# Dalam dua harei tapa, Kapul urang jarka di Mentri ngak nong saong patagok palei pala kayua akaok mentri Nguyễn Xuân Cường ba akaok nao pasang iek bruk glut jaleih di dom ar kraong saong ar tasik di 2 tỉnh Cà Mau, Kiên Giang, tapa nan ba tabiak dom jalan ngak pok tagok Raja-ei mong iek piah pasiam veik. Tỉnh Cà Mau urak ini daok hu 26 labik glut jaleih, dalam nan hu 16 labik mbuan ba tal metai lahik. Ini lac bruk daok hu mboh di tỉnh Kiên Giang, labik daok hu 14 labik glut jaleih trak dui atah labaih 106km cagar tui ar tasik gah Pai. Harei 26/9, kapul urang ngak bruk jeng hu nao mong iek công trình thủy lợi Cái Lớn - Cái Bé tui kuhria dahlau hu peih ngak dalam bilan 10 anak tal. Dự án hu taong abih phun jien buh tame ngak labaih 3.000 tỷ đồng nan lac công trình thủy lợi prong abih di bhum taneran kraong Cửu Long. Tuk tame ngak, công trình thủy lợi Cái Lớn - Cái Bé meda pacang cakak hu bruk glut jaleih saong điều tiết hu halau aia duh ka bruk ngak nong, pala kaya ikan dalam aia ka 4 tỉnh Kiên Giang, Hậu Giang, Bạc Liêu, Cà Mau.

# Harei ini 27/9, bhap bini Cam Ahier di dua tỉnh Ninh Thuận saong Bình Thuận chreih chrai uan raok Katê thun 2019. Di Bimong Pô Klong Garai, mikva urang daok ramik caga raok khar ao Po, peih pabha mbang bimong, menei rup patao, pandap panda paling yang, daoh tamia…Daok di Bình Thuận, Katê thun 2019 hu peih tabiak meng bruk raok khan ao Po ba tagok bimong Pôsah Inư di ban Phan Thiết, Bình Thuận. Yaok ribau menuac, dalam nan hu bol bhap Cam, tuai damuai saong bhap bini dalam tỉnh tabiak dang dua gah jalan taduan raok khan ao Po. Hadei di nan, brei ngak adat menei po yang, pak di bimong Pô Sah Inư daok paka cah taneh ngak pandap mbang bangsa Cam, menyim khan bai, mbeik lan ngak gaok glah di dom urang gheih tangin mai meng rilo labik dalam tỉnh. Dom harei ini, hu biak ralo tuai damuai dalam saong langiu taneh ia mai tal Ninh Thuan saong Binh Thuan  hu mbaok tame uan raok katê, rivang sirah dom bimong Cam Pô Klong Garai, Pô Rômê, Pôsah Inư; đền PôNít...

# Harei 26/9, di sang tang lễ TPHCM, Kapul urang jakar Rayo sap ndom Việt Nam kayua Phaok Tổng Giám đốc Ngô Minh Hiển ba akaok tame sirah ong Lê Quý, urang dahlau diah ngak Phaok akaok Ủy ban Papa sap papar binguk Việt Nam, saong ngak Phaok Tổng Biên tập Rayo sap ndom VN dahlau daih. Pak nan, Phaok Akok Rayo sap ndom Việt Nam saong lambaok urang pal akaok dom jabat di Rayo sap ndom VN daok di bal raya HCM hu cuh gilau pahadar tal  nhà báo lão thành Lê Quý saong klah rabha pandik harao haong gauk gar di ong. Dalam sổ tang, Phaok akaok Ngô Minh Hiển vak: “dom rai rah pal akaok, phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên rayo sap ndom VN tuk halei jeng iek prong dom rik daong prong glaong di ong brei ka bruk papar sap papar binguk Việt Nam”.

