Xã B’Lá daok di gah Tây Nam  huyện Bảo Lâm, tỉnh Lâm Đồng. Labik ini, hu 7 bangsa adei sa-ai diukrai, dalam nan bangsa Tày, Nùng hu labaih 65% bhap bini dalam xã. Nao tapa jalan atah labaih 1.800 km, dom lagu daoh Then saong sap capi Tính lai la-ar, bingi pang di urang Tày, Nùng jeng daok ndung bak pren khangangaok bhum taneh gah meraong Tây Nguyên. 

Gam pasiam veik talei capi Tính, Akok UB bhap bini xã B’Lá Lâm Viết Cống gam chreih chrai ndom ka ilamu meng kan di bangsa drei: “ Meng dom thun 1990 abap dahlau, gam saong bruk mai padang mbang ngui di bhum taneh birau; daoh Then, capi Tính - ilamu meng kan di bangsa Tày, Nùng meng nan hu pambak praong saong patagok di gah meraong Tay Nguyen. Tui thun bilan, gam saong lagu kong chieng di dom bangsa Tay Nguyen, daoh Then, capi Tính jeng janih oh kurang hu, yau suan yawa dalam raidiuk di mikva xã B’ Lá harei ini”.

Meyah ragu Aria ngak hadah mbaok urang Churu, sap kong chieng yau prein yawa di urang K’ho ye daoh Then, capi Tính lac janih oh kurang hu dalam raidiuk di urang Tày, Nùng. Mikva takre pang, takre maong iek saong takre daoh. Di B’Lá, daoh Then, capi Tính hu mikva bhian pandar dalm dom harei rija roya, tuk taom gaok bhap bini atau pakacah daoh ragu bhap bini di xã, huyện, tỉnh. Abih di nyu nan lac, harei 3 bingun- 4 bingun Tết saka ia bulan, mikva urang Tày, Nùng labik ini peih harei pataom Lồng Tồng (makna lac trun hamu ) ngan saong rilo adat cambat biak chreih chrai. Nan lac tuk piah ka daoh Then, capi Tính hu lai la-ar dalam lingik tasik bhum taneh Tay Nguyen.

Yau nan min, jeng yau dom janih ilamu nghe thuat bhap bini karei urak ini, daoh Then, capi Tính tok daok dalam hatai takre di dom urang taha. Sa-ai Lường Văn Đinh, bangsa Tày – urang jakar xã B’Lá khan lac: “ Tuk birau mai ini padang mbang ngui, raidiuk daok kan daman, kurang anak kurang likuh, mikva luac thun thuvi thuvar saong bruk ngak apuh ngak hamu yau na ye daoh Then, capi Tính daok dalam baoh hatai  urang Tày, Nùng. Urang daoh ka gauk pang piah bui sambai. Hadei di rilo thun tapa nao, urak ini tok daok dom nghe nhan umo taha praong thun daok main hu capi Tính, daok thau daoh Then. Dom urang nan tok hu labaih 10% dalam bangsa Tày, Nùng. Daok dom dam dara urang ranaih umo oh thau hu yaom glaong di janih ilamu bhap bini ini.

Kayua yau nan ye, pakat ủy saong karja xã B’Lá hu iek praong bruk khik ramik saong patagok dom ilamu meng kan di dom bangsa dalam xã jeng yau ilamu nghe thaut daoh Then, capi Tính di bangsa Tày, Nùng. Sa-ai Lường Văn Đinh daok brei thau lac: Urang jakar ilamu xã saong dom urang takre daoh Then nao taom gaok yaok urang taha piah duah pataom, vak veik dom kadha daoh Then daok khik dalam bhap bini piah patoa veik ka harei hadei. Saong dom ragu daoh nan jeng takik var lahik nao. Yaok mbang hu urang nao rivang palei lingiu bhum ceik gah Barah negar, khol dahlak jeng hu payua blei mbaik capi, khan ao meng kan…piah hu ginup khan ao saong dom pandap piah tagok daoh dalam dom harei rija roya, ngak veik dreih yau ilamu di bangsa Tày, Nùng”.

Langiu di nan, piah khik bruk pasram saong daoh Then,capi Tính dalam bhap bini, Kapul urang kumei xã daok pamaong tal bruk padang kalup kapul daoh Then, capi Tính ka dom adei sa-ai. Sa-ai Hoàng Thị Hà, bangsa Tày, kaok Kapul urang kumei xã brei thau: “Anak mata, piah ngak ka daoh Then hu pambak praong saong jeng bruk ngak ilamu hadah krah dalam raidiuk di bhap bini, karja palei abih di nyu nan lac Kapul urang kumei, Kapul urang umo taha saong Kapul Dam dara di xã tuk halei jeng kham merat jhul pakhang bruk daoh tamia bhap bini; bhian peih pakacah daoh Then piah pachreih urang kham pala drak, ngak mbang gam piah hu taom gaok gauk khik ramik ilamu bangsa. Kapul urang kumei tuk halei jeng jak ba saong ba mbuan lagaih ka dom urang dalam kalup kapol hu mbaok di dom danak dak pasram, parang iek, jum pataom ilamu, văn nghệ di dom pakat piah paglaong ilamu, saong hu mbaok dalam dom lễ hội Lồng Tồng hu peih ngak di dom xã, huyện jiak taphia”.

Sa-ai Hà daok chreih chrai khan brei ka khol dahlak thau, dalam harei pataom Diễn xướng ilamu  bhap bini hu peih ngakdi ban Da Lat thun 2014, B’Lá jeng hu menuac tame parang me-in. Bloh yaok thun tuk bilan xuân tal mai, bhap bini atah - jaik ba gauk mai B’Lá piah hu pang daoh Then saong capi Tính, gam tadhau ayuh ka gauk dom panuac siam mekre, likau ka hajan siam, ngin lagaih, ngak hamu hu padai, ngak apuh hu tangei, saong ba gauk mbang dom pandap meng kan di urang Tày, Nùng. Birau ini, di akok thun birau 2016, Hội trại meng kan  dom bangsa mbang camereip hu peih ngak di B’Lá jeng pataom hu dom urang Tày, Nùng daoh Then,  me-in capi Tính meng dom tỉnh yau Đồng Nai, Bình Phước, Gia Lai, Đăk Nông... ngak jeng mbang sinh hoạt ilamu bhap bini biak gheih.

Dom kham merat di karja palei saong mikva labik ini hu rik daong khik ramik saong patagok ragu daoh Then, sap capi Tính daok yava miat di bhum taneh gah meraong Tây Nguyên./.