Meyah
urang Lo, urang Nùng saong dom bangsa karei pandar ratak tương piah ngak đậu
phụ, đậu nành, tào phớ brei ka van mbang huak yau pandap bingi dinh dưỡng, ye
urang Mông hu jalan ngak tabiak dom janih pandap mbang meng ratak tương jeng
biak gheih saong bingi yau aia bai ratak, đậu xị, giá đỗ…
Piah
ngak hu janih pandap đậu xị pahe, bingi meng asal ratak tương, mikva mboh lac oh
hagiat
Ratak
tương mikva paik mai oh pok kanduh chip piah ba nao mepiah, bo caik gam phun
kak jeng pok pambu thu hadei di nan tuan jeng mejam dalam sang, pandar tal
halei pok kanduh tal nan, yau nan ratak caik hu lavik bo oh huac maok mbang.
Ratak
tương hadei di tuk pok kanduh, mikva ba nao tapei ka hacih, palih ruah dom asal
prong nde gauk oh njauk maok mbang piah ngak đậu xị.
Piah
ngak 5kg đậu xị, brei hu 2 kg sara, 1kg laya that, meteh kg amariak that, dom
nguyên liệu (hạt dổi, thảo quả) piah ka nyu mekre meta jang. (Laya that saong
amariak rao hacih caik ka nyu thu aia bloh thaok klik)
Ratak
tương hadei di tuk palih ruah hacih sa-at ye tuh tame khli hana ka nyu samu tangin,
apui jeng gap takre piah ka ratak tương tathak kanjik katam oh khiak. Ratak
tương hana tathak blaoh brei aia tame riak tal tuk asal ratak tathak lamin
blaoh sraong tagok ka nyu thu aia, aia tuk ratak halang caik karei. Ratak hu
tuk tathak blaoh pandih meng 3 tal 4 harei caik ka ratak nyu tagok men meng ba
tabiak srau haong laya, amariak, sara saong dom nguyên liệu hu caga blaoh. Piah
pandih ka ratak tagok men, siam di abih nan lac hala ndong, palih ruah dom hala
prong oh hu halak mbang ba nao rao hacih caik ka nyu thu aia pambu tapa sa pandiak, ba tame parang
dalam la-i, blaoh tuh ratak tương hu tuk tathak tame la-i kateik ka nyu catang,
gum sril hala ndong veik juai brei ka nyu ha tabiak klah không khí tame ratak ye
oh tagok men hu, tuk kateik katil caik la-i ratak tương nan tame jaik ghing
piah khik ginup pandiak ka ratak nyu tagok men samar saong pahe.
Ratak
tương pandih tuk mboh nyutagok men samu gauk, ba tabiak srau haong dom gia vị, tuh
tame mein jeik hu vành tai, tuh aia riak ratak tuk camereip tame ngak aia cốt
di đậu xị, gum mein veik dalam sa adit ye mbang hu. Kayua habar meik jeik hu
vành tai piah caik đậu xị, kayua lac mein jeik hu vành tai tuh hu aia vil taom
dhal cambuai gam khik hu pandiak, gam plaih hu anek roi ndam tame caih boh,
mein jeik caik đậu xị mbuan si khut, oh caik hu lavik.
*Njauk
caik hatai thau lac:
Đậu
xị oh lac piah mbang yau nan haong lisei, bo daok hana hu haong rilo ba chỉ
atau hu hasit njam pahe tut gam haong đậu xị jeng biak bingi.
Bilan
halei jeng yau nan, nao tal bhum palei mikva urang bangsa Mông dalam van mbang
huak, baoh sang halei jeng hu jaluk đậu xị mbang haong lisei yau sa janih
pandap bingi oh kurang hu di bangsa Mông. Bilan tagok apuh, kreh pandiak hu sa
jaluk đậu xị tut haong njam pahe, dấp cá tagok mùi pahe di njam that, hang hang
di laya, amariak mboh van huak kreh pandiak bingi cambuai jang hadei di sa var
ngak bruk glaih glar./.
Viết bình luận