# Piah pabak sumu khaw tin, số liệu duah thau ka bruk kinh tế - xã hội di 53 bangsa urang takik duk bruk bangsa di Karja jeng yau taong yaom saong padang ngak dom sarak bangsa di taneh ia, Tổng cục yaok pataom  pambuak haong UB bangsa peih bruk pasang iek dauh thau thông tin  ka bruk KT-XH 53 bangsa takik mbang ka 2 di bilan 10 thun ini. Bruk yaok pataom mbang ka dua hu peih ngak di 54 tỉnh, ban dalam negar. Harei 1 bilan 10 anak tal, bruk yaok pataom MBANG ka 2 hu di klau labik. Nan lac tỉnh Tuyên Quang labik lambaok bhum urang bangsa takik bhum ceik gah barak negar. Gia Lai Lambaok ka bhum kreh negar-Tây Nguyên – Nam Trung Bộ. Ka klau lac ban raya Hồ Chí Minh – lambaok ka gah meraong negar. 

# Melam 26/9, Jabat CSĐT Công an TP.HCM tabiak lệnh cap khik chip Nguyễn Thái Lực, adei likei di Chủ tịch Alibaba Nguyễn Thái Luyện. Dahlau di nan, jeng dalam melam 26/9 Viện KSND TP.HCM hu mboh tangin tame lệnh ini. Dahlau di nan harei 25/9, Jabat CSĐT Công an TP.HCM hu iew Nguyễn Thái Lực mai ngak bruk. Akaok mereip brei mboh, Lực hu mbaok dalam bruk dang angan abih tih 600ha taneh ngak nong bo Công ty Alibaba pataom blei, bloh cih tabiak dom dự án "but", hadei di nan meyaih lac taneh nền dự án (taneh daok) piah pablei ka tuai damuai...

# Thủ tướng Anh Boris Johnson javap lac “oh” tuk dom nghị sĩ khin ong likau EU brei kadun veik tukvak Brexit hadei harei 30-10… Bruk Anh tabiak truh Liên minh châu Âu - EU di taneh ia Anh ngak srau kadau hadei tuk Thủ tướng Johnson khang panuac lac oh duah jalan ngak brei kadun tukvak di Brexit, oh lac bruk quốc hội taneh ia ini brei khan tapa hukum kayua dom đảng cagar veik padang tabiak, khin ong brei kadun tuvak tabiak truh EU.

# Akaok bilan 10 tal, Nhật Bản kak yaom jien je blei pandar bahrau tui bruk ba tabiak, meng 8% urak ini tagok tal 10%. Ndom ka yaom kak je bahrau, blah Nikkei Asian Review brei thau langiu di bruk trun naong triak jien sre di karja tagok glaong di abih, Raja-ei Nhật Bản daok pamaong tal bruk ba negar ini jeng labik oh pandar jien mbaok. Yaom lac bruk oh pandar jien mbaok daok jeng bhian randap di rilo negar châu Á, dalam nan rilo di abih lac Hàn Quốc, tagok tal 90%, di Trung Quốc lac 70%, daok Nhật oh ka tal 20%. Yaok 4 dalam 5 giao dịch di Nhật jeng daok hu pandar jien mbaok, yaom lac negar ini hu mong yau taneh aia di rilo salih bahrau piah pamaong tal harei hadei. 

# Akok mentri Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị lac, TQ khin blei veik dom pandap di Mỹ. Ong Vương Nghị lac, bruk ginum biai gah pabeli salih meda ba mai jak jeng siam mekre ka duah gah gam ngak siam dom jalan tapa nan yau brei mboh bruk khin ngak ba siam oh meriak bruk pablei salih. Dahlau di nan, urang brei panuac di Mentri Thương mại Trung Quốc brei thau lac dom daonh nghiep taneh ia ini hu brei ngak salah blaoh harak gar pablei kaya nong ngan saong Mỹ saong Ủy ban Thuế saong Điều lệ thuế quan Quốc vụ viện Trung Quốc brei miễn jien je ka dom pandap panda kaya nong./. 

