Z’lấh 30 c’moo âi, bác sĩ Hà Minh Thư, Trung tâm p’grúh lâng ký sinh trùng tỉnh Yên Bái cong dzợ bơơn zư đớc râu chắp kiêng bh’rợ lâng pa bhrợ ta têng lứch loom luônh cơnh bêl apêê t’ngay tơợp mật pa bhrợ ahay. P’grúh âi tơợ ahay nắc muy đhị bấc cr’ay buôn váih cóh zr’lụ da ding ca coong lâng cắh vêy moon bơơn tợt muy đhị t’đang ma nứih ca ay tước đoọng khám pa dứah. Cơnh đêếc, prang bấc c’moo pa bhrợ, bác sĩ Hà Minh Thư ta luôn ra văng pr’đươi pr’dua đh’râu đh’rí đoọng dưr lướt zấp bêl choom. Buôn nì nắc đoo apêê vel bhươl cóh đh’lúc nhưr prang c’moo cóh apêê bh’bhung đong ch’ngai a tắh bhlâng âng chr’hoong Mù Cang Chải, cắh cậ Trạm Tấu. cóh đêếc, nắc cắh zấp ma nứih pa dứah lâng pr’đươi pr’dua cắh năl cơnh moon, apêê a noo dzợ nắc đương ặt zâng lâng bấc râu đhr’niêng cr’bưn cắh liêm crêê âng đha nuôr:
Pr’lúh k’hir pâm grúh cóh zr’lụ ch’ngai bha dắh, đha nuôr cóh đêếc pa bhlâng ca er azi, tu apêê pa bhlâng đha rựt. zr’nắh k’đháp bhlâng âng zi nắc ặt zâng lâng bấc râu đhr’niêng cr’bưn cắh liêm crêê âng đha nuôr. Bêl azi tước, k’dâng lêy zấp ngai đong vêy ma nứih ca ai âi k’đươi ma nứih ma dang tước pa đhớch bhuốih zư, ma nứih ma dang moon oó ộm z’nươu. Azi cắh năl cơnh bhrợ dzợ, nắc muy lướt p’too moon đha nuôr, đớc bhuốih pa đhớch xang, nắc đoọng azi cậ khám lêy cr’ay. Azi t’bhlâng tợt đương đănh đươnh lâng đươi vêy apêê ma nứih bâc ngai chắp zooi moon đoọng. vêy bấc bêl azi tước k’đươi đoọng pay aham xét nghiệm, apêê đoo cắh đoọng azi mật ooy đong, nắc muy chu cớ p’too moon pa glúh ca coon ooy a loong đoọng azi khám lâng đoọng z’nươu ộm.
Cơnh lâng râu k’rang lêy âng Nhà nước, râu t’bhlâng âng bác sĩ Hà Minh Thư lâng apêê đồng nghiệp, nâu câi đợ ma nứih crêê k’hir pâm grúh cóh vel đong tỉnh Yên Bái nắc doó dzợ lấh vêy. Âi 8 c’moo đâu, Yên Bái doó bơơn lêy ký sinh trùng k’hir pâm grúh. Bác sĩ Hà Minh Thư moon, đhị bh’rợ pa bhrợ âng đay, đợ loom luônh âng đha nuôr nắc đoo pr’đơợ liêm bhlâng zooi a noo nhâm bhr’dzang. Bêl đha nuôr cắh âi năl, nắc k’đháp, bêl âi ặ năl, âi tr’loọng loom, apêê đoo xơợng ting cơnh pa choom âng bác sĩ, lêy bác sĩ cơnh nắc ma nứih ca coon cóh đong, đớc đoọng zấp râu, n’đhơ nắc đợ cr’liêng ch’nêéh x’ría cóh đong công đoọng ha bác sĩ.
Bác sĩ Hoàng Thanh Tú ặt cóh Trung tâm y tế chr’hoong Văn Chấn cắh dzợ mặ hay lấh 10 c’moo ahay, a noo âi vêy mơ chu tước vel bhươl, nắc muy năl, nâu câi tước chr’val n’đoo, vel n’đoo, đha nuôr công năl a noo ch’lang tơợ ch’ngai. Vêy bấc chu lướt bộ k’zệt km c’lâng crâng bêl hân noo đha nuôr tal óch ha rêê, plêêng p’răng đ’đêêr, ra hal đác, a chắc a zân ga lêếh k’bao, n’đhang cắh pân pa đhêy dzung. Tu ha dang đhêy, nắc cắh u loon tước khám lâng pa dứah đoọng ha đha nuôr, nắc ặt bệch cóh m’pâng crâng. Tước vel, n’dhơ ga lêếh, apêê bác sĩ công đấh rớih zong zạ tợt khám đoọng ha đha nuôr, n’đhơ cóh luônh ha ul cr’cóch….
