Pho Thu tuong Trần Lưu Quang birau mbaoh harak ramik pasiam, pabak dom asar kadha brei palih ruah, taduan ngan urang hu ngan je saong sarak ngan haong urang hu angan je dalam bhap bini bangsa takik. Tui nan, yaok palei bhap bini bangsa takik saong bhum ceik atau palei dalam xã, phường, ban sit di bhum urang bangsa takik saong bhum ceik hu palih ruah, taduan brei angan urang hu angan je. Meyah palei ribau padang kayau pagam palei tame gauk kuhria meng harei Sarak ka 28 di Thủ tướng Rajaei hu ba tame pandar, meng harei 15/01/2024, Akok UB bhap bini pakat huyen brei pasang iek, brei palih hadom urang hu angan, taduan min oh rilo jang dom palei hu pagam tame.

Vụ padai Thu Đông ini, urang nong ngak padai di Bhum taneran kraong Cửu Long yuak kuak hu padai, pablei hu yaom. Urang nong laba glaong abih meng nan mai. Laba tui kuhria jaik 23 triệu đồng/ha, glaong jang jaik 10 triệu đồng dut saong thun dahlau. Makna lac kayua yaom pataom blei padai glaong saong yaom khak drak oh tagok. Min laba di urang nong ka oh hu kajap. Kayua tui dom urang roh duah ilamo, yaom padai tagok meng 3.000 - 4.000 đồng/kg, samu haong bruk khak drak tagok tal dua mbang. Kayua yau nan ye, urang nong jeng ka oh hu mbang laba rilo.

Di bhum Đông Nam Bộ, Tây Nguyên phun durien samar peih praong taneh pala hadei tuk janih phun ini hu Trung Quốc ba angan blei tame tui sarak pambuak bruk. Yau nan min, piah baoh durien patagok khang kajap, urang pala brei ginup dom tanut chuan di urang blei tame jeng yau bruk duah thau hu meng halei mai tui hatai caong khin di urang blei angaok dunya ini. Tui yaok pataom di Mentri Ngak nong saong Patagok palei pala, urak ini taneh pala durien dalam negar kuhria mboh 110.000 ha, tagok rilo jang 24% yaok thun, lac ralo abih dalam dom janih phun pala ralo lagaih di urak ini.

UBND tỉnh Trà Vinh bahrau brei tapa Danak dak cak rok patagok kinh tế melam di tinh tal thun 2030. Tui Danak dak, tukvak 2024-2025 tỉnh Trà Vinh meda ngak tabiak 2 tal 3 bhum labik ma-in di melam; cak rok patagok takik di nyu 1 pandap ma-in, ilamo bui sambai, siam makre di tuk melam ndung bak angan je mbaok mata di bhum palei; ngak tabiak takik di nyu 2 tal 3 tour, mbang du lịch siam gheih pambuak gam bruk ma-in harei saong melam ngan haong vaktu daok veik tui kuhria lac 2 harei. Bruk ngak kinh te melam hu ba bruk ngak ka rahra di pak ini labaih 6-8%. Abih tih hatai caong phun jien buh tame hạ tầng piah cak rok patagok kinh te melam tal thun 2030 lac 1.554 tỷ đồng.

Di tỉnh Sóc Trăng daok peih bruk pakacah Ghe Ngo Sóc Trăng thun 2023 angaok kraong Maspéro. Giai pakacah thun ini hu peih ngak pakat tỉnh, pachreih 46 kapol ghe Ngo mai meng tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau, TP Cần Thơ. Giai Pakacah ghe Ngo Sóc Trăng lac janih pakacah the thao meng kan, ndung bak ilamu biak siam gheih karei di bhap bini Khmer Nam bộ jeng yau tỉnh Sóc Trăng. Giai pakacah hu jeng janih dulich biak gheih, pachreih labaih 100.000 tuai damuai yaok thun mai rivang.

Labaih 100.000 urang pataom gauk di pasak ban ine London, Anh dalam dom harei tapa piah brei mboh bruk pachreih tui ngan haong Palestine saong ieu padeih cuh abih tih dom labik pak dải Gaza. Ini lac adit ka 7 gam gam rahra trun jalan di London piah pachreih tui urang Palestine. Dom urang hu mbaok tame trun jalan brei thau lac meda patui veik trun jalan tal tuk halei bo hu harak brei padeih cuh abih tih dom labik pak dải Gaza.

Mbang akaok meti hadei labaih klau pluh thun, patau ia khan ndong praong abih di dunya megei. Ngan haong taneh praong jaik 4.000 km2, ia khan ba theik di Nam Cực angan A23a praong jaik 3 mbang ban New York di Mỹ. Kuhria meng tuk neh tabiak Thềm băng Filchner-Ronne di Tây Nam Cực thun 1986, patau ia khan dang sa labik. Yau nan min, dom thaot binguk ve tinh birau ini brei mboh patau ia khan trak jaik sa ribau tỷ tấn nan daok theik samar tapa gah Barak di Bán đảo Nam Cực. Rilo urang roh duah khan lac, patau ia khan praong abih di dunya ini meda theik nao atah jang gah Barak tal Nam Phi, ngak gal tavak bruk pajeng ba tui jalan tasik.

Gah Y tế Dunya (WHO) pathau khan meng bilan 1/2022 tal puac bilan 10/2023, hu abih tih jaik 92.000 urang ruak saong 167 urang metai kayua ruak đậu mùa khỉ di 116 taneh ia saong bhum taneh. Dom urang ruak đậu mùa khỉ daok tagok di thun dahlau pak châu Âu saong Mỹ hu ngak ka WHO njauk pathau khan bruk samar drah ka prein yava di rahra ngak suh sah di dunya. Ini jeng lac tanut báo động glaong abih bo gah ini ba tabiak di bilan 7/2022.