# Bahrau ini, danak dak "Baoh hatai brei ka adei" hu mai haong dom adei sit di tỉnh Cà Mau, daong ka dom adei hu pasang iek samar jang ruak tim bẩm sinh saong meng nan hu jalan pasiam ruak avar jang. Tapa nan hu jaik  1.600 uranaih sit dalam tỉnh hu pasang iek ruak, dom bác sĩ hu duah mboh 141 urang njuak ruak baoh hatai bẩm sinh; 88 urang njuak tui iek định kỳ; 53 urang hu brei nao blac riah/can thiệp chip piah plaih jhak tal pren yava. Ngan haong 9,2%, Cà Mau lac tỉnh bal hu uranaih njuak ruak baoh hatai bẩm sinh rilo abih dalam negar hadei di 56 mbang khám sàng lọc di danak dak Baoh hatai ka adei dalam jaik 11 thun tapa.

  # Tal tuk vak ni , tỉnh Điện Biên hu abih tih 28 nghệ nhân hu pok brei angan “Nghệ nhân ưu tú” kayua hu dom rik dong praong dalam bruk khik ramik dom inem krung ilamu  phi vật thể. Min, angan je ni taok pataom di  7 bangsa yau: Mông, Thái, Khơ Mú, Lào… Dalam tuk nan,  tỉnh Điện Biên hu tal  19 bangsa adei saai dok. Kayua Yau nan ye, anak tal gah ilamu  tỉnh Điện Biên meda pataom tame bruk khik ramik peih dom tal pato song duah thau dalam jang dom ilamu hadah krah di dom bangsa karei dok dalam tỉnh.

# Piah palagaih ka anek saih tiểu học sang kan kandah, oh hu nao bac them sap Anh ngak randap haong sap Anh, daong ka sinh viên hu ba drei tame bruk pato bac, paglaong ilamu bruk ngak, Sang bac Cao đẳng Sư phạm Kiên Giang hu peih ngak danak dak pato hè oh mek jien “Pabak hatai caong khin ka uranaih kathaot tapa bruk bac sap Anh saong pathram vak akhar gheih”. Hè thun ini, sang bac palih ruah phường Vĩnh Quang, bal Rạch Giá (Kiên Giang) piah peih pato 5 tal (meng tal 1 tal tal 5) di dua labik sang bac Tiểu học Nguyễn Huệ saong Sang bac Tiểu học Nguyễn Thái Bình, pachreih hu labaih 100 adei. Ini lac danak dak pato oh mek jien brei ka anek saih kathaot di pakat Tiểu học hu sang bac Cao đẳng Sư phạm Kiên Giang peih ngakyaok thun dalam bilan hè meng thun 2016 tal ini.

        #  Dom harei tapa, bruk hu mbaok di yaok angan je yau: “Nữ hoàng văn hóa tâm linh Việt Nam”, “Nữ hoàng thực phẩm Việt Nam”…, sa mbang tra ngak ka menuac sia biak tatuak drei.  Chánh Văn phòng, urang brei panuac di mintri  Ilamu- Thể thao song  Du lịch  Nguyễn Thái Bình ndom lac, oh hu angan je halei lac  Nữ hoàng văn hóa tâm linh Việt Nam”, saong brei thau lac njauk pasang iek, ngak catang bruk khik ramik saong samar langyah dom bruk ngak suan,oh caik rah tabiak bruk dom angan je brei angan tui hatai khin di drei, ngak duh hatai dalam bhap bini. 

# Taha akaok palei Nay Bim, urang bangsa Jrai nan lac urang jakar mặt trận di palei Bôn Sar, xã Ia Rbol, bal sit A Yun Pa tỉnh Gia Lai. Thun ini umo jaik 70 thun, yaok harei Nay Bim bhian juak radaih tal yaok baoh sang, pathau khan ka mikva thau sarak di Đảng, tacei pato mikva ngak mbang, cakrok patagok kinh tế, paglaong rai diuk. Thun 2004, taha Nay Bim halar hatian alin hadiah yaok rituh mét taneh piah padang ngak sang bac ka uranaih di palei Bôn Sar, xã Ia Rbol, thị xã A Yun Pa.