Trang tin chiều ngày 27/9

(Biên soạn: Hanipha- duyệt Ái Nghiêm)

       # Trong hai ngày qua, Đoàn công tác của Bộ NN-PTNT do Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường dẫn đầu đã đi kiểm tra tình hình sạt lở trên các tuyến bờ sông và bờ biển trên địa bàn 2 tỉnh Cà Mau, Kiên Giang, qua đó đề xuất các phương án trình Chính phủ có giải pháp khắc phục. Tỉnh Cà Mau hiện còn 26 điểm sạt lở, trong đó có 16 điểm đặc biệt nguy hiểm.  Đây cũng là tình trạng chung tại  tỉnh Kiên Giang, nơi đang có 14 vị trí sạt lở nghiêm trọng kéo dài trên 106km dọc theo bờ biển phía Tây. Ngày 26/9, đoàn công tác cũng đã thị sát mặt bằng công trình thủy lợi Cái Lớn - Cái Bé dự kiến khởi công vào tháng 10 tới. Dự án có tổng vốn đầu tư hơn 3.000 tỷ đồng là công trình thủy lợi lớn nhất khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Khi đi vào hoạt động, công trình thủy lợi Cái Lớn - Cái Bé sẽ kiểm soát được tình trạng sạt lở và điều tiết được nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, thủy sản cho 4 tỉnh Kiên Giang, Hậu Giang, Bạc Liêu, Cà Mau.

# Sáng nay 27/9, đồng bào Chăm theo đạo Bàlamôn ở 2 tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận đã tưng bừng tổ chức Lễ hội Katê 2019. Tại tháp Pô Klong Garai, đồng bào tiến hành nghi thức rước y trang, mở cửa tháp, tắm tượng thần, dâng lễ vật cúng thần linh, biểu diễn văn nghệ... Tại Bình Thuận, Lễ hội Katê 2019 đã khai hội với nghi thức rước Y trang thần về tháp Chăm Pôsah Inư tại thành phố Phan Thiết, Bình Thuận. Hàng nghìn người gồm đồng bào Chăm, du khách và người dân địa phương đã đứng dọc tuyến đường thưởng lãm đoàn rước. Sau lễ rước Y Trang thần cùng với nghi lễ Tống ôn ở Tháp chính, tại khuôn viên di tích tháp Pô Sah Inư còn diễn ra hội thi ẩm thực, dệt thổ cẩm, làm gốm của các nghệ nhân đến từ nhiều địa phương trong tỉnh. Dịp này, đông đảo du khách trong và ngoài nước đã đến Ninh Thuận và Bình Thuận tham dự lễ hội Katê 2019, thăm viếng các tháp Pô Klong Garai, Pô Rômê, Pôsah Inư; đền PôNít... 

# Ngày 26/9, tại Nhà tang lễ TPHCM, Đoàn Đài Tiếng nói Việt Nam do Phó Tổng Giám đốc Ngô Minh Hiển dẫn đầu đã vào viếng ông Lê Quý, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Phát thanh truyền hình Việt Nam, nguyên Phó Tổng Biên tập Đài TNVN. Tại đây, Phó Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam và đại diện lãnh đạo các đơn vị của Đài TNVN tại TPHCM đã thắp nén nhang tưởng nhớ đến nhà báo lão thành Lê Quý và chia buồn với gia quyến. Trong sổ tang, Phó Giám đốc Ngô Minh Hiển ghi: “các thế hệ lãnh đạo, phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên Đài TNVN luôn luôn trân trọng những đóng góp to lớn của ông với sự nghiệp phát thanh truyền hình Việt Nam”.

