# Hadei di tuk taduan mek hu Công văn di mentri Ngak nong saong patagok palei pala ka bruk hadang hùm ginraong bhong – lac janih oh hu angan dalam dom janih kaya ikan hu adat pablei salih di Việt Nam saong daok mbuan ba tal khut khat, Akaok Tổng cục Khik iek darak pasar Trần Hữu Linh hu harak Công văn payua Cục Khik iek darak pasar di dom puk palei pandar brei patagok, jhul khang bruk pasang iek, darak pasar ngan haong janih pandap ini. Tacei pato gah Khik iek darak pasar njauk ba menuac di drei pasang iek catang janih hadang hùm ginraong bhong, abih di nyu lac di dom labik jaik taphia haong Trung Quốc, dom nhà hàng, quán mbang piah patrun bruk blei mbang jeng yau pablei salih janih ini.

# Dalam 2 harei 21 và 22/5, Mintri Tư pháp pambuak bruk song  UBND tỉnh Kon Tum peih bruk brei thau, jao Quyết định di akaok negar Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam brei tame quốc tịch Việt Nam ka 38 urang urak ni daok di 18 palei dalam 6 xã di 2 huyện Đăk Glei song Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum. Tong abih dom urang hu Akaok negar brei tame  quốc tịch Việt Nam lac bhap bini  Lào di cư tự do song tok diuk tok pasang oh hu giá thú di bhum tapen negar  Việt Nam- Lào.

# Page harei 21/5, Uỷ ban bhap bani bal sit Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa hu nao rivang, pachreih dom baoh sang hu anek saih metai kayua mblung aia dalam biar harei 20/5, 4 adei anek saih dalam nan hu 3 kamei, 1 likei, bac di sang bac Trung học cơ sở Tô Hiến Thành, xã Ninh Sim, thị xã Ninh Hòa jak gauk tabiak menei di kraong Cái jaik sang bac. Dalam tuk menei, dom adei njauk balat takai labuh trun danao dalam, blaoh njauk aia ba tatheik tabiak atah. Hadei di nan, bhap bani di puk palei mboh ao dom adei caik angaok ar, medhil lac hu bruk oh siam nan ye tadhau trun danao piah duah. Labaih sa tuk pasang duah, manuac sia hu duah mboh tau di 4 adei, atah di ar labaih 50 m.

  # TP.HCM dok peih ngak bruk quy hoạch 2 dự án prong piah langyah bruk dauh ia. Tui nan, hu quy hoạch tong abih dom jalan thuak ia di ban raya song quy hoạch thủy lợi hu 10 cống pasang iek triều lớn, gam labaih  150km ar pacang tapen krong Sài Gòn. Bruk dauh ia di ban raya HCM urak ni jeng oh ka langyah hu dalam tuk nan, dom thun anak tal, bruk biến đổi khí hậu meda ngak ka bruk dauh ia trak jang. Cần Giờ, Bình Chánh, Quận 9 meda lac dom labik dauh trrak di abih kayua ia tagok glong.

# Tui bruk peih prong phun njam patam, oh daok pala sa janih phun padai, meng akaok thun tal ini, tỉnh Tiền Giang pala hu labaih 35.000 ha njam patam dom janih, tagok labaih 10% dut haong tukvak ini thun dahlau. Mikva paik hu labaih 30.000 ha njam patam dom janih saong sản lượng labaih 600 ribau tấn. Thun ini, Tiền Giang kham merat peih prong mblang taneh njam patam labaih 57.000 ha saong sản lượng jaik 1 triệu 200 ribau tấn pabaki ka darak pasar.

