# Kadung jien bac Vừ A Dính bahrau hu akaok negar pok brei Huân chương lao động hạng nhất. Dalam 20 thun tapa, Kadung jien bac Vừ A Dính taduan hu bruk rik daong di dom đơn vị saong menuac urang jaik 380 tỷ đồng, alin hadaih jaik 85.000 pok jien bac ka anek saih, sinh viên dân bangsa takik saong bhum tasik, pulao kan kandah, hu hatai pachreih bac, pachreih megru. Dom bruk ngak di Kadung jien bac Vừ A Dínhhu pambuak pagam dom puk palei atah bayah, daong ka dom anek saih, sinh viên bangsa takik, tasik pulao yam tagok dalam bac da-a.

#Mbang akok meti Việt Nam hu harei oh pandar jien tapak. Nan lac harei kabroi 16.6. Harei ini  hu Karja, Hiệp hội pablei salih điện tử Việt Nam pambuak saong công ty Cổ phần Thanh toán negar Việt Nam palaih ruah piah patagok bruk panda jien padai tapa trực tuyến, bayar jien tapa thẻ, pachreih ba salih bruk bhian randap pandar jien tapak di manuac sia. Urak ini, pandar cai bhian bayar jien tapak, meblah tal 90% yaok harei. Dom bruk pablei salih ala 100.000 đồng hu bhap bini bayar meng jien tapak.

# Jit tả pabui Châu phi jeng daok pambak praong di ĐBSCL, njom tame dom tapon pabui daok khang kadang di urang raong. Urak ini, tok daok 1 tỉnh dalam bhum lac Bến Tre loh ka hu jit ruak ini. Kham merat di dom tỉnh ban urak ini lac pacang jit ruak, pacang njom mbak piah khik caga tapon pabui daok khang kadang. Min meyah maong tapa dom labik hu rah tabiak jit ruak dalam tukvak tapa, mboh sa kadh adreih gauk lac dom sang raong glang jeng eng drei iek ruak ka pabui dahlau di tuk khan brei gah thú ý thau. Jit tả pabui châu Phi hu tukvak pabam ruak meng 3 - 15 harei, bruk njauk biai nan lac, ruak ini oh ka hu jru pasiam ruak nan ye tuk pabui njom ruak, tok hu sa jalan lac ba nyu nao am cuh klaak.

  # Ong Nguyễn Quốc Hùng, Akok Vụ Tín dụng dom gah kinh tế di Gilang pariak Karja brei thau, mbiah tal urak ini, dom gah brei mesraiy hu daong 357 tỷ đồng ka urang raong glang hu pabui ruak jit ta chau Phi.

  # Di TP.HCM daok rah tabiak danak dak "salih nerak điện tử mek phun hijao". Tui dom nerak điện tử ba mai, yaok urang hu taduan mek 1 atau dom phun craih patau (sen đá) hu pala dalam dom chậu ngak meng kak tabau. Hu biak ralo dom urag amaik hu ba anek sit mai tal ini piah brei anek mboh saong thau sahneng ka bruk khik caga môi trường, nek rabha janih nerak. Lambaok kapul Việt Nam tái chế brei thau, urak ini di TP.HCM saong Hà Nội jeng hu dom labik taduan mek merak katak saong nerak điện tử.

Patui di ni dom khau tin dunya

# Hajan khang ba tal ia sua dalam dom harei tapa ngak  khat lahik trak ka muac urang jeng yau drap ar di dom bhum palei gah meraong negar Trung Quốc. Kuhria  tal harei kabroi 16/6, mbang hajan khang ini ngak brei 88 urang metai saong 17 urang lahik oh duah mboh, khat lahik kuhria tabiak jiak 3 tỷ  đô la Mỹ.

# Dom urang jakar ngak praong di Mê-hi-cô harei kabroi brei thau lac, hu cap mek jaik 800 menuac di cư oh hu harak gar di gah timur negar ini daok dalam 4 sruh radaih. Ini lac 1 dalam dom bruk pagui mek praong abih pacang veik dom menuac di cư oh njauk adat hukum dalam dom bilan jaik di ini. Tui Viện di trú negar, 791 urang negar lingiu hu duah mboh dalam 4 sruh radaih njauk pacang veik di mbang Vê-ra-cút ( Veracruz), gah timur Mê-hi-cô. Bruk ini hu peih ngak tuk Mê-hi-cô daok kham merat pacang menuac di cư daok tuh mai biên giới Mỹ, meyah oh ngak yau nan, taneh ia ini njauk Mỹ kak je pandap panda pablei tame Mỹ.

# Harei 16/6, urang jakar Argentina brei thau bruk ba tal lahik điện oh ka bhian mboh rah tabiak dalam taneh ia Argentina saong taneh ia jaik taphia lac Uruguay kayua khut mạng lưới di bhum duyên hải taneh ia ini. Akok Mintri Năng lượng Gustavo Lopetegui lac bruk lahik điện abih hệ thống rah tabiak meng sa sự cố di hệ thống điện di bhum duyên hải. Bruk lahik điện dalam taneh ia Argentina saong Uruguay ngak ka labaih 48 trieu bhap bini di dua taneh ia Nam Mỹ oh hu điện pandar dalam rilo tukvak. Mbiah tal page harei ini, jalan talei ba điện birau pambuak pasiam hu labaih 40% di Argentina. Bruk lahik điện ba tal rilo tỉnh di taneh ia ini brei padeih bruk palih ruah di negar ini caga peih ngak dalam harei nan./. 

