Pá Dù- har bingi di bhap bani Mông Mù Cang Chải
Thứ bảy, 00:00, 24/10/2015 Jasi Jasi

Yaok bangsa, yaok bhum palei jeng hu dom ilamo hadah krah biak karei. Ngan haong urang Mông Lềnh daok di Mù Cang Chải - Yên Bái, ahar Pá Dù meng kan, ngan haong jalan ngak karei nyu ngak ka urang kan var hu tuk  mbang nyu.

 

        Lac urang Mông Lềnh pak Mù Cang Chải - Yên Bái, ye thei thei jeng bac ilamu ngak har Pá Dù meng ong amuk, amaik ame pato veik saong mong ini yau sa drap ar biak hu yaom di bangsa. Tui panuac ndom di mikva: Pá nan lac har, Dù nan lac angan di mbaik Dù (Sa janih phun glai tok hu mboh pak bhum glaong Mù Cang Chải), Pá Dù nan lac har Dù. Piah ngak hu janih har ini pahe bingi, mikva njauk palih ruah sa drei pabui prong khang kadang, kaoh sa klaih rilo nạc thăn bingi abih, blaoh raih mek limek hala, ba nao kacoh klik haong klaih rilo nạc, hadei di nan pandam haong sara, asal amariak kalu, baoh mariak. Saong har Pá Dù oh kurang hu hala Dù. Hala Dù that hu mikva paik meng glai ba mai sang, rao hacih, criak sit srau haong rilo nạc kacoh klik hu ướp gia vị blaoh paik jeng viên nde panyin, hadei di nan mek limek hala tapaok veik rilo nạc hu srau haong hala Dù ba nao am dalam limek. Hala Dù tuk criak juai caik ka nyu bram, hu yau nan ba nao am meng pahe bingi di hala Dù, lamar yamen di rilo nạc gah dalam saong racam di limek hala tapok gah langiu. Sa-ai Giàng Thị Tồng, daok pak palei Dề Thàng, xã Chế Cu Nha sa urang bhian ngak Pá Dù brei thau: tuk tapok limek hala tame dalam rilo nạc srau haong hala Dù njauk tapok ka nyu siam tuk ba nao am menyek, menyek dalam khali oh njaom tame dalam rilo gah dalam, tuk mbang oh mboh limek, njauk caik hatai tuk cuh nan apui ka nyu mbiah, ralo apui ngak ka nyu khiak, phik hala limek gah langiu, ngak ka baoh har oh daok pahe bingi: Yaok mbang sang dahlak thik raih pabui dahlak jeng ngak har Pá Dù. Ini lac har bingi meng kan mai di urang Mông Lềnh. Piah hu har Pá Dù pahe bingi hadei di thik raih pabui njauk palih mek limek hala, saong ruah klaih rilo bingi juai ba nao rao ngak yau nan meng oh parah limek tuk ba nao am, langiu di dom gia vị yau sara, amariak kalu, baoh mariak ye oh kurang hu hala Dù.

 Ahar Pá Dù meng kan di urang Mông pak Mù Cang Chải urak ini oh lac hu mboh dalam salao lisei yaok harei, bo hu jeng đặc sản hu ralo tuai du lịch takre. Tuk Pá Dù hu srong tabiak meng khali prong pandiak limek, mikva mek to cakak jeng yaok klaih sit, mbang gam haong dom janih njam pahe yau: Húng hala xoăn, xà lách, njam mùi..., blaoh tut haong aia tương biak karei hu ngak meng baoh mariak song baoh toi tím. Har Pá Dù gam mbang gam menyum haong alak pahe bingi, ngak ka tuai oh daok mboh la-ar di ceik glai. Sa-ai Đinh Văn Thắng, sa urang tuai daok pak Hà Nội khan lac: “Lac sa urang tuai nao mong iek labik mekre gheih pakat negar hamu takai kanyan Mù Cang Chải mbang akaok meti dahlak hamit tal janih har Pá Dù. Tapa duah thau dahlak ngak tui, Pá Dù hu ngak meng limek hala di anek pabui, rilo nạc kacoh klik saong dom gia vị biak karei di urang Mông. Mbang tame, mboh biak bingi biak pahe, mboh plak plak di hala dù, racam racam lamar dẻo di rilo kacoh saong tal limek hala. Caonghu mai veik Mù Cang Chải piah hu mbang veik ahar ini”.

Piah laghaih ka bruk ngak ahar dalam sang saong duh ka tuai du lịch, urak ini ralo sang urang Mông pak Mù Cang Chải hu pala phun Dù pak bein dalam sang. Sa-ai Hờ A Câu daok pak palei Chế Cu Nha, xã Chế Cu Nha, huyện Mù Cang Chải gam haong adei sa-ai dalam sang peih sa quán mbang, dalam nan bhian hu har Pá Dù. Sa-ai A Câu bui sambai khan lac: Meng kan sang dahlak bhian ngak har Pá Dù dalam harei tết, harei likhah, tuk mbang akaok padai bahrau. Daok urak ini drei caong khin meyaih khan har Pá Dù piah ralo urang mbang hu baoh har meng kan ini di bangsa Mông kayua nyu pahe bingi biak karei.

      Pahe bingik di Pá Dù gam haong cavan alak dalam harei lingik la-ar labik ceik glaong nan lac panuac daa, dui pachreih tuai damuai mai haong bhum glaong Mù Cang Chải piah mboh, piah thau ilamo mbang huak biak karei di bhap bani Mông daok pak ini./.

Jasi
Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023
KADHA DAOH “DHAR  PHOL AMAIK”

KADHA DAOH “DHAR PHOL AMAIK”

CHAM.VOV.VN - Kadha daoh “Dhar phol amaik” kayua Aruah rapaneh Đàng Năng Quạ paneh tabiak, tui sap daoh di Thập Ariya hu ngak brei druat druai baoh hatai rilo menuac saong thaot binguk amaik rambap rambeip, tuk pasang plang lahik, sa drei raong anek praong jeng menuac jeng urang.

20/10/2024

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)