Bấc g’lúh lướt zấp bêl công ga lêếh, n’đhơ cơnh đêếc cắh choom ha vil. Lâng bác sĩ Hoàng Thanh Tú năl bhr’dzang dzung âng đay căh vêy nắc cắh u chr’nắp. bấc đhr’niêng cr’bưn âng đha nuôr âi tr’xăl, bấc bh’rợ đong pr’noong bơơn bhrợ têng, đha nuôr, pa bhlâng nắc p’niên doó dzợ crêê ca ay apêê cr’ay tu pr’ặt tr’mông cắh liêm crêê, cơnh a muốt, ca ay mắt…. zấp bêl apêê bác sĩ rạch cớ, vel bhươl zấp bêl công vêy bấc râu tr’xăl t’mêê. Đha nuôr âi năl cơnh cha groong pr’lúh, xơợng bhrợ crêê cơnh pa choom đoọng âng cán bộ y tế. bác sĩ Hoàng Thanh Tú bhui har moon:
Bêl xay bhrợ apêê bh’rợ xa nay y tế k’tiếc k’ruung xiêr tước vel bhươl, nắc bơơn đớp râu hơnh déh âng đha nuôr, tu cơnh đêếc, bấc bh’rợ xa nay bơơn bh’nơơn dal, đơơng chô râu liêm crêê ha đha nuôr, nắc đoo đhr’năng c’rơ tr’mung âng đha nuôr bơơn ha dưr.
Lấh 80 c’moo, âi đhêy hưu tơợ đanh ạ, n’đhơ cơnh đêếc bác sĩ Đinh Xuân Lăn ặt cóh thị trấn Trạm Tấu, chr’hoong Trạm Tấu công dzợ zấp t’ngay tước apêê vel bhươl khám pa dứah lâng pa choom đoọng ha đha nuôr zr’lụ da ding ca coong ng’cơnh zư lêy c’rơ cha groong pr’lúh cr’ay. Bấc bhr’dzang dzung n’đhơ cắh dzợ k’rơ nhâm, n’đhơ cơnh đêếc, loom luônh nắc công dzợ bhrơợng; tu ava năl đha nuôr công dzợ kiêng tước đay. Prang c’moo c’xêê ặt bhrợ lâng bh’rợ y tế âng chr’hoong, ava âi lứch loom luônh bhrợ têng đoọng ha đha nuôr, lâng đhị cr’chăl n’nắc, đha nuôr công zư x’mir lêy, zooi zúp ava lướt chô ping dúp, z’lấh crâng dzang k’ruung yêm têêm, bhrợ xang bh’rợ bơơn ta k’đươi. Đợ loom luônh n’nắc, ava cắh mơ ha vil lâng nắc đoo pr’đơợ đoọng ava nhâm dzung lướt tước vel bhươl nâu câi:
Ma nứih ca ay k’đươi tước khám lêy, n’đhơ tcoóh đhur, n’đhơ cơnh đêếc âi dzợ p’hơơm, nắc acu công t’bhlâng tước zư x’mir lêy c’rơ tr’mung âng đha nuôr cóh chr’hoong. Công vêy bêl nắc lướt ch’ngai, âi lấh apêê k’đươi nắc p’zay ta tơ lướt đoọng khám pa dứah.
Ma nứih pa dứah đh’réh cr’ay zr’lụ dal cắh bơơn vêy đhị pa bhrợ cơnh cóh apêê bệnh viện ga mắc, n’đhơ cơnh đêếc apêê đoo công bhrợ liêm xang bh’rợ âng đay. Cơnh lâng loom pa chắp lứch loom luônh tu đha nuôr zr’lụ ch’ngai bha dắh, apêê đoo nắc n’gơơng đớc pr’loọng đong chắp nhêr, lâng bấc c’lâng bhrợ têng liêm crêê lấh n’đắh hoọng, đoọng ặt bhrợ tất lang lâng bh’rợ tr’nêng âng đay âi chơớih pay./.
Viết bình luận