Chr’hoong Bắc Hà vêy 20 chr’val, coh đêêc 17 chr’val pa bhlâng zr’năh k’đhap, tu cơnh đêêc bh’rớ pa dưr bh’rớ ch’choh b’băn pa dưr dal thu nhập ha đhanuôr năc xa nay bha lâng âng xa nay bh’rớ thi đua bhrợ têng bhươl cr’noon t’mêê. Bh’rớ t’bhlâng đươi dua rau liêm choom âng khoa học, kỹ thuật ooy bh’rớ ch’choh b’băn, ơy ting pa dưr thu nhập ha đhanuôr.

Chr’val Nậm Mòn, chr’hoong Bắc Hà ơy đươi dua khoa học kỹ thuật ooy bh’rớ pa bhrợ. Xăl tu choh tâm phóc đoọng ha pr’loọng đong đươi dua, đhanuôr chr’val Nậm Mòn năc choh tâm phoc bhrôông ting c’lâng bh’rớ hàng hoá. P’căn Thèn Thị Nhì, cr’noon Nậm Mòn, chr’val Nậm Mòn, chr’hoong Bắc Hà prá: “Coh l’lăm ahay azi công choh, năc căh vêy cơnh nâu cơy. Nâu cơy vêy cán bộ xiêr pa choom bh’rớ bhrợ k’tiếc, bhrợ hân luung choh tâm phóc tu cơnh đêêc năc liêm choom bâc lâh mơ.”

Bh’rớ choh tâm phoc vaih cơnh hàng hoá xay moon rau liêm choom coh bh’rớ xăl chr’noh chr’bêêt đhị chr’val Nậm Mòn. Căh muy xăl bhrợ cơnh bh’rớ t’mêê, ha dzợ nắc đoo năc rau xăl ooy j’niêng bh’rớ, bh’rớ tr’nêng, ting t’ngay đươi dua rau liêm choom âng khoa học, kỹ thuật. A moó Hoàng Thị Lần, cr’noon Nậm Mòn, chr’val Nậm Mòn, chr’hoong Bắc Hà prá: “Xang bêl bhrợ têng liêm xang bh’rớ vêy ta zup zooi, azi nắc n’năl cơnh bhrợ t’mêê, căh dzợ bhrợ da dzooc bâc cơnh ahay, năc bhrợ hân luung choh, lúc phân ting cơnh ta pa choom, bhrợ bhơi căh phun z’nươu cơnh ahay dzợ. Bh’rớ năc bhrợ têng cơnh khuyến nông pa choom, acu tin đươi nắc liêm choom 100%, bh’nơơn pay pa chô bâc pa bhlâng.”

C’moo đâu, chr’val Nậm Mòn choh 65 héc ta t’nơơm tâm phóc bhrôông, coh đêêc trung tâm khuyến nông zup zooi bhrợ têng bh’rớ choh tơơm tâm phoc bhrôông ting cơnh xa nay VietGAP đhị đhăm bhưah 14 hec at. A noo Thèn Văn Đông, cán bộ Khuyến nông chr’val Nậm Mòn, chr’hoong Bắc Hà xay moon: Đoọng t’bil lơi cr’noon căh kiêng bhrợ âng đhanuôr, pazêng cán bộ khuyến nông ta luôn pa choom bh’rớ ghít liêm ha đhanuôr. “Bơr pêê c’moo tr’nơớp azi đhiệp bhrợ têng 1, 2 héc ta lêy h’cơnh, xang bêl bhrợ têng xang bh’rớ azi k’dua đhanuôr tươc lêy rau liêm choom công cơnh bh’rớ ng’bhrợ. Tơợ đêêc năc đhanuôr ma tr’xay, azi doọ zr’năh k’đhap lươt xay moon cơnh bơr pêê c’moo tr’nơơp tơơp bhrợ.”

Đoọng pa dưr bh’rớ ch’choh b’băn ting cơnh c’lâng bh’rớ hàng hoá lâng muy chr’hoong dzợ bâc rau zr’năh k’đhap cơnh chr’hoong Bắc Hà năc xa nay ooy zên k’rong bhrợ năc chr’năp pa bhlâng. T’coo Bùi Công Khanh, Phó Chánh văn phòng Ban k’đhơợng xay bhrợ têng bhươl cr’noon t’mêê tỉnh Lào Cai xay moon: Pazêng bh’rớ ch’choh b’băn đươi dua bh’rớ kỹ thuật ting c’lâng bh’rớ hàng hoá năc lưch xoọc ta bhuch zên bhrợ têng: “Bhrợ têng bhươl cr’noon t’mêê coh Lào Cai dzợ ta bhuch bâc rau, năc zr’năh k’đhap pa bhlâng năc ooy c’rơ k’rong bhrợ âng trung ương đoọng ha tỉnh dzợ m’bứi, năc đhiệp glặp mơ 15- 20% t’piing lâng cơnh cr’noon đươi dua âng vel đong.”

