# Page harei 25/9, ala bruk dang akaok tacei ba di Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Hội đồng negar pato megru saong cak rok patagok urang ngak ginum biai ba tabiak jalan peih bruk xét công nhận tốt nghiệp THPT saong palih ruah tame ĐH, CĐ. Tui bruk ba tabiak di Mentri Pato megru, anek saih tamat blaoh danak dak tal 12 meyah pabak hu dom quy định di Mentri Pato megru meda hu hiệu trưởng brei harak chứng nhận tamat blaoh danak dak THPT. Ngan haong harak chứng nhận ini, dom adei meda tabiak sang bac, ngak dom bruk ngak mbuan lagaih. Daok dom anek saih caong khin hu mbaok tame pakacah piah hu cấp bằng tốt nghiệp THPT meda hu mbaok tame mbang pakacah THPT pakat negar, meng nan peih tabiak jalan bac megru saong ngak bruk glaong jang. Thun 2020, tui kuhria dahlau jeng daok peih bruk pakacah angaok harak yau urak ini, taphia di nan kuhria caga dom kadha piah peih bruk pakacah angaok máy tính tui tukvak ba tabiak piah ngak bruk ini. Tal tukvak 2021 – 2025, tui kuhria meda peih bruk pakacah angaok máy tính.

   # Harei 25/9,  Gilang parika patagok  Châu Á brei thau  pabak bruk patagok  kinh tế Việt Nam thun  2019.  Pathau khan pabak hatai khin  patagok  Châu Á di ADB brei thau, yaom lac tagok  tổng sản phẩm Quốc nội dang veik  dalam meteh akaok thun  2019 song Việt Nam dok khik tanut patagok yau kuhria mboh dahalau di nan dalam thun ni song thun hadei  . Gilang pariak patagok  Châu Á ADB dok jeng daok khik bruk kuhria mboh dahlau patagok  kinh tế Việt Nam di tanut 6,8% dalam thun ni  song trun hasit 6,7% dalam thun  2020.  Bruk lạm phát hu ramik veik, meng  3,5%  trun  3% dalam thun ni saong meng  3,8% trun 3,5% dalam thun  2020.

   # Tui Ủy ban Negar pacang caga bala meng langik tasik saong daong duah urang njuak bala, tal harei 25/9, dom labik hu pataom mek, pajeng ba tabiak langiu jaik 160 ribau kg pasei saong phế liệu hadei di mbang khuah di Công ty Bóng đèn, phích aia Rạng Đông, quận Thanh Xuân, Hà Nội. Tui kuhria, bruk pataom mek, pajeng ba hareik hareim hadei di mbang khuah pak Công ty nan meda tamat blaoh di akaok bilan 10/2019. Dahlau di nan yau Rayo sap ndom VN brei thau, di sang kho Công ty Cổ phần Bóng đèn, phích aia Rạng Đông njuak apui khuah prong di harei 28/8. Tui mong iek di Tổng cục Môi trường, dom thủy ngân par tabiak langiu môi trường kayua pui khuah nan lac meng 15,1 kg tal 27,2 kg, dalam nan 480.000 baoh gom huỳnh quang njuak khuah hu pandar thủy ngân lỏng hu độc tính glaong.

# Bác Ái lac  huyện kan kathaot di  tỉnh Ninh Thuận hu 31 ribau menuac, lac urang bangsa  Raglai. Peih ngak Sarak 30a di rajaei , meng labaih  10 thun ni mai, kadung jien hu dong, huyện Bác Ái hu peih ngak  12 dự án, tong abih phun jien 30 tỷ đồng. Huyện padang ngak hu 3 bilac y tế di  xã Phước Chính, Phước Trung song Phước Thành, ngak  120 boh sang anit ranam song pasiam veik jiak  2 ribau  sang  ka dom sang kathaot , dong ka dom boh sang tani tanat labik dok  về sahnang hatai ngak mbang , patagok rai duik  song jhul pakhang bruk patagok di puk palei.

# Page harei 25/9, radaih ôtô pajeng 1,5 tấn tuan BKS: 37C – 242.31 nduac angaok jalan roya 1A, tuk nao tapa jalan pasei piah tame xã Diễn Đoài (Nghệ An). Kayua kurang mong iek nan ye njuak sruh radaih pui tuan số hiệu AH22 (nduac gah Sài Gòn – Hà Nội) ginuh tame. Mbang ginuh khang ngak ka 4 toa radaih pui tabaleik, dalam nan sa sa toa tabaleik cakak cagar sa binah jalan roya, 2 toa tabaleik gilun trun hamu daok sa toa daok tapen jalan pasei. Mboh lac, radaih tải khut trak. Urang peih radaih gar dalam cabin, njuak rambuis trak, hu bhap bani daong veih ba tabiak ba nao cấp cứu. Mbang bala ini ngak ka jalan kabak saong jalan pasei oh daok nao mai hu. Urak ini makna di mbang bala ini daok hu gah chức năng pasang iek duah thau ngak brei cambaih laih.

