Dahlau diah, tuk ndom tal dom puk, palei bhap bani bangsa takik di tỉnh Bình Phước, urang bhian saneng tal dom labik hu rai diuk kan kandah, rambah rambup. Min dom thun mai ini, meng hu bruk sangka buh jien tame ngak saong dom sarak daong ba di Karja, gam haong bruk khang hatai ba ilamu kỹ thuật tame bruk ngak nong, rai diuk di bhap bani labik ini dak ahrei dak patagok mboh di meta.

         Mai veik sóc Bom Bo, xã Bình Minh, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước khaol dahlak jeng mboh bui sambai  tuk mong mboh bruk salih bahrau di sa palei urang bangsa takik. Dom jalan patau hu padang ngak saong hu ba tame pandar; dua gah jalan yau hadah tagok meng dom baoh sang praong, siam yau brei mboh lac, bruk kan kandah saong dom adat cambat tarakun klak oh daok laghaih haong rai diuk bahrau oh daok tra. Salih tame nan lac sa rai diuk trei sil, ginup meda. Ong Điểu Lên – Taha akaok palei sóc Bom Bo brei thau: Mesruh metak tapa blaoh, sron mbon mai veik, urak ini rai diuk di mikva bangsa S’tiêng pak sóc Bom Bo ini hu ralo salih bahrau gah kinh tế, xã hội, ilamo, rai diuk di mikva dak harei dak cakrok, anek bhik hu bac megru tal labik tal dhua.

       10 thun dahlau, sang sa-ai Điểu Thanh, bangsa S’Tiêng daok di sóc Bom Bo ini harei trei harei eik dalam baoh sang taik tahak. Min harei ini, sa-ai hu sang danaok siam mekre saong hu ginup pandap pandar dalam sang. Sang hu jaik 4 hecta taneh saong sa-ai jeng hu pala iek ralo janih phun karei di gauk, min kayua mong iek oh njauk ilamu nan ye kein laba oh hu hadom. Meng tuk hu bac megru saong hu tacei pato ilamu, sa-ai Thanh meng salih tapa pala phun cao su, pa-aok blait cao sản. Urak ini, taneh pala cao su di sang sa-ai daok dalam tukvak kuah mek katak, ba  jien tame labaih rituh triệu đồng yaok thun. Sa-ai Điểu Thanh lac: Sang jeng mbiah ginup min, tok pala dom phun phun cao su, phun pa-aok blait, phun padai min. Ban thei thei ngak, thei jeng thau ngak abih. Urang thau ralo tacei ka urang thau takik, urang thau takik tui bac miat jeng randap. Njauk hu urang tacei pato, salih ini diah atau pablei salih ini diah, blaoh njauk blei, njauk buh jien tame ngak tra.

      Jeng yau taha Điểu Lên di sóc Bom Bo, xã Bình Minh, huyện Bù Đăng, taha Lâm Hớ di ấp 4, xã Lộc Hưng, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước jeng bui sambai oh lah hagait tuk rai diuk di mikva Khmer palei ini dak harei dak trei sil. Ong Lâm Hớ brei thau, labaih pluh thun dahlau, rai diuk di mikva ấp 4 ini biak kan kandah, eik lipa kayua pala drak tui jalan klak, ngak sit sot. Anak bruk yau nan, Karja palei hu tacei pato dom mban, ngành, kapul nyaom padang dom mô hình blaoh tacei veik ka mikva Khmer, daong ba mikva patagok kinh tế. Mai meng nan bo ralo baoh sang pak ini tapa truh kan kathaot, yam tagok ngak meda. Piah brei mboh ka bruk ini, taha palei Lâm Hớ hu ba khaol dahlak nao rivang palei. Langik jala pandiak, min ralo sang pak ini jeng daok ngak bồn ka phun amariak kalu. Dalam dom baoh sang praong, siam, ralo urang kamei, urang taha saong uranaih daok kham merat pok kanduh asal pa-aok blait piah patagok jien mek tame. Sa-ai Thị Bon, gam pok kanduh aasal pa-aok blait gam khan lac: “ Sang dahlak hu brei 1ha taneh pala bei kayau saong 300 phun cao su pala labaih 5 thun. Thun bloh hadei di tuk pablei bei kayau, buh tabiak 15 triệu đồng ngak bingun ia, meng nan bo sang pala hu 300 got amariak kalu”. Sa-ai Lâm Thuận pasang di sa-ai Thị Bon daok meyaih lac: Diuk pasang sa-ai daok hu pah 2 sào hamu piah ngak padai, mek brah mbang. Daok jien pablei bei kayau, dahlak piah blei pajaih, blei khak buh ka phun amariak kalu”. Sa-ai Thuận lac: Tỉnh Bình Phước biak sangka tal bruk định canh định cư, saong jao brei taneh, brei raong limo, blaoh brei ka sang kathaot mesre phun jien.

        Oh lac diuk pasang sa-ai Lâm Thuận saong Thị Bon bo ralo sang urang Khmer di ấp 4, xã Lộc Hưng, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước biak kham merat ngak mbang, nan ye ralo sang hu tabiak truh kan kathaot, yam tagok ngak kaya meda. Taha Lâm Hớ brei thau: Thủy lợi hu blaoh, ngak padai hasit meyah drei ruak kik  jeng hu brah piah mbang. Hu sang daok taduan pok kanduh asal pa-aok blait piah patagok jien mek tame. Yau nan ye mikva pak ini yaom lac oh ka kaya meda min jeng mbiah, ginup. Pak ini hu ralo baoh sang patagok yau sang amuk Thị Sarai, ngak sang praong, siam, ka dua nan lac amuk Thị Mao sang jeng praong siam saong dom sang karei tra.

       Tỉnh Bình Phước hu jaik 183.000 bhap bani bangsa takik, meblah jaik 20% menuac sia dalam tỉnh, diuk pablak dalam labaih 107/111 xã, phường, thị trấn. Meng thun 2017-2014 tỉnh Bình Phước hu daong ka 968 baoh sang bangsa takik mesre abih tih labaih 7 tỉ đồng piah cakrok patagok bruk ngak mbang pala drak, raong glang; daong pajaih phun pala, anek athur raong, pandap panda ngak nong, jamriak duh ka bruk sản xuất brei ka labaih 22.000 baoh sang; peih jaik 200 tal pato pathram ilamo kỹ thuật; peih yaok pluh mô hình ngak iek bein pa-aok blait cao sản saong peih ralo mbang nao rivang iek ka bhap bani bangsa takik bac megru ilamu ngak mbang pala drak. Ong Nguyễn Lương Nhân – Phaok Ban Bangsa tỉnh Bình Phước brei thau: Langiu sarak di trung ương buh jien tame ye tỉnh jeng hu dom sarak meng kadung jien di tỉnh piah daong taneh daok, taneh pala drak, blei công cụ, salih bruk ngak, aia pandar ka mikva ka tui Quyết định 755 di Thủ tướng Rajaei. Daong patagok cơ sở hạ tầng di 9 xã biak kan kandah saong 12 xã tapen negar, daong ka mikva hu jalan patagok bruk ngak mbang pala drak.

     Meng bruk kham merat yam tagok di yaok baoh sang urang bangsa takik gam haong dom sarak daong ba di Đảng, Karja daok ngak jeng sa pren khang bahrau ka bhap bani urang bangsa takik tỉnh Bình Phước./.