huyện miền núi khó khăn của tỉnh Đồng Nai, đời sống người dân còn thiếu thốn, hệ thống giao thông kém phát triển. Để di chuyển, nhiều nơi, người dân phải dùng ván gỗ bắc qua sông, suối nhỏ. Vào mùa mưa, những cây cầu tạm này tiềm ẩn nhiều nguy cơ, gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông. Khoảng 5 năm trở lại đây, ông Nguyễn Ngọc Sơn (56 tuổi, ngụ xã Gia Canh, huyện Định Quán) đã đứng ra vận động các nhà hảo tâm góp sức, xây dựng 7 cây cầu kiên cố bằng bê tông. Những cây cầu tạm dần được xóa bỏ, việc đi lại của người dân cũng thuận lợi, an toàn hơn.

         Nhạc cắt

          -Sau đây là một số tin thế giới

#  Anh đã thử nghiệm thành công máy bay không người lái siêu âm đầu tiên mang tên Magma. Máy bay Magma được các nhà khoa học của Đại học Manchester phát triển, sử dụng các linh kiện được chế tạo bằng titan trên máy in 3D . Loại máy bay này được điều khiển nhờ sự trợ giúp của các luồng không khí đi qua các khe trên cánh và thúc đẩy hoạt động của động cơ.

  # Từ ngày 31-5 đến 9-6, Hội sách Singapore 2019 chính thức mở cửa đón khách tham quan tại Singapore. Không chỉ là nơi trưng bày xuất bản phẩm của 1.000 nhà xuất bản trong nước và quốc tế, hội sách năm nay còn có sự góp mặt của nhiều tác giả nổi tiếng nhằm mang các tác phẩm đến gần hơn với công chúng.

  # Hóa thạch của một loài khủng long biết bay mới được phát hiện đã lên trang bìa tạp chí “Thiên nhiên” (Nature) nổi tiếng. Hóa thạch 163 triệu năm tuổi của loài sinh vật này được tìm thấy ở phía Đông Bắc Trung Quốc. Hóa thạch xuất hiện từ kỉ Giu-ra (Jura) này cung cấp những manh mối mới đáng kinh ngạc liên quan đến sự tiến hóa đặc trưng của một loài khủng long bay. Phát hiện này thu hút sự quan tâm của không ít các nhà khoa học đang theo đuổi hướng hướng nghiên cứu mới về quá trình tiến hóa khả năng bay lượn của động vật, đặc biệt về loài khủng long biết bay vẫn còn nhiều điều bí ẩn chưa được khai phá./.