# Harei 24/9, pak Hà Nội, Jabat cakrok patagok Dunya Hoa Kỳ (US AID) gam haong Văn phòng Raja-ei saong Mentri Kế hoạch-đầu tư peih ngak Dự án Jhul patagok salih bahrau saong paglaong pren khang pambuak gauk di Doanh nghiệp sit saong mbiah kayua Iu-ét Ết tài trợ - iew katut nan lac Dự án US AID Link SME. Ngan haong phun jien daong brei 22 triệu 100 ribau đô-la Mỹ dalam 5 thun, dự án hu pambuak haong Văn phòng Raja-ei saong Mentri Kế hoạch-đầu tư pasiam veik hệ sinh thái pambuak pagam chuỗi cung ứng ka doanh nghiệp sit saong mbiah, taphia di nan daong patagok pren khang ka dom doanh nghiệp dalam bruk daong cakrok patagok dom  doanh nghiệp dalam gah ini.

# Thủ tướng Rajaei  jao ka akaok mintri ngak nong song patagok palei pala  pal akaok kapul  gam song urang pal akaok pak ni samar pasang iek tong yaom bruk glut jaleih  tapen krong, takai tasik, bruk pasiam veik song khik caga siam mekre ka anek menuac, tani tanat rai duik song bruk ngak mbang ngak huak ka bhap bini di dom labik glut jaleih di  Đồng bằng sông Cửu Long. Tui bruk pasang iek song dom roh duah tong yaom bruk di anak meta, makna ba tal glut jaleih  song kuhria mboh dahlau bruk mbuan si glut jaleih, ba tabiak jalan ngak di anak meta song suai lavik piah langyah, pasiam veik bruk glut jaleih tapen krong , tapen tasik piah khik siam mekre ka anek menuac, tani tanat rai duik song bruk ngak mbang ngak huak di bhap bini, , saong hu jalan tacei ba  bruk pala drak bilan đông xuân 2019 - 2020 piah samar caga langik pandiak, karung ia meda rah tabiak di ÐBSCL.

# Harei Katê thun 2019 di bhap bani Cam dua tỉnh Ninh Thuận saong Bình Thuận hu peih tabiak meng harei 27 - 29/9. Ini lac adat cambat meng kan mai biak prong dalam thun di mikva ngan haong makna thau dhal phol ong akaok ong akei, ong ong amuk amuk saong likau angin siam hajan laghaih, ngak padai hu padai, pala tangiey hu tangeiy, sang sang trei sil haniem phol. Harei Katê hu peih ngak dalam sa không gian prong saong tukvak dui atah. Harei sa bingun bilan 7 saka Cam  hu iew lac harei lễ chính di bimon, kalan, blaoh di nan harei Kate hu peih ngak di dom puk pali Cam dalam sa bilan. Dom adat cambat hu peih ngak dalam harei kate nan lac: Adat raok khan ao tagok bimon, adat peih pabah mbang bimon, adat menei rup patau  saong adat cuk khan ao bahrau ka yang... Hadei di Katê angaok bimon kalan nan lac tal Katê palei saong baoh sang.

# Tui adat cambat tanarakun di bhap bini  Khmer Nam bộ, yaok thun, tal puac bilan  8 saka ia bilan  mik va  Khmer Nam bộ hu harei Sene Đolta daok ieu lac  adat kakuh ong muk . Sene  Đôn ta thun ni laik tame  dom harei  27, 28, 29 bilan  9 saka ia harei. Ni lac tuk piah thau dar thau phol song likau salamad ka amaik ame . Harei  Sene Dolta di mik va  Khmer Nam bộ lac sa dalam dom adat cambat hu makna  ka hatai iek prong iek glong, hadar dhar phor raong pato di ong muk, amaik ame, dok haduik atau dom urang jeng aruah, ngan song anek kamuan .

# Page harei 24/9, gah roh duah urang njuak bala tỉnh Thanh Hóa jeng daok  duah urang lahik, daong urang taong ikan gaok bala dalam mbang patuh gilai ikan di xã Hải Châu (huyện Tĩnh Gia). Dahlau di nan, melam  23/9, tuk daok pataok di pabah lamnge xã Hải Châu, gilai ikan di ong Lê Xuân Bình (daok di puk palei) patuh khuah. Hadei di sap patuh prong, apui khuah abih sruh gilai. Tuk nan, angaok sruh gilai hu 8 urang taong ikan. Bruk ini ngak ka 2 urang metai, 1 urang lahik, 5 urang njuak rambuis trak hu ba tame Sang iek ruak Đa khoa tỉnh Thanh Hóa cấp cứu. Tui duah thau, makna akaok mereip di mbang khuah nan kayua patuh bình gas.