# Sa urang kamei Ba Lan umo 29 thun harei 20/5 ndik tapui 6 urang anek dalam sa  mbang ndik tapui blac di sang iek ruak sang bac Đại học tổng hợp ban Cờ-ra-cốp (Kracow), gah merong negar Ba Lan. 6 uranaih, dalam nan hu 4 kamei song 2 likei hu pok sap he tabiak rai. Anek prong abih trak  1.350 gram song anek sit di abih trak  890 gram. Urang tabiak panuac di sang iek ruak brei thau, mbang ndik tapui blac hu rah tabiak siam jang hatai caong di dom bác sĩ sản khoa di sang iek ruak, kayua bruk ndik tapui 6 lac biak takik mboh di dunya, jaik 5 tỉ meng hu sa urang ndih tapui 6 yua nan. Lingiu di nan, bruk khik metian di amaik jeng lac sa bruk praong, kayua tui dom bác sĩ biak kan piah hu sa siam mekre dalam tuk metian praong yau nan.

# Pasak pasang iek saong pacang caga jit ruak Hoa Kỳ harei kabroi brei thau hu 41 urang njuak ruak sởi di Mỹ dalam adit tapa, tui nani patagok  dom bang brei thau lac hu jit ruak tagok 24. Tal urak ini, taong abih urang njaom ruak sởi di Mỹ tagok tal 921, jaik samu thun hu urang ruak sởi rilo di abih lac thun 1994 hu 963 urang. Tui kuhria thun 2019 nan lac thun hu urang njaom sởi glaong abih di Mỹ kuhria dalam 25 thun tapa. Jaik abih urang njaom mbak jeng oh hu kluak jru pacang caga yaom lac vi-rút sởi hu brei thau lac oh daok pak Mỹ thun 2000. Makna ba tal njom mbak urak ini  lac kayua rilo urang njaom mbak di negar langiu saong ba tui vi-rút sởi mai tame Mỹ. 

# Harei 21/5, di Ma-cau (Trung Quốc) hu peih Parang iek Game châu Á dunya  G2E. Ni lac sa bruk prong ka gah công nghiệp giải trí song main  game trực tuyến di  châu Á, pabak sa labik ka dom  chuyên gia hu mboh, hu thau dom khau tin bahrau di abih, jang yau dom pandap panda song jalan ngak bahrau./.

Trang tin sáng ngày 22/5

(Biên soạn Aí Nghiêm)

          # Ngay khi nhận được Công văn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về sự xâm lấn của mặt hàng tôm hùm càng đỏ - loài sinh vật ngoại lai không có tên trong danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam và có nguy cơ xâm hại, Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường Trần Hữu Linh đã có Công văn hỏa tốc gửi Cục Quản lý thị trường các địa phương đề nghị tăng cường, đẩy mạnh công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường đối với mặt hàng này. Chỉ đạo lực lượng Quản lý thị trường phải huy động nhân lực, tăng cường kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ đối với mặt hàng tôm hùm càng đỏ, đặc biệt ở những địa bàn giáp biên với Trung Quốc, các nhà hàng, quán ăn để hạn chế tối đa mức tiêu thụ cũng như buôn bán các mặt hàng này.

# Trong hai ngày 21 và 22/5, Bộ Tư pháp phối hợp với UBND tỉnh Kon Tum tổ chức Lễ công bố, trao Quyết định của Chủ tịch nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam cho nhập quốc tịch Việt Nam đối với 38 cá nhân hiện đang cư trú tại  18 thôn làng thuộc 6 xã của 2 huyện Đăk Glei và Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum. Tất cả những cá nhân được Chủ tịch nước quyết định cho nhập quốc tịch Việt Nam là công dân Lào thuộc diện di cư tự do và kết hôn không giá thú trong vùng biên giới Việt Nam- Lào.

# Sáng 21/5, Uỷ ban Nhân dân thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa lên thăm, hỏi, động viên các gia đình có học sinh bị tử vong do đuối nước vào chiều tối qua tại xã Ninh Sim. Cuối giờ chiều 20/5, 4 em học sinh gồm 3 nữ, 1 nam, học trường Trung học cơ sở Tô Hiến Thành, ở xã Ninh Sim, thị xã Ninh Hòa rủ nhau ra đoạn sông Cái gần trường để tắm. Trong lúc tắm, các em bị sảy chân xuống hố sâu, chới với, rồi bị cuốn ra xa. Một lúc sau, người dân địa phương thấy áo các em trên bờ, nghi chuyện chẳng lành đã lao xuống tìm. Hơn 1 giờ tìm kiếm, mọi người tìm thấy thi thể của 4 em, cách bờ chừng 50 m.