       Patui di ni dom khau tin dunya

# UNESCO bahrau ni hu tabiak harak brei angan 9 gilang tapuk klak “Seowon” di Hàn Quốc meng saman Joseon (meng abhap  XIV tal  XIX) lac drap ar dunya. Seowon lac  bilik prong brei ka bruk bac megru song roh duah  Lý học Nho giáo. Dom gilang tapuk klak ni dok di dom  tỉnh Bắc song  Nam Gyeongsang,  tỉnh Bắc song Nam Jeolla, tỉnh Nam Chungcheong. UNESCO tong yaom  Seowon lac  brei mboh ka ilamu  Tân Nho giáo (Tống nho) hu mbaok dalam dom adat cambat, pato pakai,  xã hội di saman patao Joseon, saong brei mboh jalan sahneng Tân Nho giáo nyu salih lagaih haong bruk di  Hàn Quốc. Kuhria tal urak ni, Hàn Quốc hu  abih tih 14 inem krung dunya.

# Công ty Jalan pasei Nhật Bản bahrau brei nduac iek tàu điện cao tốc (Shinkansen) pandar pin akaok meti angaok dunya di bal Mishima, Shizuoka. Tàu pagam dom pin khik piah năng lượng meda eng drei nao tal ga jaik abih meyah tàu njuak padeih chip dalam dom jalan hầm atau angaok tatua kayua lahik điện dui atah. Tui kuhria, đoàn tàu hu ba tame pandar meng bilan 7-2020. Dom  thiết bị pin hu pagam ala gầm tàu.

# Hạ viện Pháp hu plaik phiếu pachreih tui sa dự luật, pandar dom  công ty kinh doanh mạng truyền thông xã hội brei taoh klak dom panuac ndom thù hằn song pacuh pajarak hận thù dalam 24 tuk atau njauk  án phạt catang. Dom jalan ngak nan hu batabiak dalam tuk bruk ndom puac  ba tal thù hận dak harei dak mboh rilo angaok  Facebook atau  Twitter. Rilo negar ndom lac, brei samar pacang cakak bruk ni, kayua nyu meda ngak ka xã hội sarau kadau song jeng makna  ba tal taong paoh gauk dalam rai duik  ./.

 Trang tin sáng thứ Hai 15-7

# Mới đây, chương trình "Trái tim cho em" đã về với các em nhỏ trên địa bàn tỉnh Cà Mau, giúp các em có cơ hội được sàng lọc sớm bệnh tim bẩm sinh và từ đó có được phương hướng chữa bệnh sớm nhất. Qua đó gần 1.600 trẻ nhỏ trên địa bàn tỉnh được thăm khám, các bác sĩ đã phát hiện 141 trường hợp mắc dị tật tim bẩm sinh; 88 trường hợp cần theo dõi định kỳ; 53 trường hợp được chỉ định phẫu thuật/can thiệp gấp để tránh nguy hiểm đến tình mạng. Với 9,2%, Cà Mau là tỉnh thành có tỷ lệ trẻ em mắc bệnh tim bẩm sinh lớn nhất cả nước sau 56 đợt khám sàng lọc của chương trình Trái tim cho em trong gần 11 năm qua.

  # Đến thời điểm hiện tại, tỉnh Điện Biên đã có tổng cộng 28 nghệ nhân được vinh danh “Nghệ nhân ưu tú” vì những đóng góp xuất sắc trong việc gìn giữ các nét di sản văn hoá phi vật thể. Tuy nhiên danh hiệu này chỉ tập trung ở 7 dân tộc chính như: Mông, Thái, Khơ Mú, Lào… Trong khi đó tỉnh Điện Biên có tới 19 dân tộc anh em đang sinh sống. Do đó trong thời gian tới ngành văn hóa tỉnh Điện Biên sẽ tập trung vào công tác bảo tồn, mở các lớp truyền dạy và tìm hiểu sâu hơn nữa các nét văn hóa đặc sắc của các dân tộc khác trên địa bàn.

# Nhằm tạo cơ hội cho học sinh tiểu học có hoàn cảnh khó khăn, không có điều kiện học thêm tiếng Anh làm quen với tiếng Anh, giúp sinh viên trải nghiệm thực tiễn công tác dạy học, nâng cao kỹ năng nghề nghiệp, Trường Cao đẳng Sư phạm Kiên Giang đã tổ chức chương trình dạy hè miễn phí “Chắp cánh ước mơ cho trẻ em nghèo thông qua dạy học tiếng Anh và rèn chữ đẹp”. Hè năm nay, nhà trường chọn phường Vĩnh Quang, thành phố Rạch Giá (Kiên Giang) để tổ chức dạy 5 lớp (từ lớp 1 đến lớp 5) tại hai điểm Trường Tiểu học Nguyễn Huệ và Trường Tiểu học Nguyễn Thái Bình, thu hút trên 100 em. Đây là chương trình giảng dạy miễn phí dành cho học sinh nghèo ở cấp Tiểu học được Trường Cao đẳng Sư phạm Kiên Giang tổ chức thường niên vào các dịp hè từ năm 2016 đến nay.

