Dalam dom
harei ini, bhap bini Cam Bình Thuận jeng hu ba drei tame bruk uan raok thun
bahrau. Oh hu gom bingu hadah tanyak, oh hu ginup “thịt mỡ, dưa hành, bánh
chưng xanh”, min yaok baoh sang urang Cam labik ini jeng bui sambai uan raok Tết
tui jalan ngak karei di drei, tui bruk di yaok baoh sang. Kadha vak di
Đoàn Sĩ – urang vak di rayo sap ndom VN daok di ban raya Hồ Chí Minh brei thau
ka bruk bui sambai uan raok Tết di bhap bini Cam Chăm Bình Thuận.
Dalam lingik li-an di dom harei jaik Tết, bhap
bini Cam daok di Bình Thuận chreih chrai kuhria caga ka dom harei raok Tết
thun sak pabe. Meda lac sang halei jeng hu blei pandap, blei khan ao, rami
ramik sang danaok, caga ahar meneing piah mbang menyum haong gauk hadei di sa
thun ngak bruk glaih glar. Ngan saong sang amuk Đặng Thị Xuân Nương daok di
palei Bình Mỹ, xã Phan Thanh, huyện Bắc Bình, lingiu dom harei Kate, Cambul di
urang Cam, ye harei Tết jeng hu maong yau harei roya praong di yaok urang dalam
sang di amuk. Amuk Nương brei thau: sang amuk hu 7 urang anek, thei jeng hu
bruk ngak mbang, hu diuk, hu anek. Urang ngak di huyện, urang ngak angaok tỉnh,
hu urang nao ngak tal Bei Gon, Đồng Nai nan ye kan si pataom gauk hu, tuk Tết meng hu mai ginup mbaok
abih. Dahlau deih, dom urang anek di amuk daok sit, sang daok gaok kan
kandah min Tết mai amuk jeng kham merat blei khan ao bahrau, lì xì brei anek
nao darak Tết, bloh daok caga ahar, mứt, dom pandap mbang menyum,
yau habar jeng merat ka var lisei hu ralo, hu menuk, hu ginup dom pandap Tết.
Urak ini, dom urang anek di amuk praong abih, yaok urang rik tame hasit ka sang
mbang Tết hu bui sambai jang. Rai diuk
urak ini jeng hu tani tanat, pala drak jeng hu nan ye hu jien mbang tết. Adei sa-ai nyu mai pataom
gauk, sang mbang Tết bui sambai lô.
Tết di dom sang
urang Cam daok di Bình Thuận jeng bui sambai, chreih chrai, lingiu bruk sang
danaok, bruk hamu puh, mikva daok hu ndom ka gauk pang dom sarak di Đảng, Karja
dalam dom thun tapa hu daong ka mikva ngak mbang, tabiak truh kan kathaot, tani
tanat raidiuk… Pagap yau sang sa-ai Khê Thị Dung atau sang sa-ai Bá Ngân daok
di palei Cảnh Diễn, xã Phan Thanh, huyện Bắc Bình. Meng hu bruk daong brei
mesraiy phun jien piah patagok bruk raong glang tui Sarak 4 di Tỉnh ủy Bình Thuận
bo urak ini dom baoh sang ini hu tani tanat, hu labaih drap ar, jien padai..
Sa-ai Khê Thị Dung lac: Tuk camereip dahlak hu 5 triệu đồng min, hu
karja brei mesraiy dahlak ngak var raong 3 drei pabe. Meng thun 2011 tal harei
ini tagok hu labaih 30 drei. Yaok thun pablei meneing, duah hu dom pluh triệu.
Urak ini oh daok lac sang kathaot tra.
Daok sa-ai Bá Ngân ye brei thau: Meng raong pabe, yaok bilan pablei hu jaik 20 triệu. Hu jien raong anek nao bac, oh daok kan kathaot. Tapa bloh ye tukvak kan kandah
Oh lac sang sa-ai Khê Thị Dung atau sa-ai Bá
Ngân di palei Cảnh Diễn, xã Phan Thanh, huyện Bắc Bình bui sambai, chreih chrai
uan raok thun bahrau, thun sak pabe 2015 ini, bo jaik abih dom baoh sang Cam di
tỉnh Bình Thuận jeng hu bui sambai, chreih chrai yau nan. Dom thun tapa, hu
bruk sangka daong ba di karja, gam saong bruk kham merat yam tagok di yaok baoh
sang, raidiuk di bhap bini hu salih karei. Kaya nong di mikva ngak tabiak urak
ini hu labik dang di darak pasar, abih di nyu nan lac bruk ngak padai pajaih
saong pala thanh long karei bilan. Sang ong Thông Minh Lảnh daok di palei Lâm
Giang, xã Hàm Trí, huyện Hàm Thuận Bắc bahrau kaoh pablei labaih 1 tấn thanh
long karei bilan. Ong chreih chrai brei thau, hu bruk tacei pato abih hatai jai
di urang jakar pachreih huyện, sang ong khang hatai buh tabiak jaik 50 triệu đồng
blei jamriak phát điện saong truac gom ka bein thanh long piah mek baoh pablei
dalam tuk Tết ini. Meng nan bo Tết ini, sang ong hu ginup meda jang
dahlau. Dalam thun, lingiu bruk mbang Kate…sang daok hu mbang Tết tra. Kayua ini
lac tuk piah ka anek taco mai taom gauk, maong veik bruk ngak mbang di thun
bloh, tapa nan pachreih ba gauk, tadhau ayuh ka gauk hu sa thun bahrau siam
mekre jang.
Tuk raidiuk mbang ngui di mikva hu glaong ye
bruk daok dang jeng hu glaong tui. Kayua yau nan ye bo tuk Tết, Pasak parang
iek ilamu Cam tỉnh Bình Thuận hu jeng labik nao tal oh kurang hu di bhap bini
Cam dalam dom thun jaik di ini. Rilo bruk bui sambai yau: pakacah daoh ragu
bhap bini Cam, pakacah ngui cuk khan ao meng kan, pakacah taong Ghinang, yuk
Saranai, ngak lan am… hu peih tabiak pak labik ini, pachreih hu rilo mikva mai
pakacah, mai maong iek Ong Lâm Tấn Bình, Giám đốc pasak parang iek ilamu Cam tỉnh
Bình Thuận brei thau: Jeng hu pakacah
daoh ragu bhap bini, pakacah ngui cuk khan ao bangsa, min thun ini hu ngak
praong jang…Tapa nan hu daong khik ramik saong patagok ilamu meng kan di urang
Cam
Dom harei ini, angaok dom canah jalan,
dalam dom puk palei Cam Bình Thuận
tuk halei jeng bak menuac, bui sambai, chreih chrai. Dalam pandiak mekre akaok
thun, nao tal labik halei jeng mboh ban sambo kanyik katam di bingu mai, meriah
bhong di khan bai... Bhum taneh ini daok pahadah tagok pren yava khang kajap di
sa thun bahrau./.
Viết bình luận