Bh’rớ choh tâm phoc đhị chr’val Nậm Mòn, chr’hoong Bắc Hà năc rau liêm choom coh bh’rớ tr’nêng ch’choh b’băn ting cơnh c’lâng bh’rớ hàng hoá, đươi dua rau liêm choom ooy bh’nơơn pr’đươi truyền thống âng vel đong, tơợ đêêc ting t’ngay t’bil ha ul pa xiêr đharưt bhrợ têng bhươl cr’noon t’mêê./.

Bắc Hà, Lào Cai:

Giảm nghèo nhờ áp dụng kỹ thuật trong sản xuất

                                                                         Mạnh Phương

Để phát triển kinh tế, vươn lên xóa đói, giảm nghèo, những năm gần đây, người nông dân vùng cao Lào Cai đã chủ động tìm những hướng phát triển cây trồng, vật nuôi mới mang lại hiệu quả kinh tế cao. Huyện Bắc Hà là địa phương  có nhiều chương trình áp dụng khoa học, kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp, thay cho cây lúa, cây ngô truyền thống, qua đó nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp, từng bước xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới.

  Huyện Bắc Hà có 20 xã, trong đó 17 xã đặc biệt khó khăn, chính vì vậy phát triển sản xuất nâng cao thu nhập cho nhân dân là nội dung cơ bản của phong trào thi đua xây dựng nông thôn mới. Việc tăng cường áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông, lâm nghiệp đã góp phần tăng thu nhập cho người dân.

Xã Nậm Mòn, huyện Bắc Hà đã sớm ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Thay vì trồng lạc để phục vụ nhu cầu sinh hoạt gia đình, người dân xã Nậm Mòn bắt tay vào trồng lạc đỏ theo hướng sản xuất hàng hóa. Bà Thèn Thị Nhì, thôn Nậm Mòn, xã Nậm Mòn, huyện Bắc Hà cho biết:“Trước kia chúng tôi cũng trồng, nhưng không được như bây giờ. Bây giờ có cán bộ xuống hướng dẫn cách làm đất, đánh luống trồng lạc nên nó sẽ hiệu quả, năng suất cao hơn.”

        Mô hình trồng lạc hàng hóa đánh dấu một bước chuyển đổi trong cơ cấu cây trồng tại xã Nậm Mòn. Không chỉ là chuyển sang canh tác theo mô hình mới, mà đó còn là sự chuyển đổi trong tập quán, cách làm, từng bước tiếp cận với khoa học, kĩ thuật. Chị Hoàng Thị Lần, thôn Nậm Mòn, xã Nậm Mòn, huyện Bắc Hà nói: “Sau khi kết thúc mô hình được hỗ trợ, chúng tôi sẽ biết cách làm mới, không làm đại trà như trước, sẽ đánh luống, trộn phân theo tỷ lệ đã hướng dẫn, làm cỏ chứ không phun thuốc như ngày xưa nữa. Mô hình cứ làm theo khuyến nông hướng dẫn, tôi tin tưởng sẽ thành công 100% đạt kết quả cao.”

Năm nay, xã Nậm Mòn trồng 65 héc ta cây lạc đỏ, trong đó trung tâm khuyến nông hỗ trợ xây dựng mô hình thâm canh trồng lạc đỏ theo tiêu chuẩn VietGAP trên quy mô 14 héc ta. Anh Thèn Văn Đông, cán bộ Khuyến nông xã Nậm Mòn, huyện Bắc Hà cho biết: Để xóa bỏ tâm lý e ngại của người dân, các cán bộ khuyến nông thường xuyên cầm tay chỉ việc cho bà con. “Mấy năm đầu chúng tôi chỉ làm 1-2 ha thử nghiệm thôi sau khi kết thúc mô hình chúng tôi sẽ mời bà con đến xem kết quả năng suất cũng như cách làm. Từ đó bà con sẽ tự bảo nhau chứ chúng tôi không phải vất vả tuyên truyền như mấy năm đầu thực hiện nữa.”

Để phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa đối với một huyện vùng cao còn khó khăn như huyện Bắc Hà thì vấn đề vốn đầu tư là vô cùng quan trọng. Ông Bùi Công Khanh, Phó Chánh văn phòng Ban Chỉ đạo xây dựng nông thôn mới tỉnh Lào Cai cho biết: Hầu hết các mô hình sản xuất nông nghiệp áp dụng kỹ thuật theo hướng hàng hóa đều đang thiếu vốn. “Xây dựng nông thôn mới Lào Cai còn nhiều khó khăn, nhưng khó khăn nhất nguồn lực đầu tư của trung ương về tỉnh còn hạn chế chỉ đáp ứng khoảng 15- 20 % so với nhu cầu địa phương.”

Mô hình trồng lạc đỏ tại xã Nậm Mòn, huyện Bắc Hà là điển hình trong phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa, khai thác tiềm năng thế mạnh về sản phẩm đặc sản truyền thống địa phương, từ đó từng bước xóa đói giảm nghèo xây dựng nông thôn mới./.