# Cục Đầu tư negar lingiu (Bộ Kế hoạch & Đầu tư) bahrau brei thau, kuhria tal harei 20-5,  abih tih phun jien negar lingiu buh tame Việt Nam 5 bilan akaok thun 2019 hu 16,75 tỷ USD, tagok 69,1% dut saong tukvak ini thun 2018 saong lac tanut glaong abih kuhria dalam dom bilan ini 4 thun mai ioni. Hu 88 taneh ia hu dự án đầu tư di Việt Nam, dalam nan Hồng Công dang akaok saong yaom phun jien buh tame abih tih lac 5,08 tỷ USD. Hà Nộipachreih hu phun jien taneh ia lingiu buh tame rilo di abih, TPHCM dang ka 2 saong Bình Dương dang ka 3.

  # Tổng cục Thủy lợi  di Mentri ngak nong saong Patagok palei pala brei thau: di bhum taneran kraong Cuu Long, urak ini ia mbak njom tame sumu atau glaong jang thun blaoh meng 1 tal 3km, ia njom mbak dalam tame meng pabah kraong lac meng 18 tal 42 km. Tui kuhria mboh dahlau, tukvak daok veik di bilan 5, ia mbak njom tame di bhum taneran kraong Cuu Long meda trun kayua di labik ini tame bilan hajan saong ia meng gah angaok tuh trun bhum taneran rilo jang.

# Bruk patagok dom jalan pacang mblung ia ka dom gah di 10 huyện, ban dalam tỉnh Nghệ An bahrau hu peih tabiak. Tapa nan, dom gah hu thau kĩ năng pasram caluai, dom ilamu khik caga siam mekre salamat dalam ia, paglaong bruk pathau khan dalam bhap bini ka bruk pasram caluai, brei thau dom labik ia dalam, labik nguy hiểm pacang mblung ia ka uraniah. Ong Vi Ngọc Quỳnh, Phó giám đốc Sở Lao động Thương binh & xã hội Nghệ An brei thau: Dom amaik ame njauk hu mbaok tame danak dak pato caluai ka uraniah. Tapa nan thau hu bruk mbuan ba tal mblung ia, thau jalan pacang caga saong thau pambuak haong menuac sia, pakat ủy, karja saong dom kapul nyaom tame bruk pacang m,blung ia ka uraniah.

   # Công an tỉnh Đồng Nai tabiak quyết định khởi tố vụ án piah duah thau ngak brei cambaic laic bruk sik ngak rilo pabui njom jit tả pabui châu Phi suan hukum di huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai. Dahlau di nan, harei 1/5, dom gah di tỉnh Đồng Nai tame pasang iek gilang la-ar di sang muk Nguyễn Thị Thảo umo 80 thun, daok di xã Bình Minh, huyện Trảng Bom mboh hu 4 tấn rilo pabui hu caik dalam 16 tu la-ar saong sa thùng xốp praong oh thau meng halei mai. Hadei di tuk mek mẫu dut iek, jabat chức năng mboh lac dom rilo pabui nan hu virus jit tả pabui chau Phi.

# Harei kabroi, Công an tỉnh Lạng Sơn pambuak bruk haong Cục Cảnh sát hình sự (C02, Bộ Công an) bahrau daong hu ka 3 urang kumei lah pachot njauk urang ba tapa Trung Quốc pablei. Dom urang kumei nan daok di tỉnh Đắk Lắk saong Hải Dương. 

Patui di ni dom khau tin dunya:

# Bruk palih ruak urang ka Nghị viện châu Âu 2019 rah tabiak di 28 taneh ia di liên minh châu Âu (EU) birau tamat di melam 26-5. Bruk palih ruak di cử tri dalam mbang ini palaib ruak urang ka Nghị viện châu Âu thun ini meda brei mboh  sarak di Liên minh châu Âu (EU) ka dom thun anak tal. Sa kadha praong di bruk palih ruah thun ini lac cagar veik bruk haduh hatai, dom cử tri châu Âu nao buh phieu glaong abih kuhria dalam 24 thun tapa. Meda lac, bruk palih ruah urang ka Nghị viện châu Âu 2019 brei mboh bruk alah di dom đảng trung dung di châu Au saong jayah di gah cực hữu, bảo thủ. Kapol dom đảng Dân chủ-xã hội saong nhóm đảng Nhân dân châu Âu tui kuhria meda lahik meng 50 tal 60 gheiy dalam tuk kapol Dân chủ-tự do, đảng Xanh saong kapol dân tộc chủ nghĩa tagok khang.

