Yaok pluh thun tapa, tui kuhria yaok thun tasik  Cửa Đại, ban Hội An, tỉnh Quảng Nam glut tame dalam boh taneh  meng  10  tal  15 mét, ngak khat lihik prong ka drap ar, taneh riya, dom nhà hàng, khách sạn song rilo kadha karei karei. Piah duah jalan daong ka takai tasik Cửa Đại,  mintri ngak nong song patagok palei pala, Ủy ban bhap bini  tỉnh Quảng Nam pambuak bruk song Đại sứ quán Pháp di Việt Nam, Đại sứ phái đoàn Liên minh Châu Âu di Việt Nam, Trường Cao đẳng Công nghệ, kinh tế  song thủy lợi bhum kreh negar  peih ginum biai  “Roh duah ka bruk glut jaleih takai tasik  Hội An song ba tabiak dom jalan khik caga takai tasik khang kajap:. Kadha vak di Hoài Nam– urang vak di rayo sap ndom Việt Nam dok di bhum kreh negar:

Tui dom chuyên gia, dom urang ilamu ye makna ba tal bruk glut takai tasik  Cửa Đại lac kayua kurang  gluh cuah meng gah angaok tuh mai. Bruk padang ngak rilo thủy điện đầu nguồn gam song bruk mek cuah rilo di angaok krong Thu Bồn lac sa dalam dom makna ngak kurang takik gluh cuah. GS-TS Khoa học Nguyễn Kim Đan, Chủ nhiệm Dự án “Roh duah bruk glut jaleih takai tasik  Hội An” ndom lac: urak ni gluh cuah hu khik veik di  đập thủy điện labaih sa meteh. Bruk padang ngak biak rilo dom resort di takai tasik nyu pacang cakak cuah par nao mai di labik  takai tasik. Bruk padang ngak dom boh tatua tapa krong Thu Bồn jeng pacang cakak jalan ia nduac.

(Khol hulin  tui iek riyak dalam 9 thun mboh lac riyak glong rilo jang dahlau biak rilo, jalan nao di riyak tapak saong takai tasik. Nan lac bruk njauk duh hatai.)

Rilo panuac ba tabiak dom jalan khik caga takai tasik khang kajap tui cơ sở thu thập dữ liệu, dut iek song  quan trắc địa hình, riyak, jalan ia nduac, lượng gluh cuah, kuhria  riyak song jalan ia nduac tapen takai tasik . Saong hu ba tabiak dom jalan ngak khik caga chip yau: oh brei mek cuah tapen krong Thu Bồn song labik Cửa Đại; padang ngak ar pacang atah jiak  7 km tapen takai tasik; patagok  lưu lượng trầm tích meng pambah mbang krong Thu Bồn tal takai tasik gah brak; kuac raok gar  200m song dalam  8m, tui gah ieu  krong. PGS-TS Nguyễn Trung Việt, Hiệu trưởng sang bac  Cao Đẳng Công nghệ, Kinh tế song Thủy Lợi bhum kreh negar hu panuac lac:

(Urak ni khol drei oh hu sa cơ chế halei pandar urang hu khai thác nguồn lợi ni ye brei pabak  nguồn lợi karei, duh ka bruk pabak gluh cuah di gah hạ lưu. Di dom negar patagok hu sarak ieu dom doanh nghiệp, dom jabat, palei pala khik ramik krong, khik ramik tasik, khik ramik  khoáng sản, njauk daok la veik piah ginum biai bruk khai thác nguồn lợi siam di abih.)

Urak ni rajaei Pháp hu dong ka tỉnh Quảng Nam peih ngak Dự án “Roh duah bruk glut jaleih takai tasik  Hội An song ba tabiak dom jalan pacang caga tasik khang kajap”  Dự án hu peih ngak meng bilan 7 thun 2016 tal ni, song phun jien dong 300.000 Euro (samu  7,4 tỉ đồng), tỉnh Quảng Nam đối ứng 5 tỉ đồng. Ông Nguyễn Thế Hùng, Phó Chủ tịch Ubbhap bini ban  Hội An, tỉnh Quảng Nam brei thau, tapa jiak  1 thun  peih ngak Dự án, gam song bruk  pandar  túi địa kỹ thuật song ar paralai riyak gah langiu, pambuak song bruk njuk cuah  tạo bãi saong ngak iek đóng mỏ hàn song cừ larssen labik gah brak  takai tasik  Cửa Đại mboh trun hu bruk glut jaleih takai tasik, tuk camereip ngak pasiam veik bãi tắm Cửa Đại:

                (Bruk peih ngak  Dự án roh duah makna song jalan pacang caga glut jaleih takai tasik  Hội An bo urak ni jaik tamat Dự án roh duah ye cong khin duah tabiak hu dom jalan khuyến nghị di dom urang ilamu piah ba tabiak jalan ngak njauk di abih, kajap di abih, khik caga takai tasik Hội An song 2 yêu cầu praong di abih lac: tasik oh glut tra song asiam veik  takai tasik  Cửa Đại.)

         Ong Hoàng Văn Thắng, Thứ trưởng mintri ngak nong song patagok palei pala ndom lac , Piah khik veik takai tasik bhum kreh negar, dalam nan hu Cửa Đại lac biak kan. Kayua  cuah di  labik takai tasik dok kurang trak yau nan min dom puk palei jeng dok mek cuah rilo ka bruk padang ngak.  Ong Hoàng Văn Thắng hu panuac lac tok brei adat mek cuah di dom labik hu bồi lắng, kapan gaiy oh tame tabiak hu. Saong hu panuac caong gah padang ngak roh duah pandar cuah nhân tạo salih ka cuah tự nhiên, roh duah bruk  mek cuah  lắng đọng dalam hồ thủy điện, oh pandar cuah piah san lấp nền yau hu rah tabiak di labik Cửa Đại, ban Hội An, tỉnh Quảng Nam./.