# Để đáp ứng hệ thống thông tin, số liệu thống kê phản ánh thực trạng KT-XH của 53 DTTS phục vụ hoạt động quản lý Nhà nước về công tác dân tộc cũng như đánh giá và xây dựng các chính sách dân tộc của nước ta, Tổng cục Thống kê phối hợp Ủy ban Dân tộc thực hiện cuộc điều tra thu thập thông tin về tình hình KT-XH 53 DTTS lần thứ 2 trong tháng 10 năm nay. Cuộc điều tra lần 2 sẽ được tiến hành tại 54 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Ngày 1/10 tới, lễ ra quân điều tra lần thứ 2 được đồng thời tổ chức ở 3 điểm. Đó là tỉnh Tuyên Quang – đại diện khu vực DTTS miền núi phía Bắc. Gia Lai đại diện cho khu vực miền Trung-Tây Nguyên – Nam Trung Bộ. Ba là thành phố Hồ Chí Minh - đại diện cho khu vực phía Nam.

# Tối 26/9, Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM đã thi hành lệnh bắt người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp đối với Nguyễn Thái Lực, em trai chủ tịch Alibaba Nguyễn Thái Luyện. Trước đó, cũng trong tối 26/9 Viện KSND TP.HCM đã phê chuẩn lệnh này. Trước đó ngày 25/9, Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM triệu tập Nguyễn Thái Lực làm việc. Bước đầu xác định, Lực có tham gia đứng tên trong tổng số 600ha đất nông nghiệp mà Công ty Alibaba thu gom mua, tự vẽ ra một số dự án "ma", sau đó quảng cáo là đất nền dự án (đất ở) để bán cho khách hàng...

# Thủ tướng Anh Boris Johnson đã trả lời “không” khi các nghị sĩ yêu cầu ông phải đề nghị EU gia hạn Brexit sau ngày 30-10... Tiến trình Brexit (Anh rời khỏi Liên minh châu Âu - EU) của nước Anh càng thêm rối ren sau khi Thủ tướng Johnson kiên quyết tuyên bố không tìm cách gia hạn Brexit, bất chấp việc quốc hội nước này thông qua dự luật do các đảng đối lập khởi xướng, buộc ông kéo dài thời hạn “ly hôn”.

# Đầu tháng 10 tới, Nhật Bản sẽ áp mức thuế tiêu dùng mới theo kế hoạch đề ra, tăng từ mức 8% hiện nay lên mức 10%. Nhận định về mức thuế mới, tờ Nikkei Asian Review cho rằng ngoài mục đích giảm gánh nặng nợ công tăng cao kỷ lục, Chính phủ Nhật Bản đang hướng tới mục tiêu đưa nước này trở thành xã hội không tiền mặt. Dù xu hướng không sử dụng tiền mặt trở nên rất phổ biến tại nhiều nước châu Á, trong đó chiếm tỷ lệ cao nhất là Hàn Quốc, lên tới mức 90%, tại Trung Quốc là 70%, riêng ở Nhật chiếm chưa tới 20%. Cứ 4 trong số 5 giao dịch tại Nhật vẫn được thực hiện bằng tiền mặt, dù quốc gia này được mệnh danh là đất nước của hàng loạt cải tiến hướng đến tương lai. 

# Bộ trưởng Bội Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị cho biết, Trung Quốc sẵn sàng mua thêm các sản phẩm của Mỹ. Ông Vương nghị cũng cho rằng, các cuộc đàm phán thương mại sẽ mang lại kết quả nếu cả hai bên cùng thực hiện các biện pháp tích cực hơn để thể hiện thiện chí và giảm "ngôn ngữ bi quan" trong tranh chấp thương mại. Trước đó, người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc cũng xác nhận các doanh nghiệp nước này đã hoàn tất thủ tục mua bán một lượng hàng nông sản có "quy mô tương đối" với Mỹ và Ủy ban Thuế và Điều lệ thuế quan Quốc vụ viện Trung Quốc sẽ miễn trừ thuế tăng thêm cho các lô hàng này./.