Yen Bai – trun kathaot meng salih akaok sahaneng

Pathau mikva saong grauk yut !

Tukvak jaik ini, yaok thun huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái trun hu jaik 8% dom sang kathaot. Nan lac bruk ngak hu mai meng salih bahrau jalan sahaneng saong jalan ngak di bhapbini Mông pak ini. Kadha vak di Đình Tuấn urang vak di rayo sap ndom VN daok di bhum Tây Bắc brei thau ka bruk nan:

Mù Cang Chải hu labaih 91%  menuac sia lac bhapbini Mông, lac sa dalam dom huyện kathaot abih dalam taneh ia. Jalan mbak nao mai kan kandah, lingik jhak, taneh ngak nong takik, ngak ka Mù Cang Chải gaok rilo kan kandah dalam patagok kinh tế, xã hội.

Dang di pandiak, riak di hajan, ngak mbang glaih glan luac harei melam di angaok puh pakak min sang halei joi rilo jeng tok ginup mbang nan lac bruk bhian mboh di Mù Cang Chải dom thun dahlau. Harei ini tagok Mù Cang Chải, mboh hu rilo salih barau dalam patagok kinh tế di dom sang bhapbini Mông.

Sang saai Khang A Tính daok di bản Háng Tầu Dê, xã Chế Cu Nha dahlau diah pagam pambak tame dom laok hamu kanyan sa vụ, haong hasit jien meng pablei nyuh saong njam patam duah hu meng glai. Luac thun bilan ngak bruk oh thau padheih tangin, min sang hu 6 menuac urang ini jeng tok ginup mbang hu meteh thun, meteh thun daok veik nduac nao nyim yaok var mbang, hu tuk njauk mbang tangei salih ka lisei. Min, dom thun ini mai meng pala thảo quả saong sơn tra, gam saong bruk jhul khang thâm canh tăng vụ padai, sang saai jeng sa dalam dom sang tabiak truh kathaot di xã, jien mek tame 50 triệu đồng/sa thun. Saai Khang A Tính brei thau :“Sang gaok rilo kan kandah min drei hu gilang pariak brei mesiay jien yau nan ye hu yam tapa kan kandah. Drei pala phun sơn tra saong thảo quả piah paglaong jien mek tame. Sahaneng mboh bruk ye drei tame ngak ”

Sang saai Sùng A Lù daok di bản Nậm Có, xã Nậm Có jeng lac sa dalam dom sang tabiak truh kathaot meng salih bahrau jalan sahaneng saong jalan ngak.

Xã Nậm Có hu thau tal lac sa dalam dom bhum sơn tra praong di huyện Mù Cang Chải. Min, mikva pak ini oh pala bo duah mek meng dom phun sơn tra tamuh dalam glai. Bruk paik mek jeng tùy tiện, hu tuk paik gam baok meda ba nao pablei ngak ka phun trun năng suất, yaom pablei jeng oh hu hadom. Bahrau ini sang saaai Sùng A Lù saong rilo sang hu caik hatai pasang iek phun sơn tra, pala veik phun barau saong peik mek hu khoa học. Meyah dahau diah yaok phun sơn tra paik mek hu yaok pluh kg ye urak ini hu dom tạ baok. Kayua piah baoh tasak meng paik yau nan ye yaom pablei hu tuk tagok tal 40 rabau đồng/1kg. Urak ini, sang saai Lù mek jien tame hu labaih 40 triệu đồng yaok thun meng phun sơn tra. Saai Lù brei thau :“Blei pandap panda ka diuk anek atau blei radaih patuh, tivi, dom janih pandap pandar dalam sang jeng mai meng phun sơn tra. Bhapbini di ini  khik caga phun sơn tra biak siam.”

Dom thun jaik ini, salih ka bruk pathau khan, jak ba saoh, karja dom pakat saong gah chức năng di huyện Mù Cang Chải hu salih tapa jak ba dom akaok puk, palei saong dom urang jakar ngak dahlau piah ka bhapbini mboh hu kein laba, bloh ngak tui. Ông Vũ Đình Lợi, Phó Bí thư Thường trực huyện ủy Mù Cang Chải brei thau :“Njauk thau cambaih sang urang halei daok kathaot, meyah daok kathaot ye bruk akaok mereip lac patruh eik patrun kathaot di sang drei. Hadei nan ba tabiak ka dom sang bo drei hu  jao bruk brei daong. Jao bruk cambaih : sa thun atau hadom thun ye dom baoh sang drei hu jao bruk daong nan tabiak truh kathaot. Meng jalan ngak ini mboh hu biak siam.

Meda mboh lac, dalam bruk kham merat patrun kathaot di Mù Cang Chải, oh lac  bhapbini bhum glaong salih bahrau bo bruk tacei pato patagok kinh tế, xã hội di karja puk palei jeng hu salih bahrau. Ông Lê Trọng Khang, Phó akaok uy mban bhapbini huyện Mù Cang Chải brei thau : Huyện hu pataom tame dom phun, anek pajaih bahrau  lagaih saong taneh riya, lingik tasik, kinh te glaong saong bhapbini mbuan si pandar  :“Huyện hu pala iek phun bei prang, hu năng suất labaih 20 tấn/1 ha. Phun ka dua lac phun lúa mỳ, jeng hu pala iek, meda peih pala di tukvak tal. Phun ka klau lac phun cải dầu dalam  bilan Đông Xuân. Phun ka 4 lac phun laya. Tapa pala iek dom janih phun ini, huyện hu pilih ruah saong padang quy hoạch piah ngak tui cambaih laih.

Urak ini, huyện Mù Cang Chải jeng daok jaik 47% sang kathaot. Meng bruk salih bahrau jalan sahaneng, jalan ngak di karja saong bhapbini bangasa  takik dalam huyen, bruk khik tanut trun 8% sang kathaot yaok thun di Mù Cang Chải lac oh kan hu./.

Thúy Linh