 # Gah  Hàng không Dân dụng Liên bang Mỹ (FAA) brei thau oh ka hu tuk vak  tantu halei piah tah klaak bruk oh brei par ngan song kapan haoh  Boeing 737 MAX. Makna lac kayua  bruk praong dang akaok di jabat  ni lac siam mekre, salamat.  FAA ndom lac, yaok negar eng drei tabiak tuk vak brei adat  Boeing 737 MAX hu par veik  tui tong yaom tani tanat, siam mekre  . Punuac nan hu ba tabiak hadei di mbang ginum biai di dom jabat  dunya  labaih 6 bilan  hadei di tuk kapan haoh  Boeing 737 MAX  oh brei par. Urak ni  Boeing dok kham merat piah kapan haoh 737 MAX hu adat par  veik  dalam quý IV/2019.

# Daok oh ka tal 1 bilan meteh tra, Anh tabiak truh EU nan ye negar ANH saong  EU gilac ndom ka Brexit rilo jang min jaik abih mboh ndom tal sa Brexit oh hu panuac sanya. Hadei di mbang taom gaok di harei 23/9 di Thủ tướng Anh Boris Johnson saong akaok Hội đồng châu Âu Donald Tusk di New York (Mỹ) jeng oh ba tabiak hu sa bruk hagait. Daok biak rilo kadha negar Anh caong khin ginum biai haong EU min tukvak gilac daok biak takik. Tukvak puac abih nan lac harei 31/10/2019.

# Dalam dom bilan jiak di ni, di  Pakistan hu  10.000 mbang urang njom ruak song  20 urang metai. Yaom lac urang njom ruak oh ka glong duh song tuk vak ni dom thun jiak di ni , Min, dalam thun ni  dom sang iek ruak daok quá tải kayua taduan rilo mbang pagam tal ruak pandiak tabiak drah. Makna lac kayua  huac, tok mboh pandiak , urang ruak jeng hu panuac caong tui iek ruak pandiak tabiak darah. Karja dom  bang di   Pakistan, urak ni dok jhul pakhang bruk pathau khan , peih ngak dom jalan pacang caga jit./.

Langyah tapa panuac VietNam

Trang tin sáng ngày 26/9

    #Sáng 25/9, dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Hội đồng quốc gia giáo dục và phát triển nhân lực họp phương án tổ chức xét công nhận tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH, CĐ. Theo đề xuất của Bộ GD & ĐT, học sinh hoàn thành chương trình lớp 12 nếu đáp ứng các quy định của Bộ GD & ĐT sẽ được hiệu trưởng cấp giấy chứng nhận hoàn thành chương trình THPT. Với giấy chứng nhận này, các em có thể ra trường, làm các công việc phù hợp. Còn những học sinh có nhu cầu dự thi để được cấp bằng tốt nghiệp THPT sẽ được tham gia kỳ thi THPT quốc gia, từ đó mở ra những cơ hội học tập và làm việc cao hơn. Năm 2020, dự kiến vẫn tổ chức thi trên giấy như hiện nay, đồng thời chuẩn bị các điều kiện để tổ chức thi trên máy tính theo lộ trình đảm bảo tính khả thi. Đến giai đoạn 2021 – 2025, dự kiến sẽ tổ chức thi trên máy tính.

    # Ngày 25/9,  Ngân hàng phát triển Châu Á đã công bố Cập nhật tình hình phát triển kinh tế Việt Nam năm 2019.  Báo cáo Cập nhật triển vọng phát triển Châu Á của ADB chỉ ra rằng mặc dù tăng trưởng tổng sản phẩm Quốc nội có chậm lại trong nửa đầu năm 2019 song Việt Nam vẫn duy trì mức tăng trưởng như dự báo trước đó trong năm nay và năm sau. Ngân hàng phát triển Châu Á ADB vẫn duy trì dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam ở mức 6,8% trong năm nay và giảm nhẹ 6,7% vào năm 2020.  Dự báo lạm phát được điều chỉnh giảm từ 3,5% xuống 3% trong năm nay và từ 3,8% xuống 3,5% trong năm 2020.

