Sap cồng ba chreih chrai peih mbaok ka dom ragu ragam chreih chrai harei pataom. Patui di nan, sap ginang, sap chiêng yava tagok, lai tame. Dalam dàn hợp xướng trống đôi, cồng ba - chiêng năm ye 3 boh cồng hu chức năng lai sap, 5 boh chiêng ngak jeng lagu, dok gu ginang ngak jeng lagu javap chalơi. Dom ragam ragu ini gam ndung bak thaot binguk di cồng chiêng Tây Nguyên, gam brei mboh ilamu di urang Chăm Hroi.

Saai Minh Thanh Thảo, gru pato âm nhạc di ban sit Vân Canh, huyện Vân Canh, tỉnh Bình Định ndom lac, bộ chiêng 5 atau cồng 3 jeng brei mboh hatai sahaneng di mik va ka dunya, ka rai duik: “ Dalam chiêng 5 di Chăm meyah roh duah biak cambaih laih, nyu jeng ndung bak ilamu Chăm. Dom hatai sahneng yau habar lac mẫu hệ, habar lac lac ame, lac amaik, ia harei, ia bilan…tong abih jeng dok dalam kadha chiêng 5 nan. Ragu ragam di Chăm lac ngũ âm, hu 5 nốt min. Song yaok nốt nhạc hu pagam tame dalam 1 boh chiêng nan. Song chiêng tuk lei jeng hu 2 chiêng prong, 2 chiêng sit song 1 chiêng mbiah daok kreh. Chiêng ka 1 tuk lei jeng nao song chiêng ka 4, chiêng 2 nao song chiêng ka 5, song chiêng mbiah nao ta-eng. Tuk diễn tấu, dom nghệ nhân tui nan piah ngak jeng sap yava lai tame gauk. Drei sahaneng ini ia harei, ia bilan, boh taneh, anek menuac, lingik tasik dalam bộ chiêng nan”

Tui saai Thảo, chiêng ka 1 song ka 4 lac chiêng amaik, tượng trưng ia ka ia bilan. Chiêng ka 2 lac ia harei ye tui chiêng ka 5. Urang Chăm tui darah gah amaik, anek tuk halei jeng tui amaik. Bruk pambuak gauk di ia harei song boh taneh lac boh chiêng kreh. Tui saai Thảo, trống đôi di urang Chăm H’roi hu thaik thaot, dreih yau gu ginang di urang Chăm daok di Ninh Thuận, Bình Thuận: Trống đôi di urang Chăm Hroi jeng lac sa janih hagait nan khik piah song song patagok  ginang di bhap bini Ninh Thuận, Bình Thuận. Drei mboh thaik thaot, thiết kế dreih yau gauk. Song bruk taih, paoh di urang, meyah drei sangka tal alat lagam, ka kết cấu bố cục mboh dreih gauk. Min ginang cơ toang di urang Chăm Hroi ndung bak ilamu Trường Sơn, hu makna thách đấu, brei mboh pren khang kadang.   

          Pang sap cồng 3– chiêng 5 trống đôi ni, dreih yau sap hòa tấu cồng chiêng di dom bangsa takik daok di Trường Sơn – Tây Nguyên. Nan lac bruk lai tame gauk meng daok livik saman saong taom gaok ilamu. Min cồng chiêng di urang Chăm H’roi jeng hu rilo janih karei di gauk duk song cồng chiêng di dom bangsa Tây Nguyên, dalam nan hu urang Ba Na dok  di huyện Vân Canh 3 boh cồng di urang Chăm Hroi  praong sit karei di gauk.Boh sit di abih hu đường kính labaih 2 cagam tangin, ieu lac “ mong” , tabiak sap “pâng pâng”. Boh ka 2 hu đường kính 3 cagam, ieu lac “pồng”, tuk taih yava “pồng pồng”. Boh prong abih lac chiêng amaik, hu sap “truh truh”. Tui urang roh duah ilamu bhap bini Nguyễn Xuân Nhân, akaok dhar kapul Văn nghệ Dân gian tỉnh Bình Định, urang dahlau deih ngak Trưởng Khoa Ngữ văn, Đại học Quy Nhơn, ye 3 boh cồng ni hu talei quan hệ amaik, anek, saai, adei, brei mboh chế độ mẫu hệ dalam rai duik di urang Chăm Hroi./.