# Tổng thống Mỹ Đô-nan Trăm (Donald Trump) bahrau jeng urang dang akaok taneh ia lingiu akaok meti hu taom gaok patao bahrau di Japon lac Patao Na-rư-hi-tô (Naruhito)- urang bahrau tagok rai di akaok bilan ini, dalam mbang tapa ravang 4 harei di Japon. Dahlau di tuk tagok jalan tal Japon, Tổng thống Đô-nan Trăm brei thau, ong lac tuai da-a danh dự di bruk praong abih di Japon labaih 200 thun tapa. Dua gah tui kuhria hu pataom tame ginum biai ka dom bruk gah pablei salih daok rah tabiak, catang tagok di Mỹ saong Iran, bruk hạt nhân saong tên lửa di Triều Tiên.

# Sa urang kumei Ấn Độ sahaneng mboh lac piah ngak ka radaih ôtô di muk saong rup amuk tuk halei jeng la-ar lahei tui peih radaih di langik pandiak. Muk me-om sir radaih ô tô  Toyota di drei meng khak limo sraw saong gluh bhong, bruk nan meda ngak ka nhiệt độ dalam radiah OH tagok. Dahlau di nan, urang kumei nan hu pandar khak limo saong gluh piah me-om Sang drei saong mboh lagaih. Di Ân Độ, khak limo oh lac haraik harom palai klak bo hu pandar yaok harei biak lagiah, abih di nyu lac DI bhum palei. Khak limo meda pandar ngak khak drak saong jru pacang halak halin di mbalng hamu, ngak pandap cuh apui thu saong piah ngak tal me-om pacang điện./.

Trang tin ngày 28/5/19

# Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) vừa cho biết, tính đến ngày 20-5,  tổng vốn đầu tư nước ngoài đầu tư vào Việt Nam 5 tháng đầu năm 2019 đạt 16,75 tỷ USD, tăng 69,1% so với cùng kỳ năm 2018 và là mức cao nhất trong cùng kỳ 4 năm trở lại đây. Đã có 88 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư tại Việt Nam, trong đó Hồng Công dẫn đầu với tổng vốn đầu tư 5,08 tỷ USD. Hà Nội thu hút được nhiều vốn đầu tư nước ngoài nhất, TPHCM đứng thứ hai và Bình Dương đứng thứ ba.

          # Tổng cục Thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cảnh báo: tại đồng bằng sông Cửu Long, hiện xâm nhập mặn phổ biến tương đương và cao hơn năm ngoái từ 1 đến 3 km, chiều sâu xâm nhập mặn lớn nhất tính từ các cửa sông là 18 đến 42 km. Dự báo thời gian còn lại trong tháng 5, mặn xâm nhập ở đồng bằng sông Cửu Long có xu thế giảm vì khu vực bắt đầu có mưa và dòng chảy thượng lưu về đồng bằng sẽ gia tăng.

# Lễ phát động tăng cường các biện pháp chống đuối nước cho lực lượng của 10 huyện, thành, thị của tỉnh Nghệ An vừa được tổ chức. Tại lễ phát động, các lực lượng đã được tiếp cận kĩ năng tập luyện môn bơi, lội cũng như các kỹ năng an toàn trong môi trường nước; đồng thời nâng cao công tác tuyên truyền trong toàn dân về tích cực tập bơi, cảnh báo những vùng nguy hiểm chống đuối nước cho trẻ. Ông Vi Ngọc Quỳnh, Phó giám đốc Sở Lao động Thương binh và xã hội Nghệ An cho biết: Các bậc phụ huynh cũng phải tham gia chương trình dạy bơi và học bơi cho trẻ. Từ đó làm thế nào nắm được nguy cơ dẫn đến đuối nước,  phải phòng tránh như thế nào và cùng với xã hội, cùng cấp ủy chính quyền và các đoàn thể vào cuộc chống đuối nước cho trẻ.

