Mintri Tài nguyên saong Môi trường daok caga dự thảo Sarak tacei tabiak cambaih laih bruk peih ngak dom paka di Hukum taneh riya. Dalam nan, Mintri Tài nguyên saong Môi trường hu ba tabiak adat ka bruk daong taneh riya ka mikva bangsa takik. Tui khoản 2, Paka 16 di Hukum taneh riya tacei lac, Kanja hu sarak daong taneh riya mbang camriep ka urang lac bangsa takik sang kathaot, sang jaik kathaot di bhum bangsa takik saong bhum ceik, lagaih haong adat cambat tanarakun, ilamo saong tui bruk di anak mata di yaok bhum piah tani tanat raidiuk ka mikva.

Tal urak ini, hu labaih 98% doanh nghiệp di dom labik ngak kong, labik chế xuất saong kong nghe glaong di TP.HCM ngak bruk veik hadei di mbang padeih Tết meng blaoh. Rilo doanh nghiệp jhik, menyim, takhaok kalik … dalam labik ngak kong, labik chế xuất hu bruk ngak tal kreh thun. Ini lac kadha siam mekre dalam tuk bruk kinh tế daok kan kandah. Tui pathau khan di UBND TP.HCM, tanut ngak tabiak pandap di gah ngak kong (IIP) dalam bilan 1 trun 4,5% duk haong bilan dahlau saong tagok 27% duk haong tukvak ini thun blaoh (kayua tukvak ini, lac bilan Tết). Dom doanh nghiệp padang bahrau tagok 30%, phun jien tut angan tagok 117% duk saong tukvak ini thun blaoh.

Di tỉnh Hậu Giang ia mbak daok njom tame meng tasik bien Tây tame rilo ribaong praong di ban Vị Thanh saong huyện Long Mỹ ngan haong nồng độ tagok glaong. Tỉnh Hậu Giang hu pato tacei dom bhum njom ia mbak tui iek độ mbak, pasang iek, peih dom cống thời vụ di tỉnh. Gam haong nan, brei urang jakar bhian tui iek độ mbak saong khan samar drah ka mikva thau piah pacang caga, tuk độ mbak dut hu 1,5 mangaok ribau ye brei peih dom cống hu blaoh, mbeik ngak đập thời vụ di dom akaok ribaong piah pacang ia mbak, khik ia taba, khik caga bruk pala drak, trun biar di abih dom khat lahik.

Meng tuk padeih Tết tal ini, Khoa Đột quỵ não, Sang iek ruak TW Quân đội 108 hu 70 urang ruak đột quỵ tame cấp cứu saong ba meng sang iek ruak sit tagok mai piah taong ruak bial rilo. Dom tuk lễ tết bhian hu rilo urang ruak mai cấp cứu đột quỵ kayua dom sang iek ruak gah ala ba tagok, min oh ka thun halei tagok rilo yau thun ini, ba tal bruk tapa prein iek ruak. Dom bác sỹ kakei bhap bini, abih di nyu lac dom urang ranaih umo thun hu ruak dalam rup, njauk diukrai tui jalan siam mekre, khang kadang, abih di nyu lac tui njauk bruk pandar jru tuk daok taong ruak yau ye ruak tagok darah, oh lac dalam tuk Tết bo taong abih dom tuk karei, piah plaih bruk njauk đột quỵ não.

Tui yaok pataom di Pasak pasang iek ruak kik tỉnh Đắk Lắk, meng akaok thun tal urak ini, dalam tinh hu 60 urang ruak thủy đậu. Gah y tế tỉnh ini daok peih ngak rilo jalan langyah piah pacang caga bruk patagok di ruak. Ruak tamuh tabiak di 15 huyện, ban sit, ban; dalam nan pataom tame rilo abih di ban Buôn Ma Thuột ngan haong 22 urang ruak saong huyện Ea Kar lac 28 urang ruak. Tỉnh Đắk Lắk hu pato tacei pasang iek ngak cambaih laih dom urang ruak, dom sruh jit saong patao tacei jalan pacang caga jit ruak. Gam haong nan, pabak jru hóa chất Cloramin B piah pruh pametai anek ruak di dom sruh jit.

Thủ tướng dahlau daih di Campuchia lac ong Hun Sen meda nao tal ban ine Bangkok di Thái Lan piah ravang ong Thaksin di sang dalam harei ini 21/2. Tui panuac khan di amuk Paetongtarn, anek kamei di ong Thaksin, Thu tướng Thai Lan dahlau daih, ong Hun Sen brei mboh hatai suh sah ka prein yava di ong Thaksin, nan ye hu panuac caong nao tapak tal sang ong Thaksin daok di quận Bang Phlat, ban ine Bangkok. Dua Thủ tướng dahlau daih kuhria mbang var jala pandiak haong gauk dahlau di tuk ong Hun Sen par mai veik taneh ia. Mbang ravang di ong Hun Sen rah tabiak dom harei hadei di tuk ong Thaksin hu peih palao saong brei ngak njauk bruk di urang guk “tù treo” di sang.

Indonesia daok caga ka dom jalan ngak piah khik kajap bruk pabak brah khik piah. Tui Yaok pataom, 6 bilan akaok thun 2023, Indonesia jeng gah blei brah tame praong abih di Việt Nam saong hu prein tagok khang abih. Tui Tổng thống Indonesia Joko Widodo, yaom lac sản lượng brah trun min dom brah hu urang blei jeng oh salih karei ngak ka gah pabak brah kurang, yaom kaom tagok glaong. Jabat pandap mbang negar kakei lac bruk tagok yaom brah oh pambuak tal bilan eik Ramadan jaik tal di Indonesia saong brei mboh hatai caong maong lac bruk brah ini samar hu  tani tanat gilac veik.

Dalam tuk dom jalan ngak di bhum tapen negar piah pacang caga jit praong Covid-19 hu peih pacadu, bruk pablei salih ma túy suan hukum tame Japon tapa jalan kapal haoh tagok biak samar. Tui pathau khan di Mintri Jien padai Japon, dalam thun 2023, taneh ia ini hu 815 bruk pablei salih ma túy suan hukum, dalam nan hu dom janih kích thích saong kacha, njauk hải quan pacang cakak saong cap khik veik di dom pabah lamnge saong mblang kapal haoh dalam taneh ia, trun 22% duk haong thun 2022. Min dom bruk buôn lậu ma túy meng kapal haoh pajeng tuai lac 262 mbang, tagok jang jaik 3 mbang duk haong thun dahlau di nan./.