#Dự luật oh brei ndih daok haong gauk tuk oh ka jeng diuk jeng pasang quan hệ đồng giới daok ba tal bruk phản đối biak khang  di Indonesia, ngak duh hatai ka tuai damuai negar langiu mai rivang negar ni  . Yaok ribau urang trun jalan  harei 23/9 piah phản đối dự luật nan di Indonesia. Dom  urang oh njauk hatai ndom lac dự luật gaoh tame  quyền tự do, ba tal  phân biệt đối xử  dom bangsa takik, urang kamei. 

# Piah pachreih bruk blei pandar dalam negar, urang jakar Thái Lan hu pachreih bruk  “dhen, blei saong pandar oh abih jien”. Bruk ngak hu angan iew lac "Chim Shop Chai" meda buh tabiak 1.000 Baht (jaik 32,8 USD) ka yaok bhap bani  Thái Lan. Yaom jien ini hu kaoh tabiak meng kadung jien Raja-ei, saong hu ba tame  tài khoản tui sa ứng dụng angaok phon tangin. 1.000 Baht ini oh salih tabiek jien mbaok hu, bo tok pandar piah ba-yar ka dom bruk mbang menyum, blei saong pandar dịch vụ di dom cửa hàng dalam negar. Danak dak ưu đãi ini tok brei 10 triệu urang hu mbaok tame. Chiến dịch "Chim Shop Chai" hu peih tabiak meng harei 27/9 saong dui atah tal puac bilan 11.

# Thủ tướng Anh Boris Johnson dok hu panuac ieu dunya  njauk ngak khang  dom bruk  biến đổi khí hậu song  đa dạng sinh học; saong brei thau negar  Anh buh tabiak  1,25 tỷ đô la Mỹ ka  Quỹ đa dạng sinh học piah dong ka dom janih athur mbuan si lahik abih. Thủ tướng Anh brei thau, tong abih  pok jien nan hu buh tame dom danak dak  langyah ka bruk pablei salih athur rong suan hukum tapa bruk patagok ngak di adat hukum, patao pakai  urang khik iek pacang cakak bruk chap mek, man pateok, co klaik, saong ba rilo bruk ngak jang ka bhap bini duah hu jien  ./.

          Langyah tapa panuac Viet Nam

Trang tin sáng ngày 25/9

          #Ngày 24/9, tại Hà Nội, Cơ quan phát triển Quốc tế Hoa Kỳ US AID cùng Văn phòng Chính phủ và Bộ Kế hoạch-đầu tư khởi động Dự án Thúc đẩy cải cách và Nâng cao năng lực Kết nối của Doanh nghiệp Nhỏ và vừa do Iu-ét Ết tài trợ - gọi tắt là Dự án US AID Link SME. Với kinh phí tài trợ 22 triệu 100 nghìn đô-la Mỹ trong vòng 5 năm, dự án sẽ phối hợp với Văn phòng Chính phủ và Bộ Kế hoạch-đầu tư cải thiện hệ sinh thái kết nối chuỗi cung ứng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, đồng thời hỗ trợ nâng cao năng lực cho các hiệp hội doanh nghiệp trong việc hỗ trợ phát triển nhóm doanh nghiệp thuộc diện này.

# Thủ tướng Chính phủ giao Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn làm Trưởng đoàn cùng với lãnh đạo địa phương khẩn trương kiểm tra đánh giá về tình hình sạt lở bờ sông, bờ biển, công tác khắc phục và bảo đảm an toàn tính mạng, ổn định đời sống và sản xuất của nhân dân tại các khu vực bị sạt lở ở Đồng bằng sông Cửu Long. Trên cơ sở kết quả kiểm tra và các nghiên cứu đánh giá về thực trạng, nguyên nhân và dự báo nguy cơ sạt lở, đề xuất giải pháp trước mắt và lâu dài để xử lý, khắc phục tình trạng sạt lở ven sông, ven biển nhằm bảo đảm an toàn tính mạng, ổn định đời sống và sản xuất của người dân; đồng thời có phương án chỉ đạo sản xuất vụ đông xuân 2019 - 2020 nhằm chủ động ứng phó nguy cơ hạn hán, thiếu nước có thể xảy ra tại ÐBSCL.