           # Công an tỉnh Đồng Nai đã ra quyết định khởi tố vụ án để điều tra làm rõ vụ giết mổ heo nhiễm dịch tả heo châu Phi trái phép tại huyện Trảng Bom (Đồng Nai). Trước đó, ngày 1-5, lực lượng liên ngành tỉnh Đồng Nai tiến hành kiểm tra kho lạnh của gia đình bà Nguyễn Thị Thảo (80 tuổi, ngụ xã Bình Minh, huyện Trảng Bom) phát hiện 4 tấn thịt heo được cất trong 16 tủ đông và một thùng xốp lớn không rõ nguồn gốc. Sau khi lấy mẫu xét nghiệm, cơ quan chức năng xác định số thịt heo này dương tính với virus dịch tả heo châu Phi. 

           # Hôm qua, Công an tỉnh Lạng Sơn phối hợp với Cục Cảnh sát hình sự (C02, Bộ Công an) vừa giải cứu thành công ba phụ nữ bị lừa bán sang Trung Quốc. Các nạn nhân cư trú tại hai tỉnh Đắk Lắk và Hải Dương. 

            Nhạc cắt -

Sau đây là một số tin thế giới

  # Cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu 2019 diễn ra tại 28 quốc gia thành viên liên minh châu Âu (EU) vừa kết thúc tối 26-5. Kết quả lựa chọn của cử tri trong cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu năm nay sẽ định hình chính sách của Liên minh châu Âu (EU) những năm tới. Một điểm nổi bật của cuộc bầu cử năm nay là trái với lo ngại, tỷ lệ cử tri châu Âu đi bỏ phiếu đã đạt mức cao nhất trong vòng 24 năm qua. Về tổng thể, cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu 2019 ghi nhận sự thất thế của các đảng trung dung tại châu Âu và sự thắng thế của phe cực hữu, bảo thủ. Nhóm các đảng Dân chủ-xã hội và nhóm đảng Nhân dân châu Âu dự kiến sẽ mất từ 50 đến 60 ghế trong khi nhóm Dân chủ-tự do, đảng Xanh và nhóm dân tộc chủ nghĩa thăng tiến mạnh.

# Tổng thống Mỹ Đô-nan Trăm (Donald Trump) vừa trở thành lãnh đạo nước ngoài đầu tiên có cuộc gặp với tân Nhật hoàng Na-rư-hi-tô (Naruhito)- người vừa đăng quang đầu tháng này, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức 4 ngày tới Nhật Bản. Trước khi lên đường tới Nhật Bản, Tổng thống Đô-nan Trăm nhấn mạnh ông là khách mời danh dự của sự kiện lớn nhất tại Nhật hơn 200 năm qua. Hai bên dự kiến tập trung thảo luận về các cuộc đàm phán thương mại đang diễn ra, căng thẳng leo thang giữa Mỹ và Iran cũng như vấn đề hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên. 

       
    # Một người phụ nữ Ấn Độ đã nghĩ ra ý tưởng rất độc để chiếc xe ô tô của bà và bản thân luôn mát mẻ khi lái xe dưới cái nắng nóng gay gắt. Bà đã phủ kín chiếc xe ô tô Toyota của mình bằng phân bò trộn với bùn đỏ, điều này có thể không khiến nhiệt độ trong xe tăng cao. Trước đó, người phụ nữ này đã dùng hỗn hợp phân bò và bùn để phủ nhà mình và thấy có hiệu quả.Tại Ấn Độ, phân bò không phải là một chất thải lãng phí mà có rất nhiều công dụng trong đời sống hàng ngày, đặc biệt là tại vùng nông thôn. Loại phân này có thể sử dụng làm phân bón và thuốc trừ sâu trên cánh đồng, làm khí đốt khi ở dạng khô và làm lớp phủ cách điện trong xây dựng./.