Trang tin  trưa 17/6/19

# Quỹ học bổng Vừ A Dính vừa vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương lao động hạng nhất. Trong 20 năm qua, Quỹ Học bổng Vừ A Dính đã nhận được sự đóng góp, hỗ trợ của các đơn vị và cá nhân với giá trị gần 380 tỷ đồng, trao gần 85.000 suất học bổng cho học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số và vùng biển, đảo có hoàn cảnh khó khăn, có ý thức vươn lên trong học tập, rèn luyện. Các hoạt động của Quỹ Học bổng Vừ A Dính đã kết nối những bản làng xa xôi, hỗ trợ những học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số, hải đảo vươn lên trong học tập.

#  Lần đầu tiên Việt Nam có ngày không tiền mặt. Đó là ngày hôm qua (16/6). Ngày này được Nhà nước, Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam cùng Công ty Cổ phần Thanh toán quốc gia Việt Nam lựa chọn nhằm tăng cơ hội tiếp cận dịch vụ tài chính trực tuyến, thành toán qua thẻ, khuyến khích, thay đổi thói quen dùng tiền mặt của người sử dụng. Hiện nay tiền mặt vẫn là phương thức thanh toán phổ biến, chiếm khoảng 90% các giao dịch hàng ngày. Đa số các giao dịch dưới 100.000 đồng đều được người dân thanh toán bằng tiền mặt.

  Dịch tả lợn Châu phi vẫn đang tiếp tục lan rộng tại ĐBSCL, tấn công vào những đàn lợn còn khỏe mạnh của người chăn nuôi. Hiện chỉ còn duy nhất Bến Tre là tỉnh duy nhất trong khu vực chưa xảy ra dịch bệnh này. Nỗ lực ở các địa phương hiện nay là khống chế dịch, hạn chế lây lan để bảo vệ đàn lợn còn khỏe. Tuy nhiên, nếu nhìn lại những nơi đã xảy ra ổ dịch trong thời gian qua, có thể thấy một điểm chung là các hộ chăn nuôi đều tự điều trị cho lợn trước khi báo tin cho lực lượng thú ý địa phương.  Bệnh dịch tả lợn châu Phi có thời gian ủ bệnh từ 3 - 15 ngày, điểm chung nhất là bệnh này không có thuốc đặc trị nên khi lợn nhiễm bệnh chỉ có cách tiêu hủy.

   # Ông Nguyễn Quốc Hùng, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước) cho biết, tính đến nay, các tổ chức tín dụng đã hỗ trợ 357 tỷ đồng cho người chăn nuôi bị ảnh hưởng bởi dịch lợn tả lợn châu Phi.

           # Tại TP.HCM đang diễn ra chương trình "đổi rác điện tử lấy cây xanh". Tùy theo số lượng rác điện tử mang đến, mỗi người sẽ nhận được một hoặc một vài cây sen đá được trồng trong những chậu làm từ bã mía. Rất nhiều các bà mẹ cũng đưa con nhỏ đến đây trải nghiệm để giúp con trẻ sớm hình thành ý thức bảo vệ môi trường và phân loại rác. Đại diện tổ chức Việt Nam tái chế cho biết, hiện tại ở TP.HCM và Hà Nội cũng đã có những điểm tiếp nhận, thu hồi rác nhựa và rác thải điện tử./.

Nhạc cắt

          -Sau đây là một số tin thế giới

  # Mưa lớn kéo theo lũ quét trong nhiều ngày qua đã gây ra thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản tại các địa phương ở miền Nam Trung Quốc. Tính đến ngày hôm qua (16/6), đợt mưa lũ lần này đã khiến 88 người thiệt mạng và 17 người mất tích, thiệt hại về kinh tế vào khoảng 2,9 tỷ đô la Mỹ.

# Các quan chức Mê-hi-cô hôm qua cho biết đã bắt giữ gần 800 người di cư không giấy tờ ở phía đông nước này trong 4 xe tải. Đây là một trong những chiến dịch truy quét lớn nhất chống lại những người di cư bất hợp pháp trong những tháng gần đây.Theo Viện di trú quốc gia, 791 người quốc tịch nước ngoài đã bị phát hiện trong 4 xe tải, bị chặn lại tại bang Vê-ra-cút ( Veracruz), phía đông Mê-hi-cô. Chiến dịch được thực hiện khi Mê-hi-cô đang tăng cường nỗ lực ngăn chặn dòng người di cư hướng đến biên giới Mỹ, nếu không nước này sẽ phải đối mặt với lệnh áp thuế hàng hóa xuất khẩu sang Mỹ.

        # Ngày 16/6, nhà chức trách Argentina xác nhận nguyên nhân vụ mất điện "chưa từng có tiền lệ" trên phạm vi toàn quốc ở cả Argentina và nước láng giềng Uruguay là do sự cố xảy ra tại mạng lưới ở vùng duyên hải của nước này. Bộ trưởng Năng lượng Gustavo Lopetegui cho biết vụ mất điện toàn hệ thống xuất phát từ một sự cố tại hệ thống điện ở khu vực duyên hải. Vụ mất điện trên phạm vi cả nước tại Argentina và Uruguay đã khiến khoảng 48 triệu người dân ở hai quốc gia Nam Mỹ không có điện sinh hoạt trong nhiều giờ. Cho đến sáng nay, lưới điện mới chỉ khôi phục được khoảng 40% tại Argentina. Vụ mất điện đã khiến nhiều tỉnh của nước này buộc phải tạm trì hoãn cuộc bầu cử địa phương dự kiến diễn ra cùng ngày./.