# Lễ hội Katê năm 2019 của đồng bào Chăm ở hai tỉnh Ninh Thuận và Bình Thuận sẽ được tổ chức từ ngày 27 - 29/9. Đây là lễ hội truyền thống quan trọng nhất trong năm của bà con với ý nghĩa tạ ơn tổ tiên, ông bà và cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, nhà nhà đầm ấm. Lễ hội Katê được diễn ra trong một không gian rộng và thời gian kéo dài. Ngày mồng 1 tháng 7 lịch Chăm được gọi là ngày lễ chính tại đền, tháp, còn Lễ hội Katê kéo dài cả tháng. Các lễ chính gồm có: Lễ rước y trang lên tháp, lễ mở cửa tháp, lễ tắm tượng thần và mặc y phục... Sau Katê diễn ra trên đền, tháp là đến Katê làng và gia đình.

# Theo phong tục của đồng bào Khmer Nam bộ, hàng năm, cứ vào cuối tháng 8 âm lịch  đồng bào Khmer Nam bộ tổ chức lễ Sene Đolta hay gọi là lễ cúng ông bà. Mùa Đôn ta năm nay rơi vào các ngày 27, 28, 29 tháng 9 dương lịch. Đây là lễ hội nhằm tưởng nhớ đến công ơn và cầu phước cho linh hồn của các bậc sinh thành. Lễ Sene Dolta của bà con người Khmer Nam bộ là một trong những nghi lễ mang ý nghĩa  về lòng hiếu kính, tưởng nhớ đến công ơn sinh thành dưỡng dục của ông bà, cha mẹ đang còn sống hoặc những người quá cố, đối với con cháu.

#Sáng 24/9, lực lượng tìm kiếm cứu nạn tỉnh Thanh Hóa vẫn đang tổ chức tìm kiếm người mất tích, cứu chữa ngư dân gặp nạn trong vụ nổ tàu cá tại xã Hải Châu (huyện Tĩnh Gia). Trước đó, tối ngày 23/9, trong khi đang neo đậu tại cảng cá xã Hải Châu, tàu cá của ông Lê Xuân Bình (trú cùng địa phương) đã bất ngờ phát nổ. Ngay sau tiếng nổ, lửa bao trùm cả con tàu. Lúc này, trên tàu có 8 ngư dân. Vụ việc khiến 2 người tử vong, 1 người mất tích, 5 người bị thương nặng được đưa lên Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa cấp cứu. Theo nhận định, nguyên nhân ban đầu của vụ cháy có thể là do nổ bình gas.

#Dự luật cấm tình dục ngoài hôn nhân và quan hệ đồng giới đã tạo ra làn sóng phản đối mạnh mẽ tại Indonesia, đồng thời gây lo ngại cho du khách nước ngoài tới quốc gia này. Hàng nghìn người đã xuống đường tham gia các cuộc biểu tình hôm 23/9 nhằm phản đối dự luật cấm quan hệ tình dục ngoài hôn nhân và cấm quan hệ đồng giới tại Indonesia. Những người chỉ trích cho rằng dự luật vi phạm quyền tự do, tạo ra phân biệt đối xử với các cộng đồng thiểu số, phụ nữ.

# Nhằm kích thích tiêu dùng trong nước, giới chức Thái Lan đã phát động chiến dịch “nếm, mua và sử dụng miễn phí”. Chiến dịch có tên gọi "Chim Shop Chai" sẽ dành 1.000 Baht (khoảng 32,8 USD) cho mỗi người dân Thái Lan. Số tiền này được trích từ ngân sách Chính phủ, và được chuyển vào tài khoản trên một ứng dụng di động. 1.000 Baht này sẽ không thể quy đổi ra tiền mặt, mà chỉ được sử dụng để thanh toán cho các hoạt động ăn uống, mua sắm và sử dụng dịch vụ tại một số cửa hàng nhất định trên toàn quốc. Chương trình ưu đãi giới hạn 10 triệu người tham gia. Chiến dịch "Chim Shop Chai" bắt đầu triển khai từ ngày 27/9 và kéo dài đến cuối tháng 11.

# Thủ tướng Anh Boris Johnson  đang  kêu gọi thế giới cần thiết phải có hành động mạnh mẽ mang tính toàn cầu để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu và đa dạng sinh học; đồng thời cho biết Vương quốc Anh sẽ đầu tư 1,25 tỷ đô la Mỹ cho Quỹ đa dạng sinh học để cứu các loại vật có nguy cơ tuyệt chủng. Thủ tướng Anh cho biết, toàn bộ số tiền trên sẽ được đầu tư vào các dự án để giải quyết tình trạng buôn bán động vật hoang dã bất hợp pháp thông qua việc tăng cường khả năng thực thi pháp luật, đào tạo kiểm lâm chống hoạt động săn - bắt - trộm, đồng thời tạo thêm nhiều việc làm thay thế cho người dân để kiếm sống./.