         #  Những ngày qua, việc xuất hiện hàng loạt danh hiệu như: “Nữ hoàng văn hóa tâm linh Việt Nam”, “Nữ hoàng thực phẩm Việt Nam”…, một lần nữa khiến dư luận ngỡ ngàng. Chánh Văn phòng, người phát ngôn Bộ  Văn hóa- Thể thao và Du lịch  Nguyễn Thái Bình khẳng định, không có danh xưng nào là “Nữ hoàng văn hóa tâm linh Việt Nam”, đồng thời bày tỏ quan điểm cần rà soát, siết chặt quản lý và kịp thời xử lý những sai phạm, không để tiếp tục xảy ra tình trạng các danh hiệu tự phong một cách tùy tiện, gây bức xúc trong dư luận.

# Già làng Nay Bim, người dân tộc Jrai là cán bộ mặt trận của thôn Bôn Sar, xã Ia Rbol, thị xã A Yun Pam tỉnh Gia Lai. Năm nay gần 70 tuổi, hàng ngày già Nay Bim vẫn thường sử dụng chiếc xe đạp làm phương tiện di chuyển đến từng hộ gia đình, tuyên truyền cho bà con chính sách của Đảng, hướng dẫn người dân làm ăn, phát triển kinh tế, nâng cao đời sống. Năm 2004, Già Nay Bim đã tự nguyện hiến hàng trăm mét đất ở để xây dựng trường học cho trẻ em thôn Bôn Sar, xã Ia Rbol, thị xã A Yun Pa.

Nhạc cắt

          -Sau đây là một số tin thế giới

# Tổ chức Giáo dục, Khoa học và văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) vừa qua đã quyết định công nhận 9 thư viện cổ “Seowon” của Hàn Quốc từ triều đại Joseon (thế kỉ XIV đến XIX) là di sản thế giới. Seowon là thư phòng lớn dành cho việc học tập và nghiên cứu Lý học Nho giáo. Các thư viện cổ này nằm rải rác ở các tỉnh Bắc và Nam Gyeongsang,  tỉnh Bắc và Nam Jeolla, tỉnh Nam Chungcheong. UNESCO đánh giá Seowon là bằng chứng về truyền thống văn hóa Tân Nho giáo (Tống nho) được phổ biến rộng rãi trong các tập tục giáo dục, xã hội của triều đại Joseon, đồng thời cho thấy quá trình khái niệm Tân Nho giáo thay đổi một cách phù hợp với điều kiện của Hàn Quốc. Tính đến thời điểm này, Hàn Quốc đã sở hữu tổng cộng 14 di sản thế giới.

# Công ty Đường sắt Nhật Bản vừa cho chạy thử nghiệm tàu điện cao tốc (Shinkansen) sử dụng pin đầu tiên trên thế giới tại TP Mishima, Shizuoka. Tàu gắn các pin dự trữ năng lượng có thể tự di chuyển đến ga gần nhất trong trường hợp tàu phải dừng khẩn cấp trong các đường hầm hoặc trên cầu do mất điện kéo dài. Dự kiến, đoàn tàu được đưa vào vận hành từ tháng 7-2020. Các thiết bị pin được gắn dưới gầm tàu.

# Hạ viện Pháp đã bỏ phiếu ủng hộ một dự luật, yêu cầu các công ty kinh doanh mạng truyền thông xã hội phải gỡ bỏ các phát ngôn thù hằn và kích động hận thù trong vòng 24 giờ hoặc phải đối mặt với án phạt nghiêm khắc. Các biện pháp trên được đưa ra trong bối cảnh tình trạng phát ngôn gây thù hận đang ngày càng trở nên phổ biến trên Facebook hay Twitter. Nhiều quốc gia cho rằng, cần sớm ngăn chặn vấn nạn này vì dù với hình thức nào, hậu quả sẽ khiến xã hội bất ổn và trở thành nguyên nhân khơi nguồn bạo lực trong cuộc sống./.