# Theo Ủy ban Quốc gia Ứng phó sự cố, thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn, đến ngày 25/9, các đơn vị đã thu gom, vận chuyển ra ngoài được gần 160 nghìn kg sắt thép và phế liệu sau vụ cháy tại Công ty Bóng đèn, phích nước Rạng Đông, quận Thanh Xuân, Hà Nội. Dự kiến, công việc thu gom, vận chuyển phế thải sau vụ cháy tại Công ty trên sẽ kết thúc vào đầu tháng 10/2019. Trước đó như Đài TNVN đã đưa tin, tại nhà kho Công ty Cổ phần Bóng đèn, phích nước Rạng Đông  đã bùng phát đám cháy lớn vào  ngày 28/8. Theo quan trắc của Tổng cục Môi trường, lượng thủy ngân phát tán ra ngoài môi trường do vụ cháy là từ 15,1 kg đến 27,2 kg, trong đó 480.000 bóng đèn huỳnh quang bị cháy có sử dụng thủy ngân lỏng có độc tính cao.

# Bác Ái là huyện nghèo của tỉnh Ninh Thuận với 31 nghìn nhân khẩu, chủ yếu là đồng bào dân tộc Raglai. Thực hiện Nghị quyết 30a của Chính phủ, từ hơn 10 năm nay, nguồn kinh phí được hỗ trợ, huyện Bác Ái đã triển khai 12 dự án, tổng kinh phí trên 30 tỷ đồng. Huyện đã xây dựng được 3 trạm y tế tại xã Phước Chính, Phước Trung và Phước Thành, xây dựng 120 căn nhà tình nghĩa và sửa chữa gần 2 ngàn căn nhà cho các hộ nghèo, giúp các hộ dân có điều kiện ổn định về nơi ở, an tâm sản xuất, nâng cao chất lượng đời sống và thúc đẩy tăng trưởng ở địa phương.

# Sáng ngày 25/9, xe ôtô tải 1,5 tấn mang BKS: 37C – 242.31 lưu thông trên QL1A, khi đang băng qua đường sắt để về xã Diễn Đoài (Nghệ An). Do thiếu quan sát nên đã bị đoàn tàu hàng mang số hiệu AH22 (chạy hướng Sài Gòn – Hà Nội) lao tới tông trúng. Cú đâm mạnh khiến 4 toa tàu hàng bị lật, trong đó một toa lật chắn ngang một phần đường quốc lộ, 2 toa lật xuống ruộng còn 1 toa nằm bên mép đường ray. Tại hiện trường, xe tải bị hư hỏng nặng, biến dạng hoàn toàn. Tài xế xe tải mắc kẹt trong cabin, bị thương nặng, được người dân hỗ trợ đưa ra ngoài để đi cấp cứu. Vụ tai nạn khiến giao thông đường bộ và đường sắt qua khu vực bị tê liệt hoàn toàn. Hiện nguyên nhân vụ tai nạn đang được lực lượng chức năng điều tra làm rõ.

# #Cơ quan Hàng không Dân dụng Liên bang Mỹ (FAA) cho biết vẫn chưa có khung thời gian cụ thể dỡ bỏ lệnh cấm bay đối với dòng máy bay Boeing 737 MAX. Nguyên nhân là do ưu tiên hàng đầu của cơ quan này là an toàn. FAA nhấn mạnh, mỗi nước sẽ tự quyết định về thời điểm cho phép Boeing 737 MAX hoạt động trở lại dựa trên đánh giá an toàn kỹ lưỡng. Tuyên bố trên được đưa ra sau cuộc họp của các cơ quan quốc tế hơn 6 tháng sau khi máy bay Boeing 737 MAX bị cấm hoạt động. Hiện Boeing đang cố gắng để dòng máy bay 737 MAX được phép bay trở lại trong quý IV/2019.

#Còn chưa tới 1 tháng rưỡi nữa, Anh chính thức rời khỏi EU nên nước Anh và EU lại nói về Brexit nhiều hơn nhưng hầu hết đều nhắc tới một Brexit không thỏa thuận. Ngay cuộc gặp ngày 23/9 giữa Thủ tướng Anh Boris Johnson và Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk tại New York (Mỹ) cũng không thể đưa ra đột phá nào. Còn rất nhiều điểm nước Anh muốn thương thảo với EU nhưng thời gian lại còn rất ít. Hạn chót là 31/10/2019.

#Trong những tháng gần đây, trên khắp Pakistan đã ghi nhận 10.000 ca nhiễm và 20 người tử vong. Mặc dù số ca mắc vẫn chưa cao bằng cùng kỳ các năm gần đây, tuy nhiên, trong năm nay các bệnh viện lại quá tải vì tiếp nhận nhiều ca liên quan tới sốt xuất huyết. Nguyên nhân vì tâm lý lo ngại, chỉ xuất hiện 1 triệu chứng sốt, bệnh nhân cũng yêu cầu được theo dõi sốt xuất huyết. Chính quyền các bang trên toàn Pakistan hiện đang đẩy mạnh tuyên truyền, triển khai các biện pháp phòng chống dịch./.