# TP.HCM đang triển khai thực hiện quy hoạch 2 dự án chính để từng bước giải quyết tình trạng ngập nước. Theo đó, có quy hoạch tổng thể hệ thống thoát nước thành phố và quy hoạch thủy lợi với 10 cống kiểm soát triều lớn, cùng khoảng 150km đê bao ven sông Sài Gòn. Tình trạng ngập lụt ở TP.HCM đến nay vẫn chưa thể giải quyết trong khi đó, những năm sắp tới, biến đổi khí hậu có thể còn khiến cho ngật lụt thêm nghiêm trọng. Cần Giờ, Bình Chánh, Quận 9 sẽ là những nơi ngập nặng nhất do triều cường dâng cao.

# Thực hiện mục tiêu mở rộng cây rau màu,phá thế độc canh cây lúa, từ đầu năm đến nay, tỉnh Tiền Giang đã trồng được trên 35.000 ha màu các loại, tăng hơn 10% so cùng kỳ năm trước. Bà con đã thu hoạch trên 30.000 ha với sản lượng rau màu các loại trên 600 nhàn tấn. Năm nay, Tiền Giang phấn đấu mở rộng diện tích màu đạt trên 57.000 ha và sản lượng  gần 1 triệu 200 ngàn tấn cung ứng thị trường.

# Một phụ nữ 29 tuổi người Ba Lan ngày 20/5 đã sinh 6 người con trong một ca mổ đẻ hiếm gặp tại Bệnh viện Trường Đại học tổng hợp thành phố Cờ-ra-cốp (Kracow), miền Nam Ba Lan. Sáu đứa trẻ, bao gồm bốn cháu gái và hai cháu trai, đã cất tiếng khóc chào đời. Cháu lớn nhất nặng 1.350 gram và cháu nhỏ nhất nặng 890 gram. Phát ngôn viên bệnh viện cho biết ca mổ đẻ diễn ra thành công ngoài sự mong đợi của các bác sĩ sản khoa và sơ sinh của bệnh viện, bởi tỉ lệ sinh sáu cực kỳ hiếm gặp trên thế giới, khoảng 1 trên 4,7 tỉ ca mang thai. Hơn nữa, việc duy trì thai kỳ của người mẹ cũng là một kỳ tích, bởi theo các bác sĩ rất khó để có một cái kết có hậu trong trường hợp đa thai lớn như thế này.

# Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ hôm qua cho biết có 41 trường hợp nhiễm sởi ở Mỹ trong tuần qua, nâng tổng số bang thông báo dịch bệnh lên 24. Tới nay, tổng số người nhiễm sở ở Mỹ đã lên tới 921, gần với con số kỷ lục năm 1994 là 963 trường hợp. Dự kiến 2019 sẽ là năm có số người nhiễm sởi cao nhất tại Mỹ trong vòng 25 qua. Hầu hết các trường hợp bị nhiễm đều không tiêm phòng mặc dù vi-rút sởi được tuyên bố xóa sổ tại Mỹ năm 2000. Nguyên nhân lây lan hiện nay là do nhiều người bị lây nhiễm ở nước ngoài và mang theo vi-rút sởi về Mỹ. 

# Ngày 21/5, tại Ma-cau (Trung Quốc) đã khai mạc Triển lãm Game châu Á toàn cầu G2E. Đây là một sự kiện lớn đối với ngành công nghiệp giải trí và chơi game trực tuyến ở châu Á, cung cấp một môi trường cho các chuyên gia trong ngành tiếp cận những thông tin mới nhất, cũng như các sản phẩm và giải pháp mới./.