Bhrợ têng c’lâng bh’rợ âng Nhà nước, c’moo 2010, pr’loọng đong a moó Nguyễn Thị Phương, acoon cóh M’Nông đh’rứah lâng đhanuôr chr’val Trà Bui, chr’hoong Bắc Trà My chô ặt cóh đhăm t’mêê, đoọng k’tiếc, bhươn đong đoọng bhrợ têng thủy điện Sông tranh 2. Đhị zr’lụ ặt t’mêê, zập rau zêng tợơp bhrợ tợơ tr’nợơp, cóh đếêc k’tiếc bhrợ têng cha nắc m’bứi, tu cơnh đếêc bấc ngai đhanuôr ặt zâng lâng đhr’năng k’đháp k’ra.
C’moo 2011, chr’hoong Bắc Trà My đơơng Dự án pa xiêr đha rựt âng bh’rợ 135 chô ooy chr’val, a moó Phương nắc vặ 15 ức đồng k’rong băn a ọc tăm. Tợơ lấh 2 c’moo bhrợ têng, băn a’ọc nâu, a moó nắc ơy vêy bơơn tr’bứi zên lâng chroót lứch nợ ngân hàng. Tợơ bh’nơơn ơy bơơn xoọc tr’nợơp, a moó k’rong bhrợ pa xoọng c’rọol bh’năn đh’rứah băn a’ọc tăm nắc dzợ băn a’ọc rứah. Xọoc đâu, cóh c’rọol bh’năn âng pr’loọng đong vêy 10 p’nong a’ọc rứah lâng 2 p’nong a’ọc bhong. Zập p’nng a ọc rứah nắc vêy rứah zập rúh 9-10 p’nong, zập c’moo rứah 2 chu. Cơnh đếêc, zập c’moo cr’năn a’ọc âng a moó Phương băn cung lấh 200 p’nong. Buôn nắc a moó Phương băn mơ 3 c’xzêê tợơp c’moo xang nắc pa câl đoọng a pêê cóh chr’val, mơ dzợ nắc băn pay pa câl lệê.
Nắc ma nuýh pa zay bhrợ têng cha, a moó Phương chóh bhơi rơ véh, p’lêê p’coo cóh bhươn đong, cóh ha rêê ha lai, pay m’bhắh a lắc, n’cam cha néh, ch’na xưa… đoọng pa xoêr zên câl ch’na bh’năn. Lấh mơ a moó nắc dzợ pếch abóc băn a xiu zập rau cơnh a xiu rô, cha ruốh… đoọng bhrợ pr’dzăm ha pr’loọng đong, n’jứah đoọng bhrợ ch’na ha ọc.
Đươi vêy k’rong băn a’ọc tăm, tr’mông tr’méh âng pr’loọng đong amoó nắc tệêm ngăn lấh mơ, lâng đợ bh’nơơn bơơn cung dứp piing 100 ức đồng zập c’moo. Căh muy bhrợ pa dưr ca van đoọng ha c’la đay nắc a moó Phương dzợ ta luôn pác moon cơnh bhrợ têng cha liêm ta níh đoọng đhanuôr lơơng. Lấh mơ a moó Phương dzợ lứch loom ting pấh apêê bh’rợ xã hội cóh vel bhươl. A moó Nguyễn Thị Phương nắc muy cóh pazêng ma nuýh bhrợ cha choom bhlầng, nắc ma nuýh liêm ta níh cóh bhrợ têng cha đoọng ha đhanuôr đhị chr’hoong ca coong ch’ngai Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam pa choom lâng ting bhrợ têng./.
Chị Nguyễn Thị Phương thoát nghèo nhờ nuôi heo đen bản địa
CTV Nguyễn Văn Sơn
Mạnh dạn, linh động trong phát triển kinh tế, chị Nguyễn Thị Phương, dân tộc M’Nông ở thôn 6, xã Trà Bui, huyện vùng cao Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam đầu tư xây dựng mô hình gia trại nuôi heo đen bản địa. Từ mô hình này, mỗi năm gia đình chị thu về trên dưới 100 triệu đồng, trở thành điển hình phát triển kinh tế trong vùng được bà con nể phục.
Thực hiện chủ trương của Nhà nước, năm 2010, gia đình chị Nguyễn Thị Phương, dân tộc M’Nông cùng bà con xã Trà Bui, huyện Bắc Trà My di dời đến nơi ở mới, nhường lại đất đai, vườn nhà cho công trình thủy điện Sông tranh 2. Tại khu Tái định cư mới, mọi thứ đều bắt đầu lại từ đầu, trong khi đất sản sản thì thiếu nên đa phần bà con lâm cảnh khó khăn.
Năm 2011, huyện Bắc Trà My đưa Dự án giảm nghèo thuộc chương trình 135 về xã, chị Phương mạnh dạn vay 15 triệu đồng đầu tư chăn nuôi heo đen bản địa. Sau 2 năm phát triển mô hình này, chị đã có trong tay chút vốn liếng và trả hết nợ ngân hàng. Từ thành công bước đầu, chị đầu tư xây dựng thêm chuồng trại, mở rộng mô hình nuôi heo đen và nuôi thêm heo nái sinh sản. Hiện, trong chuồng của gia đình có 10 con heo nái sinh sản và 2 con heo đực. Mỗi con heo nái mỗi lứa sản sinh từ 9 đến 10 heo con, mỗi năm 2 lứa. Như vậy, bình quân mỗi năm đàn lợn của gia đình chị Phương sản sinh khoảng 200 con lợn con. Thường chị Phương nuôi heo con trong khoảng 3 tháng đầu rồi xuất bán cho các hộ trong xã, còn lại chị để lại nuôi lấy thịt.
Vốn chịu thương, chịu khó, chị Phương trồng rau củ quanh vườn, trên rẫy, tận dụng bã rượu, cám gạo, canh cơm thừa…để giảm bớt chi phí chăn nuôi. Chị còn đào ao nuôi các loại cá trắm cỏ, rô phi… cung cấp thực phẩm cho gia đình, vừa cung cấp đạm cho đàn heo.
Nhờ đầu tư nuôi heo đen bản địa, cuộc sống của gia đình chị ngày càng ổn định với mức thu nhập bình quân trên dưới 100 triệu đồng/năm đã trừ các chi phí. Không chỉ làm giàu cho bản thân, chị Phương còn thường xuyên chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ vốn giúp bà con chăn nuôi, phát triển sản xuất. Ngoài ra chị Phương còn rất nhiệt tình, năng nổ tham gia các phong trào xã hội tại địa phương. Chị Nguyễn Thị Phương là một trong những điển hình nông dân sản xuất kinh doanh giỏi, là tấm gương tiêu biểu trong phát triển kinh tế để bà con huyện vùng cao Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam học tập và noi theo./.
Viết bình luận